references
KOMPETENCJE MEDIALNE
99
Ostania część rozdziału – Mosty i bariery w rozwoju kompetencji medialnej – uwzględnia trudności i możliwości w zakresie doskonalenia tych zasobów oraz negatywny scenariusz konsekwencji, które mogą pojawić się w sytuacji nie podjęcia żadnych instytucjonalnych działań w tym zakresie. Szczególną uwagę w tym podrozdziale poświęca się także kwestiom związanym z tzw. wykluczeniem cyfrowym, rozwojowi tego zjawiska oraz strategiom przeciwdziałania negatywnym jego skutkom.
Kompetencje medialne: wprowadzenie do debaty
Współczesna cywilizacja medialna i życie społeczne w całej swej rozciągłości są określane przez takie pojęcia, jak: nowe media, cyfryzacja, konwergencja, transmedialność, kultura partycypacji czy kultura remiksu kulturowego, Web 2.0, ale także przez takie metafory medialne, jak społeczeństwo: nadzoru, inwigilacji, sieci, wiedzy, kolektywnej inteligencji, spektaklu, ekranów czy – w końcu – fotospołeczeństwo. Coraz częściej – zwłaszcza w świecie polityki, showbiznesu i sztuk audiowizualnych mówimy o med ia l nej widoczności, celebrytach med ia lnyc h, kreowaniu med ia l nego wizerunku. Z drugiej strony, poza kontrolą gwiazd, tzw. medialnych autorytetów i celebrytów, a tym bardziej szkoły i tradycyjnych instytucji edukacyjnych, dynamicznie rozwija się sfera aktywnych użytkowników mediów, którzy występują coraz częściej w charakterze producentów treści, a nierzadko kontrolerów sfery publicznej. Stąd też posiadane przez nich kompetencje medialne korespondują z ideologią kultury Web 2.0 opartej już na nowych technologiach, interaktywności i globalnych sieciach komunikacji oraz – co najważniejsze – zachowań performatywnych. Działania współczesnych użytkowników (a nie tylko – jak dawniej, czyli w dobie jednokierunkowych mediów tradycyjnych – odbiorców mediów) w przestrzeniach medialnych są wymiernym wskaźnikiem różnych umiejętności i kompetencji, które w dużym stopniu rozwijają się poza formalnymi instytucjami edukacyjnymi i niezależnie od formalnych wymogów narzucanych przez instytucje edukacyjne. Tendencja ta przekonuje również, by zgodzić się z twierdzeniem, że media (szerzej: współczesne technologie informacyjno-komunikacyjne) występują w funkcji