references
324 C Z Ę Ś Ć
III
Kompetencje medialne, w tym cyfrowe, w świetle wyników badań
Badaniem, które w odniesieniu do polskiego społeczeństwa pozwala w najpełniejszy sposób prześledzić poziom korzystania z nowych technologii i – już w mniejszym stopniu – rozwój kompetencji cyfrowych jest Diagnoza Społeczna, której kolejne edycje w latach 2003-201326 dosyć dobrze pokazują zmiany, jakie zachodziły w tym czasie w polskim społeczeństwie27. Najbardziej aktualne wyniki wskazują, że wciąż istnieje duża różnica pokoleniowa zarówno w dostępie, jak i przede wszystkim wykorzystywaniu nowych technologii, a podstawowe przyczyny braku nowych technologii w gospodarstwach domowych w coraz większym stopniu mają charakter motywacyjny i psychologiczny, a nie finansowy czy technologiczny. Jednocześnie to telewizja jest wciąż głównym medium, a różnica między czasem spędzonym w sieci a przed telewizorem rośnie zdecydowanie na korzyść tego drugiego medium wraz z wiekiem respondenta. Istnieją także bardzo duże różnice pomiędzy deklarowanym poziomem kompetencji i sposobem korzystania z komputera i dostępu do Internetu w zależności od wieku, sytuacji na rynku pracy oraz wykształcenia. Wraz z wiekiem spadają zarówno kompetencje związane z pracą biurową, umiejętności tworzenia stron www, jak i programowaniem. Zmniejsza się również wszechstronność wykorzystywania Internetu, który wśród osób starszych wykorzystywany jest przede wszystkim do zdobywania informacji, podczas gdy osoby młodsze wykorzystują go zarówno do komunikacji, rozrywki, jak i edukacji oraz pracy. Na pogłębienie wniosków z Diagnozy w kontekście populacji osób w wieku powyżej 50. roku życia pozwalają opracowania wykorzystywane w ramach projektu Dojrzałość w Sieci28. Oba opracowania dosyć
26 W 2000 roku, tzn. w pierwszej edycji Diagnozy nie było oddzielnego bloku pytań poświęconych tej tematyce. 27 D. Batorski, Polacy wobec technologii cyfrowych – uwarunkowania dostępności i sposobów korzystania, op. cit. 28 D. Batorski, D. Czerniawska, W. Fenrich, W. Kowalik, P. Kubicki, M. Olcoń-Kubicka, J.M. Zając, M. Żychlińska, Między alienacją a adaptacją: Polacy w wieku 50+ wobec Internetu, UPC Polska, Warszawa 2010; M. Olcoń-Kubicka, D. Czerniawska, W. Fenrich, Internet wzbogacił moje życie. Wpływ Internetu na życie codzienne osób 50+, Koalicja Cyfrowego Włączenia Generacji 50+, Warszawa 2011.