references
200 C Z Ę Ś Ć
III
technologie – świecie dorasta młodzież i że Internet stał się jej mentorem. Fakt, że to nowe media stały się głównymi agendami socjalizacyjnymi, musi wydawać się niepokojący, zwłaszcza jeśli zważymy, że (a) stwarzają one nie tylko możliwości, ale i (najczęściej mało czytelne dla większości) zagrożenia, że (b) w tej przestrzeni młodzi są zdani w większości na siebie, i że (c) świat, do którego będą wkraczać jako dorośli jest inny, dalece bardziej złożony niż sieć i dalece bardziej wymagający. Nadaje mu się różne nazwy: społeczeństwa informacyjnego, sieciowego, technokratycznego, społeczeństwa ryzyka, ponowoczesności – dla podkreślenia, że ma ono bezprecedensowy charakter, w niczym nie przypominający przeszłości.
(Po)nowoczesność jako wyzwanie dla młodzieży
Ponowoczesność nazywana też późną (Giddens) lub drugą (Beck) nowoczesnością jest umowną nazwą przyjętą dla określenia rozwiniętego społeczeństwa końca XX wieku. Jest to społeczeństwo najbardziej w historii nasycone techniką i od niej zależne, o niebywałym stopniu komplikacji życia, o bezprecedensowym tempie zmian, pełne wewnętrznych sprzeczności. W ponowoczesności socjologowie akcentują takie cechy, jak płynność (Bauman), refleksyjność (Giddens), ryzyko (Beck), chcąc podkreślić, że świat, w którym żyjemy, przestał być ustrukturowany, przewidywalny, stały. Nie ma w nim – bo być nie może – żadnych pewnych rozwiązań, żadnych stałych punktów odniesienia, żadnych gotowych wzorów, żadnych oczywistych prawd i autorytetów. Życie w ponowoczesności stało się jak „rozpędzony moloch” – chodzi nie tylko o to, że zmiany bezustannie zachodzą, lecz i o to, że wykraczają poza wszelkie oczekiwania człowieka i wymykają się spod kontroli37. Ponowoczesność oznacza coraz bardziej bezwzględne odrywanie się kultury od gotowych wzorców i praktyk. Kruszenie się tradycyjnych instytucji i autorytetów, płynność i nieprzejrzystość otoczenia sprawiają, że świat staje się mało przewidywalny – staje się światem „do zrobienia”, z podstawowym w nim zadaniem tworzenia innych,
A. Giddens, Ramy późnej nowoczesności, [w:] Współczesne teorie socjologiczne, Wybór i oprac. A. Jasińska-Kania i in., Wydawnictwo Scholar, Warszawa 2006.
37