references
1 4 CZĘŚĆ 1
II
legitymującej się: gustem, wiedzą i kompetencją w zakresie mediów. A te z kolei przekładają się na umiejętności rozumienia i wartościowania tekstów medialnych, podejmowania merytorycznej komunikacji z innymi użytkownikami przestrzeni kulturowej odnośnie istniejących przekazów i produkcji nowych oraz kulturalnego zachowania w przestrzeni medialnej (np. w kontekście jednostki przestrzegającej netykiety)8. W ostatnim przypadku pojęcie „kultura medialna” ma charakter wartościujący, ponieważ można kogoś ocenić jako osobę posiadającą kulturę medialną lub nie. Kultura medialna (w szerokim, a zarazem niewartościującym, lecz opisowym rozumieniu) jest z kolei (1) zespołem norm, dyrektyw, wytycznych odnośnie produkcji przekazów medialnych w określonym czasie, w obrębie konkretnej grupy społecznej, na wybranym terytorium; (2) formą kultury symbolicznej; (3) repozytorium form materialnych, z uwagi na fakt, że może być utrwalona na różnych nośnikach medialnych (np. fotografia, komiks) i form niematerialnych (np. performance); (4) zbiorem praktyk społecznych związanych z projektowaniem, tworzeniem, dystrybucją, oceną przekazów medialnych; (5) obiektywizacją pewnych idei, wartości, symboli, wyobrażeń w formie produktów medialnych; (6) przejawem eksternalizacji stanów emocjonalnych i uczuć autora, jego stanów psychicznych i kondycji ciała; wyrazem poziomu jego kompetencji kulturowych i medialnych; (7) odzwierciedleniem kluczowych problemów i ducha epoki, (8) formą reprezentacji wybranych elementów świata widzianych przez konkretny podmiot, czyli przefiltrowanych przez rzeczywistość psychiczną autora i logikę oraz ideologię wybranego medium; (9) elementem rynku idei, towarów i usług. W powiązaniu z tymi zagadnieniami (i już pewnymi rozstrzygnięciami) można zadać kolejne pytania: w jakim stopniu/zakresie jest to termin obciążony politycznie i ideologicznie? W jakich sytuacjach kompetencja medialna może być wykorzystana jako środek
W kontekście kultury literackiej por.: J. Sławiński, Socjologia literatury i poetyka historyczna, [w:] Prace wybrane. T. 2. Dzieło – język – tradycja, Universitas, Kraków 1998, s. 33-63; S. Żółkiewski, 1980, Wiedza o kulturze literackiej, Warszawa; S. Żółkiewski, Kultura literacka (1918-1932), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, Warszawa [i in.] 1973; S. Żółkiewski, Kultura, socjologia, semiotyka literacka, PIW, Warszawa 1979.
8