references
KOMPETENCJE MEDIALNE
11 1
Rozdzielenie komponentów kompetencji medialnej mogłoby następować także w odniesieniu do klucza specjalistycznego; w takim ujęciu można byłoby wyróżnić, np. komponent techniczny związany z wiedzą i umiejętnością korzystania z mediów; komponent poznawczy, czyli wiedzę i umiejętność analizy, oceny i poszukiwania potrzebnych informacji w zasobach medialnych; komponent komunikacyjny (kreacyjny, ale także społeczny), czyli wiedzę i umiejętność wykorzystywania tych informacji w procesach komunikacyjnych związanych z jej dystrybucją wśród innych użytkowników przestrzeni medialnej, jak również zdolność produkowania autorskich przekazów. Kompetencje medialne są zatem opisywane jako wiązka umiejętności, wiedzy i postaw, które pozwalają efektywnie wykorzystywać nowe technologie informacyjno-komunikacyjne Wbrew pozorom nie są to tylko pytania natury akademickiej, a uświadomienie sobie tych kwestii może mieć wiodące znaczenie dla praktyki kształcenia oraz podejmowania konkretnych działań i decyzji związanych z tym obszarem reform edukacyjnych. Kolejny dylemat dotyczy proporcji między wrodzonymi a nabytymi (środowiskowymi) uwarunkowaniami kompetencji medialnych. W odniesieniu do tego zagadnienia, niektórzy badacze podkreślają, iż kompetencje medialne mają charakter nabyty, choć oczywistym jest fakt, że do ich rozwoju niezbędne są wrodzone zadatki/predyspozycje. Podążając za tym tropem inspiracji, można wyróżnić dwa podstawowe rodzaje opisywanych zasobów. Do pierwszej grupy zaliczyć można tzw. medialne kompetencje funkcjonalne (nabywane spontanicznie w toku kontaktu jednostki z mediami w biegu jej życia oraz w różnych sytuacjach społecznych) oraz kompetencje ukierunkowane (rozwijane w toku szkolnych i pozaszkolnych aktywności o charakterze zinstytucjonalizowanym)5. Do opozycyjnej grupy należą zwolennicy natywistycznych (wrodzonych) uwarunkowań kompetencji medialnych. W odniesieniu do tej propozycji zasadne wydaje się pytanie: w jakim stopniu i zakresie nabywanie kompetencji medialnej jest związane z wrodzonymi predyspozycjami i już posiadanymi zasobami jednostki (np. jej ogólnymi
F.W. Kron, A. Sofon, Dydaktyka mediów, tłum. J. Sztobryn-Gieruszkiewicz, GWP, Gdańsk 2008, s. 57-58.
5