references
28 W P R O W A D Z E N I E
cyberprzestrzeni oraz odróżnienia wartości owych informacji, faktów od kreacji rzeczywistości, prawdy od fałszu? Czy szkoła nie powinna pozostać dostarczycielem kanonów i map drogowych, uczyć podstawowych schematów, wzorców, procesów – uczyć sposobu zdobywania wiedzy, zamiast obciążania pamięci ucznia faktami przydatnymi głównie w testach egzaminacyjnych? Inaczej mówiąc, zwalniając procesy pamięciowe na rzecz myślowych, czy nie powinna uczyć odejścia od bierności w stronę aktywnego uczestnictwa w zbieraniu i opracowywaniu informacji? Kształcić umiejętność znajdowania, selekcjonowania i grupowania wiedzy, szukania kontekstów – myślenia wielozadaniowego, a jednocześnie umiejętności pracy w grupie, zbierania informacji, dzielenia się, widzenia całości? Żeby jednak wiedzieć, czego się szuka, potrzebne są podstawy wiedzy o świecie, struktury myślenia, jakie dają nauki humanistyczne, w zrównoważonym współdziałaniu z naukami przyrodniczymi. Jak wygląda pod tym względem sytuacja polskich placówek oświatowych? Czy są przygotowane do wypełnienia tego zadania i jakiego wsparcia lub narzędzi potrzeba, by mogły należycie je wypełnić? Czy tworzyć nowy przedmiot, czy raczej przeniknąć cały program szkolny takim profilem nauczania, który stworzy nową przestrzeń zawierającą zagadnienia edukacji medialnej, kształtującą postawy i umiejętności rozumienia związków między nauczanymi przedmiotami, tworzenia zbiorów informacji, uczącą samodzielnego i krytycznego myślenia, umiejętności poszukiwania wiedzy, formułowania i przekazywania myśli? Przy takim nastawieniu może uda się szkole wydostać z pułapki, w jaką wpada w konkurencji z zasobami informacji oferowanymi poza nią. Powoduje to jej marginalizację i utratę funkcji umiejętnego towarzyszenia uczniowi w poznawaniu rzeczywistości, co spycha go na samotną drogę autodydaktyzmu. Należy przywrócić szkole miejsce niezbędnego przewodnika po świecie, dającego wykształcenie zapewniające umiejętności i instrumenty do świadomego poruszania się w nim. Mamy nadzieję, że niniejsza książka, przedstawiając rozpoznanie, analizę oraz ocenę sytuacji wraz z propozycjami jej polepszenia, przyniesie, choć w części, odpowiedzi na te pytania.