references
M ŁO D Z I E Ż I N O W E M E D I A : S O C J A L I Z AC J A P O D W Ł AS N Y M N A D Z O R E M
1 99
empatii, współczucia i innych emocji34. Socjalizacja w Internecie i przez Internet i tutaj jest więc ułomna. Podobnych ambiwalencji doznajemy, obserwując procesy kształtowania się Ja, które zaczęły odchodzić od budowania struktur spójnych i wewnętrznie zorganizowanych zanim jeszcze cyfrowe media opanowały świat35. W tym kontekście sygnały, że Internet pomaga nadawać kształt własnemu Ja, są w rzeczy samej ważne i warte odnotowania. Ale i tutaj pojawia się pytanie – co to właściwie znaczy? Z jednej strony Ja przestaje być problemem (bo nowe media dostarczają treści i ważnych społecznych punktów odniesienia), lecz jednocześnie – z drugiej strony – staje się ono patchworkowe (bez wewnętrznego, organizującego rdzenia) i niebezpiecznie się indywidualizuje. Jak sugestywnie wyraża to Richard Foreman, w sieci proces kształtowania osobowości odrywa się od wspólnotowo wytwarzanej pamięci zbiorowej na rzecz zewnętrznych, dostarczanych przez Internet, informacji. Według niego przełożenie takiej pamięci do zewnętrznych baz danych nie tylko zagraża głębi i odrębności Ja, zagraża także głębi i odrębności wspólnej kultury. W miarę jak jesteśmy pozbawieni naszego wewnętrznego spójnego dziedzictwa kulturowego, ryzykujemy tym, że staniemy się płascy jak naleśniki: bardzo szerocy i bardzo ciency, ponieważ łączymy się z ogromną siecią informacji, po które można sięgnąć, zaledwie wciskając klawisz36. Spostrzeżenia te, po części będące intelektualną refleksją, po części wynikami twardych badań, uświadamiają, z jak złożoną materią mamy do czynienia. I nie jest w gruncie rzeczy istotne, czy jest to problem krótkoterminowy, wyrastający z tego, że jako społeczeństwo (i jednostki) ukształtowaliśmy pewne reguły i nawyki w erze ograniczonego przepływu informacji, które teraz poddawane są zmianie. Istotne jest to, że w takim – opanowanym przez nowoczesne
34 M.H. Immordino-Yang, A. McColl, H. Damasio, A. Damasio, Neural Correlates of Admiration and Compassion, [online:] https://dornsifecms.usc.edu/assets/ sites/512/docs/PNAS2009MHIYet.al.NeuralCorrelatesofCompassionandAdmiration.full.pdf , [dostęp: 20.12.2014]. 35 U. Beck, Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, Wydawnictwo Scholar, Warszawa 2002. 36 R. Foreman, The Pancake People, or, The Gods Are Pounding My Head, [online:] http://edge.org/3rd_culture/foreman05/foreman05_index.html , [dostęp: 20.12.2014].