references
KO M P E T E N C J E C Y F R O W E G I M N A Z J A L I S T Ó W W Ś W I E T L E B A DA Ń I C I LS . . .
2 5 1
doceniać autorzy najnowszych podstaw programowych. Już w komentarzu ogólnym do podstaw znaleźć można zapisy o tym, że ważnym zadaniem szkoły podstawowej jest przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym5. Plan nakreślony w podstawie programowej zakłada, że dziać ma się to przez cały okres edukacji, na zajęciach z różnych przedmiotów. Odpowiednie zapisy i treści znaleźć można przede wszystkim w wymaganiach odnoszących się do informatyki oraz zajęć komputerowych, ale również języka polskiego, historii, przyrody, matematyki, zajęć z języka obcego, a nawet plastyki i muzyki6. Opisane wyżej kompetencje komputerowe i informacyjne w rozumieniu badania ICILS mają bardzo konkretny, często wręcz namacalny charakter. Tę właśnie ich cechę intensywnie wykorzystano w badaniu ICILS, projektując komputerowy test. Zrezygnowano tym samym z deklaracji i samoopisu jako podstawowego źródła wiedzy o kompetencjach badanych. Uczniowie na początku spotkania z badaczem siadali przy laptopach i byli proszeni o rozwiązanie dwóch modułów testowych, każdy z nich trwał 20-30 minut. Istotną cechą modułów była ich wysoka trafność i wiarygodność z punktu widzenia ucznia – nie składały się one bowiem z niezwiązanych ze sobą zadań, a były ułożone w logiczną historię, w której kolejne zadania wynikały z poprzednich i nawiązywały do nich. Warto poświęcić chwilę na lepsze zrozumienie wagi tej cechy testu, analizując kilka przykładowych zadań z modułu dotyczącego sportowych zajęć pozaszkolnych. Jednym z pierwszych zadań stojących przed uczniem było rozpoznanie, kto jest adresatem wiadomości e-mail, którą uczeń – razem z pełnymi nagłówkami – widział na ekranie komputera (rys. 1). Część adresatów była adresatami bezpośrednimi, część wpisana była w pole „do wiadomości” (DW lub angielskie cc).
5 Z. Marciniak, O potrzebie reformy programowej kształcenia ogólnego, [w:] Podstawa programowa z komentarzami, tom 6. Edukacja matematyczna i techniczna w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum: matematyka, zajęcia komputerowe, informatyka, s. 7-14, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 2009. 6 Zob. K. Biedrzycki, J. Jasiewicz, R. Kaczan, T. Piechociński, L. Rycielska, P. Rycielski, K. Sijko, M.M. Sysło (2014), Kompetencje komputerowe i informacyjne młodzieży w Polsce. Raport z międzynarodowego badania kompetencji komputerowych i informacyjnych ICILS 2013, (red.) K. Sijko, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2014; por. również tekst prof. Biedrzyckiego w tym tomie.