references
3 6 CZĘŚĆ 1
III
uniknięcie wykluczenia cyfrowego2 czy finansowego3, jak i ograniczenie szans na wykluczenie zawodowe czy społeczne4. W prezentowanym opracowaniu analizujemy czynniki, które wpływają na kompetencje medialne osób w wieku powyżej 50 roku życia, zarówno z perspektywy makro, tzn. polityki publicznej państwa, jak i mikro, czyli podejścia samych jednostek. Zastanawiamy się też nad przyczynami relatywnie niskiego poziomu tychże kompetencji i przedstawiamy rekomendacje mogące zmienić tę niekorzystną sytuację. W tekście staramy się również znaleźć punkty styczne polityki publicznej wobec starzenia się populacji z polityką na rzecz rozwoju kapitału społecznego czy już bezpośrednio z działaniami instytucji publicznych na rzecz wspierania edukacji medialnej.
Kwestie definicyjne
W ciągu ostatnich lat pojawiło się wiele opracowań poświęconych zarówno problematyce starzenia się osób starszych, jak i edukacji oraz kompetencji medialnych. Jednocześnie wielość ta nie przyczynia się do uspójnienia terminologii, a wręcz przeciwnie: wymusza każdorazowe zdefiniowanie kluczowych pojęć. Dlatego też podrozdział ten rozpoczynamy od określenia ram pojęciowych, którymi się posługujemy. Tytułowe kompetencje medialne definiujemy, jako wiedzę, postawy i umiejętności, dzięki którym użytkownicy uzyskują dostęp do mediów, rozumieją istniejące w nich mechanizmy tworzenia oraz selekcji informacji, skutecznie i bezpiecznie korzystają z mediów, krytycznie oceniają odbieraną treść oraz twórczo używają środków przekazu w codziennym życiu5. Bardzo ważnym elementem tej definicji jest zwrócenie uwagi
2 D. Batorski, D. Czerniawska, W. Fenrich, W. Kowalik, P. Kubicki, M. OlcońKubicka, J.M. Zając, M. Żychlińska, Między alienacją a adaptacją: Polacy w wieku 50+ wobec Internetu, UPC Polska, Warszawa 2010; Ł. Tomczyk, Seniorzy w świecie nowych mediów, „E-mentor” nr 4(36) 2010. 3 Biuletyn RPO, Osoby starsze na rynku usług finansowych. Analiza i zalecenia, Źródła nr 14, Warszawa 2013. 4 D. Batorski, Polacy wobec technologii cyfrowych – uwarunkowania dostępności i sposobów korzystania, „Contemporary Economics” 7(4), s. 328-352. 5 D. Batorski, D. Czerniawska-Szejda, M. Drabek, W. Fenrich, J. Jasiewicz, J. Kielan, A. Strzemieńska, K. Wala, Zaradność w Sieci. Diagnoza kompetencji