references
O P O T R Z E B I E E D U KAC J I M E D I A L N E J W P O LS C E
27
formalnej i nieformalnej, na wszystkich poziomach nauczania, jako odpowiedzi na wyzwania współczesnej cywilizacji rozwiniętej sieci technik komunikowania się i mediów cyfrowych. Autorzy poszczególnych artykułów przedstawiają obecny stan kompetencji medialnych u młodzieży i osób starszych oraz podejmują refleksję nad formą edukacji rozwijającej kompetencje medialne, informacyjne i cyfrowe, które należałoby wprowadzić do programów nauczania we współczesnej szkole. Wskazują także, jaką rolę mogą odegrać ośrodki pozaszkolne i media. Działania na rzecz powszechnej edukacji medialnej są o tyle pilniejsze, o ile sfera analfabetyzacji medialnej staje się poważnym problemem społecznym, mimo powszechnego używania urządzeń elektronicznych i masowego udziału w sieciach społecznościowych. Chodzi bowiem o to, żeby zdobywanie kompetencji medialnych spotkało się z pomocą systemową, a nie pozostało jedynie sferą samowiedzy ich użytkowników i uczestników, aby kompetencje te były kształtowane profesjonalnie w zaangażowanej i odpowiednio przygotowanej do tego szkole. Staje ona wobec zmienionej rzeczywistości, obarczona XIX-wiecznym wciąż modelem instytucji skupionej na dostarczaniu wiedzy, kiedy konkurencja zewnętrzna oferuje szersze, dostępne elektronicznie źródła z bibliotek i archiwów całego świata, przekraczające znacznie szkolne możliwości. Nasuwa się pytanie: czy nie najistotniejsze okaże się kształcenie umiejętności owego „odczytywania mapy”, określania celu poszukiwań i potrzebnej do jego realizacji wiedzy, umiejętności dostrzegania różnych kontekstów i związków zachodzących pomiędzy różnymi procesami, ideami, systemami wartości, kulturami? Czy szkoła nie powinna kształcić lepiej umiejętności krytycznego myślenia, samodzielnego podejmowania decyzji dotyczących wyboru potrzebnej informacji oraz umiejętności myślenia obrazem, który staje się kluczem poznania we współczesnej antropologii wizualności (m.in. W. Welsch25), wyobrażania sobie poprzez obraz związku pomiędzy różnymi zbiorami informacji, pojawiającymi się zarówno w formie obrazowej, jak i tekstowej? I wreszcie: umiejętności znajdowania informacji we właściwych zakątkach
W. Welsch, Racjonalność i rozum dzisiaj, [w:] Filozoficzne konteksty rozumu transwersalnego. Wokół koncepcji Wolfganga Welscha, (red.) R. Kubicki, Poznań 1998.
25