references
W P ŁY W S P O S O B Ó W K O R Z Y S T A N I A Z M E D I Ó W N A P O Z N A W C Z E . . .
1 65
w swoim domu dostęp do komputera wzrósł z 45% do 98% w 2012 roku, a jeśli chodzi o Internet – z 19% do 95%. W szkole z dostępnością do Internetu (65% w 2012 roku) oraz korzystaniem z TIK jest już znacznie gorzej. Nie zmienia to faktu, że częstotliwość korzystania z nowych technologii nie ma prostego przełożenia na umiejętności uczniów. Mianowicie – uczniowie, którzy korzystają z nich bardzo często lub bardzo rzadko mają gorsze wyniki. Natomiast najlepsze wyniki należą do uczniów, którzy korzystają z mediów w sposób umiarkowany. Kierunek tej relacji w dużym stopniu zależy od rodzaju technologii i sposobu korzystania z niej. Dlatego też z jednej strony można pokusić się o wniosek, że aktywności tj. wykorzystywanie informacji w Internecie mogą rozwijać umiejętność czytania. Z drugiej jednak strony uczniowie o lepszych wynikach, jak sugerują autorzy raportu, mogą lepiej organizować sobie czas, a tym samym nie poświęcać go zbyt dużo na intensywne korzystanie z mediów. Słabe wyniki uzyskane przez polskich uczniów mogą być efektem różnicy w sposobie postrzegania tekstu drukowanego i cyfrowego. Rzadki trening pracy z tekstem cyfrowym w sytuacji edukacyjnej może je tylko obniżać. Autorzy raportu podkreślają, że tekst drukowany zawsze prezentuje się w zbliżony sposób, w Internecie różni się w zależności od wyszukiwarki (poza tym może być wyświetlany na dużym monitorze albo na małym ekranie telefonu). Tekst cyfrowy charakteryzuje niejednorodność (tekst w różnym rozmiarze i kolorze, zdjęcia, obrazy, ikony itd.), linkowość (odnośniki do innych tekstów czy elementów graficznych, które uzupełniają i uszczegóławiają prezentowaną treść) i nieliniowość (niejednorodny tekst bogaty w linki umożliwia czytelnikom zapoznawanie się z nim w sposób dowolny, niekoniecznie liniowy). W związku z powyższym, czytelnictwo elektroniczne wymaga od odbiorcy tekstu większej samodzielności, konieczności wyszukiwania w nim kluczowych informacji i tym samym dokonania wyboru odpowiedniej strategii nadawania sensu temu, co czyta. Struktura tekstu cyfrowego wymusza na czytelniku zmianę nawyków percepcyjnych, obecnych w trakcie czytania tekstu drukowanego. Badania61 z wykorzystaniem metodologii eye-tracking, czyli śledzenia
61
Por. J. Nielsen, K. Pernice, Eye-tracking and Web Usability, Newriders, Berkley 2010.