references
KOMPETENCJE MEDIALNE
1 37
kontaktu z technologią cyfrową spowodowany brakiem zainteresowania, niepewnością oraz niską atrakcyjnością technologii dla potencjalnego jej użytkownika (bariera mentalna); (2) brak komputerów i dostępu do Internetu (bariera materialna); (3) brak umiejętności spowodowany niewystarczającą łatwością użytkowania, nieodpowiednią edukacją lub brakiem wsparcia społecznego (bariera umiejętności); (4) brak istotnych możliwości użytkowania (bariera wykorzystania). Ważnym komponentem w koncepcji van Dijka jest także motywacja do korzystania z komputera i Internetu, której brak związany jest głównie z istnieniem bariery mentalnej. Badani przez niego respondenci tłumaczyli się najczęściej brakiem potrzeby użytkowania tych technologii, brakiem czasu lub zainteresowań tym tematem, niektórzy uzasadniali to faktem, iż Internet i gry komputerowe są „niebezpieczne” jako media, wspominali także o braku pieniędzy oraz niedostatku umiejętności w tym zakresie. W wypowiedziach badanych dało się zauważyć sądy (i racjonalizacje) wskazujące na technofobię oraz świadczące o ogólnym braku wiary w pozytywny wpływ nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych zarówno na życie osobiste, jak i zawodowe. Czynniki te, tzn. technofobia i brak wiary w pozytywny wpływ mediów występowały przede wszystkim w wypowiedziach osób starszych, z niskim poziomem wykształcenia i w części populacji kobiet. Bariera materialna związana jest z brakiem (dostępu do) komputera i Internetu w gospodarstwie domowym, miejscach publicznych, w pracy oraz relatywnym kosztem sprzętu komputerowego, Internetu, oprogramowania i usług informatycznych. Wymiar materialny wykluczenia cyfrowego zdeterminowany jest także położeniem danego regionu oraz cechami społeczno-demograficznymi konkretnej jednostki tj. jej wiekiem, płcią, poziomem wykształcenia, statusem społeczno-zawodowym, przynależnością do mniejszości etnicznych, itd. Istotną rolę odgrywają także takie zasoby indywidualne i społeczne jak: poziom umiejętności cyfrowych, znajomość języka angielskiego, a także: poziom demokracji, zakres i formy polityki na rzecz rozwoju społeczeństwa informacyjnego, w szczególności w zakresie dostępu do Internetu oraz kultury korzystania z nowoczesnych technologii. Bariera umiejętności, zdaniem van Dijka przejawia się brakiem lub niedostatecznym poziomem w zakresie: