references
1 56 C Z Ę Ś Ć
III
przetwarzania przekazów audiowizualnych jest związana z jednej strony z koniecznością oddzielania emocji od innych form reakcji afektywnych (nastroje, postawy)31. Z drugiej strony komunikaty medialne mogą wywoływać u odbiorców różne emocje, równocześnie lub w krótkim odstępie czasu, co pociąga za sobą trudność w rejestracji wszystkich bodźców i łączenia ich z adekwatnymi reakcjami emocjonalnymi32. Dlatego też badacze, którzy zajmują się analizą emocjonalno-motywacyjnych procesów zaangażowanych w odbiór mediów, muszą być świadomi wszystkich interakcji emocji i procesów poznawczych oraz skomplikowanej natury samego przekazu. Wyniki badań Bollsa, Milesa i Zhanga pokazały, że w porównaniu do reakcji nastolatków, negatywne reakcje emocjonalne młodych dorosłych na reklamę antynikotynową były znacząco słabsze33. Autorzy badania tłumaczą wyniki poznawczym przeładowaniem młodych dorosłych tego typu treściami, co może skutkować niższym poziomem uwagi i desensytyzacją, czyli poznawczym przyzwyczajeniem i zmniejszeniem się wrażliwości odbiorców na dany przekaz. Jednym ze sposobów radzenia sobie badaczy ze złożonością audiowizualnego bodźca są procedury eksperymentalne sprawdzające wpływ pojedynczych scen, związanych z konkretną emocją, na przebieg procesów poznawczych zaangażowanych w odbiór filmowych treści. Nie jest to satysfakcjonujące rozwiązanie w kontekście wykorzystywania całego filmu jako narzędzia dydaktycznego, jednak pozwala na rzetelnie użycie emocjonalnie nacechowanych fragmentów w procesie przekazywania konkretnej wiedzy. Lang stwierdziła, iż wiadomości emocjonalne w większym stopniu angażują naszą uwagę niż komunikaty pozbawione emocjonalnego ładunku34. W konsekwencji na ich zakodowanie i zmagazynowanie
Por. N.H. Frijda, Varieties of Affect: Emotions and Episodes, Moods, and Sentiments, [w:] The Nature of Emotion, (red.) P. Ekman i R.J. Davidson, Oxford University Press, New York 1994, s. 59-67. 32 Por. N. Ravaja, T. Saari, M. Salminen, J. Laami, i K. Kallinen, Phasic Emotional Reactions to Video Game Events: A Psychophysiological Investigation, „Media Psychology”, nr 8(4)/2006, s. 343-367. 33 P.D. Bolls, S. Miles i J. Zhang, Intense Emotions: Developmental Differences in Cognitive/Emotional Processing of the Visual Portrayal of Threat and Substance Abuse Prevention Messages, „Psychophysiology”, nr 43 (supplement 1), sierpień 2006. 34 A. Lang, The limited capacity model…, dz. cyt.; por. M. Szubielska, P. Francuz, Zapamiętywanie treści telewizyjnych programów informacyjnych o zróżnicowanym
31