references
1 00 C Z Ę Ś Ć
II
posttradycyjnych instytucji edukacyjnych, które w wielu obszarach konkurują z tradycyjną szkołą, uczelnią czy uniwersytetem. W tych ostatnich bowiem dominują w przeważającej części komunikacja jednokierunkowa i forma podawcza w zakresie prezentowanych treści kształcenia, a ponadto wszelkie formy interakcji (uczeń–nauczyciel) są skonwencjonalizowane i oparte na formalnym autorytecie edukatora. To właśnie w środowisku medialnym ludzie nabywają kompetencje i dzielą się z innymi wiedzą oraz umiejętnościami niezbędnymi do aktywnego wykorzystywania potencjału nowych technologii, które z jednej strony wytwarzają samoistną kulturę, z drugiej są interfejsem i bramą do zjawisk współczesnej kultury. W przypadku poziomu, zakresu i charakteru kompetencji medialnych ludzie różnią się między sobą, podobnie jak w przypadku innych zmiennych socjodemograficznych. Różnice te wynikają m.in. z ich wieku, miejsca zamieszkania, poziomu wykształcenia, charakteru wykonywanej pracy, zainteresowań, cech otoczenia społecznego, poziomu zamożności. Wymienione czynniki wpływają także na formy uczestnictwa w kulturze, w tym na aktywność lub bierność w zakresie kultury medialnej. Ta ostatnia może być elementem ogólnej bierności społecznej jednostki, która wynika z niewystarczającej integracji społecznej, biedy, braku dostępu do nowych technologii, środowiskowych zaniedbań edukacyjnych czy z innych dysfunkcji natury psychologicznej (np. niepełnosprawności fizycznej, choroby psychicznej czy upośledzenia mentalnego). Wszystkie te określenia, procesy i działania związane także ze zwiększoną aktywnością dużych grup społecznych w środowisku sieci (Internet jako konwergentne megamedium) wskazują na dominujący wpływ mediów na życie codzienne ludzi, na sferę ich zachowań, myślenia i wartościowania, a co za tym idzie na wagę kompetencji medialnych. Umożliwiają one aktywne, pełne, twórcze i autonomiczne funkcjonowanie w różnych sferach życia społecznego oraz w różnych rolach społecznych: rodzica, pracownika, konsumenta, wyborcy itd. Właśnie w odniesieniu do środowiska Sieci i innych mediów cyfrowych zastosowanie ma pojęcie „kompetencji cyfrowych”, definiowanych jako zespół umiejętności, wiedzy i postaw, które wymagane są do aktywnego korzystania z technologii cyfrowych, swobodnego