references
Ś W I AT, K T Ó R Y P O T R Z E B U J E E D U K A C J I M E D I A L N E J . . .
37
przyszłości5. Pytanie dotyczy tego, w jaką stronę rozwinie się kultura teleputera? Czy przybędzie płatnych numerów sekstelefonów i kryminalnych shows z udziałem supergwiazd-seryjnych morderców? Czy też nowe technologie wzbogacą ludzi kulturowo i spowodują, że będą posiadali więcej władzy? To w gruncie rzeczy bardzo optymistyczny punkt widzenia: nie przewiduje rewolucji, ale postępujący wzrost kulturowy. Władza i autorytety dzięki technologii będą poddane silnej demokratycznej kontroli; różnorodność odbiorców na rynku oraz wielość niszowych odbiorców wyzwoli natomiast zdrową konkurencję – twierdzi amerykański publicysta6. Z naszego punktu widzenia istotne jest nie tylko to, w jaki sposób dzieci są określane jako widownia przez zewnętrznych regulatorów, ale także w jaki sposób określają same siebie jako członków widowni. Z badania wynika, że dzieci zawsze wolały oglądać filmy nie dla nich przeznaczone. Nazwano to skandalem pokolenia „oglądam, jak mi się podoba”. Otóż programy dla dorosłych z pierwszej dwudziestki nie cieszyły się uwagą dziecięcej i młodzieżowej widowni. I odwrotnie: te bagatelizowane przez dorosłych cieszyły się wysoką frekwencją wśród młodzieży. Częściowo tłumaczy to układ ramówki: dzieci na ogół oglądały programy dla dorosłych rano (gdy oni nie oglądali), a nie późnym wieczorem, gdy ich opiekunowie wpatrywali się w ekran7. Pomimo znacznego postępu w dziedzinie badań nad dziecięcą widownią mediów8, przyznać się musimy co do niewiedzy o preferencjach oglądalności przez dzieci i włączyć w zakres wyjaśnień powody nie tylko racjonalne i poznawcze, ale także takie, jak przekora czy oglądanie „przeciwko”.
5 G. Gilder, Life After Television. The Coming Transformation of Media and American Life, W.W. Norton and Co., London and New York 1994, s. 187. 6 Tamże, s. 205. 7 H. Davies, D.D. Buckingham, P. Kelley, In the Worst Possible Taste. Children, Television and Cultural Value, [w:] The Television Studies Reader, (red.) R.C. Allen, A. Hill, Routledge, London and New York, 2004, s. 479-493. 8 Zob. M. Szymańska, Rola Internetu w procesie edukacji dzieci i młodzieży we współczesnym świecie, [w:] Edukacja, wychowanie, poradnictwo w kulturze popularnej, (red.) M. Kondracka, A. Łysak, Wrocław 2009, [online]: http://www.repozytorium.uni.wroc.pl/Content/27807/Edukacja_%20wychowanie_poradnictwo. pdf , [dostęp: 02.08.2013] oraz Kids online. Opportunities and risks for children, (red.) S. Livingstone, L. Haddon, The Policy Press, Bristol 2009.