references
1 38 C Z Ę Ś Ć
II
• umiejętności operacyjnych potrzebnych do pracy ze sprzętem i oprogramowaniem, w tym umiejętności rozwiązywania problemów sprzętu komputerowego, • umiejętności informacyjnych związanych z wyszukiwaniem, selekcjonowaniem i przetwarzaniem informacji za pomocą komputera i w Internecie, • umiejętności strategicznych, najbardziej zaawansowanych; pozwalają członkom społeczności na realizacje określonych celów i poprawę swojej pozycji w społeczeństwie. Umiejętności strategiczne wymagają znajomości obsługi komputera i Internetu oraz wiedzy merytorycznej z danej dziedziny, np. e-administracji, e-edukacji, e-zdrowia. Umiejętności strategiczne stanowią fundament internetowej aktywności obywatelskiej29. Opisane powyżej wymiary wykluczenia cyfrowego przyjmują postać procesu łańcuchowego: zaczynają się od motywacji, a kończą na wykorzystaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych w różnych obszarach życia. Proces ten jest rekursywny, czyli może powtarzać się w całości lub w części w sytuacji, gdy pojawią się nowe technologiczne innowacje30. Nie ulega wątpliwości, iż kompleksowym programem kształcenia w zakresie mediów należy objąć możliwie całe społeczeństwo, ze szczególnym uwzględnieniem młodzieży uczącej się, nauczycieli (w tym nauczycieli akademickich) oraz osób w wieku senioralnym. Dla każdej z grup docelowych – beneficjentów takiego programu realizowanego w formie osobnych przedmiotów, studiów doskonalących czy programu uniwersytetu trzeciego wieku – należy opracować osobny program kształcenia uwzględniający ich możliwości poznawcze i zainteresowania oraz profile dotychczasowego kształcenia, jak również bieżący stan wiedzy na ten temat. O wiele łatwiej przedstawia się sprawa z najmłodszymi potencjalnymi beneficjentami tych programów, tzn. dziećmi w wieku przedszkolnym. Korzystając z ich potencjału poznawczego oraz związanej z wiekiem naturalnej ciekawości motywującej do podejmowania spontanicznych
J.A.G.M. van Dijk, The Network Society. Social Aspects of New Media, Sage Publications, Thousand Oaks CA, London, New Delhi 2012. 30 J.A.G.M van Dijk, The Deepening Divide, Inequality in the Information Society, Sage Publications, Thousand Oaks CA, London, New Delhi 2005, s. 22.
29