references
EDUKACJA MEDIALNA – ROLA TELEWIZJI PUBLICZNEJ
409
formaty, pasma programowe, w coraz większym stopniu styl dziennikarstwa oraz te same twarze ekranowych osobowości. W odniesieniu do największych anten zjawisko to dotyczy w równym stopniu stawianej zwyczajowo za wzór nadawcy publicznego BBC, co szeroko i często niesprawiedliwie krytykowanej za sposób realizacji misji TVP (np. format konkursu talentów „Voice of Poland” TVP2 funkcjonuje w telewizji BBC pod nazwą „Voice of UK”). W debacie o roli mediów publicznych – której aspektem jest kwestia edukacji medialnej – warto pamiętać, że wiele bolączek, z którymi boryka się polski nadawca publiczny, nie wynika ze specyfiki lokalnej, ale właśnie z trendów światowych czy europejskich. Trendem takim jest na przykład kryzys finansowania mediów publicznych w Europie, związany ze zmianami w technologii, wzrostem pozycji telewizji komercyjnych i neo-liberalnym podejściem wielu rządów europejskich do mediów. Jakkolwiek nie oznacza to końca mediów publicznych, to pytanie o ich sukces w środowisku mediów cyfrowych pozostaje wciąż otwarte25. Pozostaje ono również otwarte w stosunku do polskiej telewizji publicznej. Stąd też teza, że w naszych warunkach telewizja publiczna nie tylko winna wspierać, ale również być wspierana przez system edukacji medialnej. Elementarnym składnikiem takiej edukacji jest zagadnienie finansowania mediów, elementarnym zaś faktem z dziedziny finansowania polskiej telewizji publicznej jest to, że blisko 90% jej wpływów w roku 2012 stanowiły pieniądze ze sprzedaży czasu reklamowego i ze sponsoringu, włączając w to tzw. lokowanie produktów. To rynek reklamowy w lwiej części wspiera działalność telewizji publicznej, włącznie z częścią programów o tzw. charakterze misyjnym. I chociaż udział Telewizji Polskiej w rynku oglądalności jest najwyższy w Europie, to jej finansowanie ze środków publicznych należy do najniższych – tak w liczbach bezwzględnych, jak i w stosunku do PKB26.
25 K.A. Ibarra, Funding and Governance of Public Service Television in Times of Crisis: the Cases of France, Spain, Germany and the United Kingdom, Universidad Complutense de Madrid, [online:] http://www.academia.edu/6811843/Funding_ and_Governance_of_Public_Service_Television_in_Times_of_Crisis_The_Cases_ of_France_Spain_Germany_and_the_United_Kingdom , [dostęp: 14.12.2015]. 26 J. Braun, Kultura – media – edukacja, [w:] Edukacja poprzez kulturę – kreatywność i innowacyjność, (red.) D. Ilczuk, S. Ratajski, Polski Komitet do spraw UNESCO, Warszawa 2011, s. 104.