Rezerwaty biosfery a miejsca światowego dziedzictwa

Jakie są różnice i podobieństwa między rezerwatami biosfery MAB i miejscami Światowego Dziedzictwa?

Rezerwaty biosfery, tworzone w ramach Programu UNESCO Człowiek i Biosfera (MAB), stanowią modelowe przykłady wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju – poszanowania środowiska i wartości kulturowych istotnych dla społeczności lokalnych. Są to miejsca, w których monitoruje się wpływy zmian klimatycznych i przeciwdziała ich skutkom. Funkcjonowanie rezerwatów biosfery opiera się na współpracy ze środowiskami naukowymi i na aktywnym uczestnictwie władz lokalnych i mieszkańców. Pełnią one coraz ważniejszą rolę edukacyjną. Decyzję o utworzeniu rezerwatu biosfery podejmuje Międzynarodowa Rada Koordynacyjna Programu MAB, który jest międzyrządowym programem współpracy naukowej UNESCO. Rezerwaty krajowe i transgraniczne tworzą Światową Sieć Rezerwatów Biosfery.

Podstawą wpisu obiektów dziedzictwa kultury i przyrody na Listę światowego dziedzictwa jest konwencja międzynarodowa z 1972 roku. Konwencja UNESCO w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego i stale aktualizowane Wytyczne operacyjne do Konwencji regulują zasady wpisu i ochrony tych miejsc. O wpisie decyduje stwierdzenie przez Komitet Światowego Dziedzictwa wyjątkowej uniwersalnej wartości miejsca (Outstanding Universal Value – OUV). Nadrzędnym celem ochrony i stałego monitoringu jest zachowanie wyjątkowej uniwersalnej wartości danego obiektu. Ochrona miejsc światowego dziedzictwa, za którą wobec Komitetu Światowego Dziedzictwa odpowiada rząd Państwa-Strony, angażuje różne szczeble administracji państwowej i lokalny samorząd, instytucje wyspecjalizowane, ekspertów i mieszkańców. System ochrony dla poszczególnych obiektów jest ujęty w planie zarządzania (management plan). Zarządzanie miejscem światowego dziedzictwa powinno respektować zasady zrównoważonego rozwoju.

Są rezerwaty biosfery, będące jednocześnie miejscami światowego dziedzictwa, ale miejsce światowego dziedzictwa i rezerwat biosfery różnią się między sobą zakresem wpisanego obszaru i zasadami ochrony.