Polskie rezerwaty biosfery

Polskie obiekty na Światowej Liście Rezerwatów Biosfery UNESCO to, w kolejności, w której zostały wpisane:

  1. Rezerwat Biosfery Białowieża (1976, rozszerzenie 2005)
  2. Rezerwat Biosfery Babia Góra (1976)
  3. Jeziora Mazurskie (od 2017), wcześniej Jezioro Łuknajno (1976)
  4. Słowiński Rezerwat Biosfery (1996) 
  5. Trójstronny Transgraniczny Rezerwat Biosfery Karpaty Wschodnie:
    Polska-Słowacja-Ukraina (1992/1998) 
  6. Transgraniczny Rezerwat Biosfery Karkonosze (1992) 
  7. Tatrzański Transgraniczny Rezerwat Biosfery (1992) 
  8. Rezerwat Biosfery Puszcza Kampinoska (2000) 
  9. Trójstronny Transgraniczny Rezerwat Biosfery Polesie Zachodnie:
    Polska-Ukraina-Białorus (2002/2011)
  10. Rezerwat Biosfery Bory Tucholskie (2010)
  11. Transgraniczny Rezerwat Biosfery „Roztocze” (2019)

 

Pięć znajdujących się na terenie Polski rezerwatów biosfery to rezerwaty transgraniczne:

  1. Transgraniczny Rezerwat Biosfery Karkonosze (Polska-Czechy)
  2. Tatrzański Transgraniczny Rezerwat Biosfery (Polska-Słowacja)
  3. Trójstronny Transgraniczny Rezerwat Biosfery Karpaty Wschodnie(Polska-Słowacja-Ukraina)
  4. Trójstronny Transgraniczny Rezerwat Biosfery Polesie Zachodnie (Polska-Ukraina-Białoruś)
  5. Transgraniczny Rezerwat Biosfery "Roztocze" (Polska-Ukraina)

Dużym sukcesem programu MAB zakończyły się 10-letnie starania, które doprowadziły do podpisania 28 października 2011 r. w Kijowie trójstronnego porozumienia polsko-białorusko-ukraińskiego w sprawie utworzenia Transgranicznego Rezerwatu Biosfery Polesie Zachodnie, łączącego trzy przygraniczne rezerwaty biosfery: Polski, Białorusi i Ukrainy.

Utworzony rezerwat obejmuje trzy obiekty, które od początku tego dziesięciolecia istniały na pograniczu polsko-ukraińsko-białoruskim. W Polsce jest to powstały w 2002 r. „RB Polesie Zachodnie” obejmujący obszar Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego i Poleskiej Doliny Bugu, na Ukrainie jest to stworzony również w tym samym roku „Szacki Rezerwat Biosfery” położony na terenie Szackiego Parku Narodowego, który obejmuje obszar z największymi jeziorami na Ukrainie, a na Białorusi – obszar między Polską a Ukrainą, gdzie utworzono w 2006 roku „RB Polesie Nadbużańskie”. Działania na rzecz trójstronnego „Transgranicznego Rezerwatu Biosfery (TBR) Polesie Zachodnie” rozpoczęto w 2002 roku. Następnie na spotkaniu w czerwcu 2004, zorganizowanym przez Sekretariat UNESCO w Paryżu, przedstawiciele Białorusi, Polski i Ukrainy uzgodnili współfinansowanie projektu z budżetu regularnego UNESCO oraz ze środków pozabudżetowych, przyznanych przez Japonię do dyspozycji UNESCO. W listopadzie tego samego roku zostało zorganizowane w Warszawie pierwsze posiedzenie tymczasowego Komitetu Sterującego TBR Polesie Zachodnie z udziałem przedstawicieli Białorusi, Polski i Ukrainy. Uzgodniono powołanie trójstronnej grupy roboczej dla przygotowania wniosku nominacyjnego do UNESCO w sprawie utworzenia TBR Polesie Zachodnie wraz z wymaganymi mapami strefowymi całego obszaru rezerwatu Polesie Zachodnie. W roku 2007 przedstawiciele MAB Polski, Białorusi i Ukrainy przygotowywali kolejną wersję porozumienia między trzema krajami, dotyczącą Transgranicznego Rezerwatu Biosfery „Polesie Zachodnie”.

Przez wiele lat Polskiemu Komitetowi Narodowemu UNESCO-MAB, funkcjonującemu w ramach Polskiej Akademii Nauk, przewodniczyła prof. Alicja Breymeyer, a następnie prof. Roman Soja. Sekretarzem Polskiego Komitetu Narodowego UNESCO-MAB była pani Zofia Nowicka.