Bioetyka

Rozwój biologii komórkowej, testy genetyczne, klonowanie - cały postęp w dziedzinach nauki decydujących o ludzkim życiu stwarza nowe możliwości ochrony zdrowia, jak również kontroli rozwoju procesów życiowych wszystkich istniejących gatunków. Obawy towarzyszące społecznym, kulturalnym, prawnym i etycznym implikacjom tych procesów naukowych prowokowały jedną z najbardziej ważkich debat ubiegłego stulecia. Bioetyka to termin określający dziedzinę, która stara się na te obawy udzielić odpowiedzi.

Program bioetyki UNESCO został utworzony w 1993 r. w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych. Jest istotną częścią szerszego programu etyki nauki i technologii, uznanego za jeden z pięciu wielkich priorytetowych proqramów UNESCO.

Pierwszym wielkim sukcesem tego programu było jednogłośne przyjęcie przez państwa członkowskie UNESCO Powszechnej Deklaracji o Genomie Ludzkim i Prawach Człowieka. Deklaracja, przyjęta 11 listopada 1997 r. na 29. sesji Konferencji Generalnej, stała się pierwszym międzynarodowym aktem prawnym w dziedzinie bioetyki i została przyjęta także w 1998 r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. Ważnym wydarzeniem potwierdzającym misję intelektualną i normatywną UNESCO w dziedzinie bioetyki było przyjęcie na 32. sesji Konferencji Generalnej w dniu 16 października 2003 r. Międzynarodowej Deklaracji o danych genetycznych człowieka oraz decyzji o rozpoczęciu przez UNESCO prac związanych z opracowaniem projektu Międzynarodowej Deklaracji dotyczącej norm uniwersalnych w dziedzinie bioetyki.

Na podkreślenie zasługuje udział przedstawiciela Polski w posiedzeniu grupy ekspertów międzyrządowych, które odbyło się w Paryżu w kwietniu 2005 r. i było poświęcone opracowaniu projektu Deklaracji UNESCO, dotyczącej norm uniwersalnych w bioetyce, której tekst zostanie przedłożony przez Dyrektora Generalnego UNESCO pod obrady 33. sesji Konferencji Generalnej UNESCO w październiku 2005 r.

W Sekretariacie UNESCO programem bioetyki zajmuje się Departament Etyki Nauki i Technologii, który jednocześnie reprezentuje dwa organy konsultacyjne UNESCO: Międzynarodowy Komitet Bioetyki (CIB), składający się z 36 niezależnych ekspertów mianowanych przez Dyrektora Generalnego, i Międzyrządowy Komitet Bioetyki (CIGB), składający się z 36 przedstawicieli państw członkowskich wybieranych na sesjach Konferencji Generalnych UNESCO. Oba te komitety współpracujące między sobą, przygotowują dla organów kierowniczych UNESCO (Konferencji Generalnej, Rady wykonawczej i dyrektora Generalnego) opinie i propozycje w zakresie problematyki związanej z bioetyką.