Dania
Kurhany, kamienie runiczne i kościół w Jelling
(Kryt. III / 1994)
Kurhany i jeden z kamieni runicznych stanowią wyjątkowy przykład nordyckiej kultury pogańskiej, zaś drugi z kamieni, wraz z kościołem, świadczą o przechodzeniu, w połowie X w., ludu duńskiego na chrześcijaństwo.
Katedra w Roskilde
(Kryt. II, IV / 1995)
Katedra w Roskilde została wzniesiona w XII i XIII w. i była pierwszą ceglaną katedrą gotycką w Skandynawii. Zapoczątkowała ona rozprzestrzenianie się tego stylu w całej Europie Północnej. Od XV w. katedra stanowi mauzoleum duńskiej rodziny królewskiej. Przez kolejne stulecia, aż do końca XIX w., wzbogacano ją przybudówkami i kaplicami bocznymi. Ilustruje ona rozwój europejskiej architektury sakralnej.
Zamek Kronborg
(Kryt. IV / 2000)
Zamek królewski Kronborg w Helsingr, wzniesiony w strategicznym punkcie cieśniny Sund, przesmyku wodnego między Danią i Szwecją, ma dla Duńczyków znaczenie symbolu. Pomiędzy XVI i XVIII w. zamek odegrał również kluczową rolę w historii Europy Północnej. Prace budowlane nad zamkiem renesansowym rozpoczęły się w 1574 r., a w końcu XVII w., zgodnie z założeniami ówczesnej architektury wojskowej, umocniono jego system obronny. Zamek nigdy nie był przebudowywany. W świecie znany jest jako zamek Elsinor, miejsce akcji Hamleta, najsłynniejszego dramatu Szekspira.
Fiord lodowy Ilulissat
(Kryt. VII, VIII / 2004)
Obszar fiordu o powierzchni 40,240 ha, usytuowany na zach. Wybrzeżu Grenlandii, 250 km na północ od Koła Arktycznego, stanowi ujście lodowca Sermeq Kujalleq, jednego z niewielu lodowców, za pośrednictwem którego pokrywa lodowa Grenlandii dociera do morza. Sermeq Kujalleq jest jednym z najaktywniejszych i najszybciej przesuwających się lodowców na świecie. Rocznie narasta ponad 35 km sześciennych lodu, co stanowi 10 % produkcji całej pokrywy lodowcowej Grenlandii i więcej niż w odniesieniu do któregokolwiek innego lodowca poza Antarktydą. Badany przez ponad 250 lat, pomógł w zrozumieniu zmian klimatu i procesów glacjologicznych. Połączenie ogromnej tafli lodu i niezwykłego dźwięku towarzyszącego strumieniom lodowcowym szybko przesuwającym się w stronę fiordu pokrytego lodowymi górami, tworzy niezwykłe, budzące zachwyt zjawisko natury.
Klif Stevns
(Kryt. VIII / 2014)
Wpis obejmuje klify przybrzeżne ze skamielinami, ciągnące się na przestrzeni 15 km. To stanowisko geologiczne o wyjątkowym znaczeniu powstało w wyniku upadku meteorytu Chicxulub pod koniec okresu kredowego, około 65 mln lat temu. Badacze sądzą, że uderzenie przyniosło zniszczenia na masową skalę, było przyczyną zniknięcia z powierzchni ziemi dinozaurów i ponad połowy istot żywych. Można tu zaobserwować pozostałości chmury pyłów, które powstały w wyniku uderzenia meteorytu, chociaż główne ślady są widoczne na dnie oceanu, wzdłuż półwyspu Jukatan w Meksyku. Na klifach znajdują się wyjątkowe skamieliny, ilustrujące stopniowe odradzanie się fauny i mikrofauny po masowym wyniszczeniu.
Morze Wattowe
(Kryt. VIII, IX, X / 2009, 2014)
Holandia, Niemcy, Dania
Morze Wattowe jest uważane za największy w skali światowej, trwający nieprzerwanie, system mułów i piasków odsłanianych podczas odpływu i zalewanych podczas przypływu. Miejsce wpisane obejmuje chroniony obszar Morza Wattowego należący do Holandii, Park Narodowy Dolnej Saksonii i Park Narodowy Szlezwik-Holsztyn (Niemcy) oraz większą część morskiej strefy ochronnej duńskiego Morza Wattowego. Ten rozległy ekosystem przybrzeżny znajdujący się w środowisku umiarkowanie wilgotnym, na terenie stosunkowo płaskim wytworzył się w wyniku wzajemnego oddziaływania czynników fizycznych i biologicznych. Powstało tu wiele siedlisk przejściowych w rynnach odpływowych, piaszczystych ławicach, podmorskich łąkach, ławicach małż, mierzejach, mulistym dnie, limanach solnych, ujściach rzecznych, plażach i wydmach. Występuje na tym terenie wiele gatunków roślin i zwierząt, w tym ssaki morskie, takie jak foka pospolita, foka szara i morświn pospolity. Jest to jeden z ostatnich naturalnych dużych ekosystemów ukształtowanych w warunkach morskich przypływów i odpływów, gdzie naturalne procesy nadal przebiegają w sposób niemal niezakłócony.
Christansfeld, przykład miasta założonego przez braci morawskich
(Kryt. III, IV / 2015)
Miasto powstałe w 1773 r. w południowej Jutlandii jest przykładem założeń planistycznych zrealizowanych przez braci morawskich, wolne zgromadzenie luterańskie, którego główny ośrodek znajdował się w Herrnut w Saksonii. Wybudowano je, zgodnie z modelem urbanistyki protestanckiej, wokół centralnie położonego placu kościelnego. Budownictwo jest jednorodne i pozbawione zdobień. Jedno- lub dwukondygnacyjne budynki z żółtej cegły mają dachy z czerwonej dachówki. Demokratyczna organizacja Kościoła braci morawskich i jego pionierska egalitarna filozofia znalazły wyraz w humanistycznej urbanistyce. Na peryferiach miasta znajdowały się pola uprawne i budynki użyteczności publicznej, w tym niskie, długie budynki mieszkalne dla wdów oraz dla kawalerów i niezamężnych kobiet. Budynki są do dziś użytkowane, a część z nich nadal należy do Kościoła braci morawskich.
Królewskie tereny myśliwskie w północnej Zelandii
(Kryt. II, IV / 2015)
Leżący w odległości około 30 kilometórów na północ od Kopenhagi krajobraz kulturowy obejmuje trzy odrębne leśne zespoły krajobrazowe – Store Dyrehave i Gribskov oraz park myśliwski – Jaegersborg Hegn/Jaegersborg Dyrehave. Obszary te zostały tak zagospodarowane, by król duński wraz ze swym dworem mógł udawać się na polowania par force (z nagonką) lub polować z psami. Ten typ polowań cieszył się dużą popularnością od XVII do końca XVIII wieku i był oznaką władzy w monarchii absolutnej. Przy urządzaniu terenów do polowania posłużono się założeniami barokowej sztuki ogrodowej, stosując je do obszarów leśnych. Wykorzystano przy tym siatkę ortogonalną, wyznaczono promieniście rozchodzące się ścieżki, umieszczono numerowane kamienne słupki graniczne, postawiono ogrodzenia i wybudowano pałacyki myśliwskie.
Kujataa w Grenlandii: krajobraz rolniczy na terenach zamieszkałych przez ludność pochodzenia europejskiego i Inuitów, na skraju wiecznej zmarzliny
(Kryt. V / 2017)
Kujataa to subarktyczna kraina rolnicza znajdująca się w południowej części Grenlandii. Jest świadkiem historii kultury nordyckich myśliwych i zbieraczy, którzy przybyli na wyspę z Islandii w X wieku oraz nordyckich rolników, inuickich myśliwych i inuickich społeczności rolniczych powstałych pod koniec XVIII wieku. Pomimo różnic, obie kultury, Europejczyków z Północy i Inuitów, doprowadziły do powstania krajobrazu kulturowego, którego cechy związane są z rolnictwem, wypasem zwierząt i polowaniami na morskie ssaki. Kujataa jest obszarem arktycznym, gdzie najwcześniej zaczęto rozwijać rolnictwo. To właśnie tutaj rozpoczęła się ekspansja nordyckiego osadnictwa poza teren Europy.
Aasivissuit – Nipisat. Tereny łowieckie między lodem a morzem
(Kryt. V / 2018)
Na obszarze położonym w regionie podbiegunowym, w środkowej części Zachodniej Grenlandii, znajdują się ślady bytności człowieka na przestrzeni czterech tysięcy dwustu lat. Występujący tu krajobraz kulturowy jest świadectwem polowań na zwierzęta lądowe i morskie, migracji sezonowych oraz bogatego, dobrze zachowanego dziedzictwa materialnego i niematerialnego, związanego z klimatem, nawigacją morską i lecznictwem. Charakterystyczne dla tego miejsca są duże domostwa zimowe i świadectwa polowań na karibu, a także stanowiska archeologiczne kultur paleo-inuickich i inuickich. Wpisany krajobraz kulturowy obejmuje siedem głównych miejscowości od Nipisat na zachodzie po Assivissuit w pobliżu przylądka lodowego na wschodzie. Stanowi on dowód na trwałość kultur w tym regionie i związanych z nimi tradycji migracji sezonowej.
Warownie pierścieniowe z epoki wikingów
(Kryt. III, IV / 2023)
Na dobro składa się pięć stanowisk archeologicznych, obejmujących układ monumentalnych warowni w formie pierścieni o jednolitej koncepcji geometrycznej, pochodzących z epoki wikingów. Warownie w Aggersborg, Fyrkat, Nomebakken, Trelleborg i Borgrin powstały ok. 970 i 980 r. n.e. w miejscach o znaczeniu strategicznym, w pobliżu ważnych szlaków lądowych i morskich. Ukształtowanie terenu zostało wykorzystane w celach obronnych. Warownie są obiektami emblematycznymi, ilustrującymi centralizację władzy za panowania pierwszych duńskich monarchów, których siedzibą było Jelling, stanowiącymi świadectwo przemian społeczno-politycznych w królestwie duńskim u schyłku X w.