Uzbekistan

Iczan Kała

(Kryt. III, IV, V / 1990)

Iczan Kała jest miastem wewnętrznym dawnej oazy Chiwa, stanowiącej ostatni etap karawan przemierzających pustynię w kierunku Iranu. Otoczone ceglanymi murami o wysokości około 10 m. Mimo, że zachowało się niewiele dawnych budowli, Iczan Kała stanowi jednolity i dobrze zachowany przykład architektury muzułmańskiej Azji Środkowej, z niezwykłymi budowlami, takimi jak meczet Dżuma, mauzoleami, medresami oraz dwoma wspaniałymi pałacami, wzniesionymi na początku XIX w. przez chana Ałła-Kuli.

Zespół zabytkowy w Bucharze

(Kryt. II, IV, VI / 1993)

Buchara, położona na Jedwabnym Szlaku, liczy przeszło 2 tys. lat. Stanowi najpełniejszy przykład średniowiecznego miasta Azji Środkowej, którego tkanka miejska pozostała prawie nienaruszona, z licznymi zabytkami, takimi jak słynny grobowiec Ismaila Samanidy, arcydzieło architektury muzułmańskiej z X w. oraz licznymi medresami z XVIII w.

Zespół zabytkowy w Szachrisabz

(Kryt. III, IV / 2000)

Zespół miejski Szachrisabz obejmuje liczne zabytki, a dawne dzielnice świadczą o jego wielowiekowym rozwoju, szczególnie w okresie największej świetności, w XV i XVI w., za panowania Timura i Timuridów.

Samarkanda – skrzyżowanie kultur

(Kryt. I, II, IV / 2001)

Zabytkowe miasto Samarkandy stanowi skrzyżowanie i tygiel kultur świata. Zostało założone w VII w. p.n.e. pod nazwą Afrasijab, a jego największy rozwój przypadł na okres panowania Timuridów, w XIV i XV w. Do głównych zabytków należą: meczet Registan oraz medresy, meczet Bibi Chanum, zespoły Shah-i Zinda oraz Gur-i Mir, jak również obserwatorium Uług Bega.

Zachodni Tienszan

(Kryt. X / 2016)

Kazachstan, Kirgistan, Uzbekistan

Ten transgraniczny obszar rozciąga się na jednym z największych pasm górskich na świecie. W Tienszanie Zachodnim wysokość szczytów górskich waha się od 700 do 4.503 m, krajobrazy są bardzo zróżnicowane, a fauna i flora wyjątkowo bogata. Znaczenie miejsca w skali światowej polega na tym, że stąd pochodzą niektóre uprawne gatunki drzew owocowych, występuje duże zróżnicowanie lasów i unikalne krzyżówki roślinne.

Pustynie turańskie z mroźnymi zimami

(Kryt. IX, X / 2023)

 Kazachstan, Turkmenistan, Uzbekistan

W skład dobra transgranicznego wchodzi 14 obszarów pustynnych w Azji środkowej, leżących w strefie umiarkowanej między Morzem Kaspijskim a wysokimi górami turańskimi. Panują tu ekstremalne warunki klimatyczne z mroźną zimą i gorącym latem. Świat roślin i zwierząt przystosowany do trudnych warunków jest niezwykle zróżnicowany. W pasie rozciągającym się ze wschodu na zachód na przestrzeni ponad 1500 km występuje znaczne zróżnicowanie ekosystemów pustynnych. Poszczególne części składowe dobra wzajemnie się dopełniają pod względem bioróżnorodności, typu pustyni i zachodzących tu procesów ekologicznych.

Jedwabne szlaki: korytarz Zerawszan – Kara-kum

(Kryt. II, III, V / 2023)

Tadżykistan, Turkmenistan, Uzbekistan

Korytarz Zerawszan – Kara-kum jest głównym odcinkiem jedwabnych szlaków w Azji Środkowej, łącznikiem dla innych korytarzy, zbiegających się w tym miejscu z różnych stron. Liczący 866 km odcinek biegnie wśród stromych gór, żyznych dolin rzecznych i niezamieszkałych terenów pustynnych, ze wschodu na zachód, wzdłuż rzeki Zerawszan, następnie dawnym szlakiem karawanowym w kierunku południowo-zachodnim, przez pustynię Kara-kum do oazy Merw. Wymiana Wschodu z Zachodem od II w. p.n.e. do XVI w. odbywała się głównie dzięki jedwabnym szlakom i właśnie tym korytarzem przewożono znaczne ilości towarów. Ludzie podróżowali, osiedlali się, dokonywali podbojów lub ponosili klęski w miejscach będących tyglem, w którym mieszały się grupy etniczne, kultury, religie, zdobycze naukowe i techniczne.