Korea Południowa (Republika Korei)

Grota Sokkuram i światynia Pulguk-sa

(Kryt. I, IV / 1995)

W grocie Sokkuram, wykutej w VIII w. w stokach góry T'oham, znajduje się monumentalny posąg patrzącego w morze Buddy w pozycji bhumisparsha mudar. Budda, wraz z otaczającymi go płaskorzeźbowymi i pełnoplastycznymi przedstawieniami bóstw, bothisattwy i jego uczniów - oddanymi delikatnie i realistycznie - stanowi arcydzieło sztuki buddyjskiej Dalekiego Wschodu. Świątynia Pulguk-sa, wzniesiona w 774 r., tworzy wraz z grotą niezwykle cenny zespół architektury sakralnej.

Zabytki w mieście Kaesong

(Kryt. II, III / 2013)

Wpis obejmuje 12 obiektów w położonym na południu kraju mieście Kaesong, stanowiących świadectwo historii i kultury za panowania dynastii Koryo, od X do XIV wieku. Geomantyczny układ dawnej stolicy Korei, jej pałace, instytucje i zespół grobowców, a także mury obronne i bramy, są wyrazem politycznych, kulturowych, filozoficznych i duchowych wartości okresu ważnego dla historii regionu.

Zabytki wpisane na Listę obejmują także obserwatorium astronomiczne i meteorologiczne, dwie szkoły (w tym szkołę kształcącą kadry urzędnicze) oraz stele. Wszystkie obiekty są świadectwem przejścia z buddyzmu do neokonfucjanizmu we wschodniej Azji oraz asymilacji wartości kulturowych, duchowych i politycznych sprzed zjednoczenia Korei, za panowania dynastii Koryo. Połączenie idei buddyjskich, konfucjańskich, taoistycznych i geomantycznych znajduje wyraz w planowaniu urbanistycznym oraz w architekturze.

Świątynia Haein-sa, Chaggyong P'ango, archiwum matryc Tripitaka Koreana

(Kryt. IV, VI / 1995)

W świątyni Haein-sa, na górze Kaya, znajduje się Tripitaka Koreana, najpełniejszy zbiór tekstów buddyjskich, wyrytych w latach 1237-1248 na drewnianych matrycach. Zabudowania Chaggyong P'ango, przeznaczone do przechowywania matryc, czczonych jako wyjątkowe dzieła sztuki, pochodzą z XV w. i stanowią najstarszy magazyn Tripitaka, wyróżniający się zaskakującym mistrzostwem koncepcji oraz zastosowaniem technik konserwacji dla zabezpieczenia drewnianych matryc.

Sanktuarium Chongmyo

(Kryt. IV / 1995)

Chongmyo, poświęcone przodkom dynastii Choson (1392-1910), jest najstarszym i najbardziej autentycznym spośród zachowanych konfucjańskich sanktuariów królewskich. Jego obecny wygląd pochodzi z XVI w. W sanktuarium znajduje się kolekcja tabliczek z tekstami do nauczania członków dawnej rodziny królewskiej. Nadal odbywają się tam ceremonie rytualne, z muzyką, pieśniami i tańcami, kontynujące XIV-wieczną tradycję.

Zespół pałacowy Ch'angdokkung

(Kryt. II, III, IV / 1997)

W początkach XV w., w miejscu uznanym za przychylne, cesarz T'aejong polecił budowę nowego pałacu. Powołano specjalny urząd budowy pałacu, którego zadaniem było stworzenie zespołu budowli oficjalnych i mieszkalnych, otoczonych ogrodem, starannie przystosowanym do nieregularnego ukształtowania 58 hektarowego terenu. Zespół powstały w efekcie działań urzędu stanowi obecnie cenny przykład architektury pałacowej Dalekiego Wschodu, harmonijnie wtopionej w naturalne otoczenie.

Forteca Hwasong

(Kryt. II, III / 1997)

Kiedy w końcu XVIII w. cesarz Chongio, z dynastii Choson, przeniósł grobowiec swojego ojca do Suwonu, otoczył go umocnieniami obronnymi, zaprojektowanymi według wskazówek wpływowego architekta wojskowego epoki, łączącymi najnowsze wynalazki z tej dziedziny Wschodu i Zachodu. Na długości 6 km rozciagają się masywne fortyfikacje przebite czterema bramami, wyposażone w bastiony, wieże artyleryjskie oraz inne elementy umocnień.

Zespoły dolmenów Koch'ang, Hwasun i Kanghwa

(Kryt. III / 2000)

Na cmentarzyskach prahistorycznych Koch'ang, Hwasun i Kanghwa znajdują się setki dolmenów - grobowców, zbudowanych z ogromnych płyt kamiennych, pochodzących z I tysiąclecia p.n.e. Należą one do kultur megalitycznych, występujących w wielu innych miejscach na świecie, lecz nigdy w tak silnej koncentracji.

Dzielnice zabytkowe Kjongdzu

(Kryt. II, III / 2000)

 W dzielnicach zabytkowych Kjongdzu koncentrują się wspaniałe przykłady koreańskiej sztuki buddyjskiej, na które składają się rzeźby, reliefy, pagody oraz ruiny świątyń i pałaców, pochodzące z epoki największej świetności tej unikalnej formy ekspresji artystycznej, szczególnie z okresu pomiędzy VII i X w.

Wulkaniczna Wyspa Cheju (Cheju-do, Jeju-do)

(Kryt. VII, VIII / 2007)

Wpis obejmuje wyspę wraz z zespołem ponad 120 bazaltowych jaskiń tunelowych, uformowanych przez nadal czynny wulkan Geomunoreum. Położony w rezerwacie przyrody, u podnóża góry Hallasan, zespół jaskiń wulkanicznych uważany jest za najwspanialszy przykład tej formy geologicznej na świecie. Pokryte osadami różnokolorowych węglanów dna i sklepienia jaskiń kontrastują z ciemnymi ścianami z lawy, tworząc niezwykłej urody wnętrza i jednocześnie stanowiąc bogaty materiał do badań zjawisk wulkanicznych na świecie.

Grobowce królewskie dynastii Joseon

(Kryt. III, IV, VI / 2009)

Kompleks składa się z czterdziestu grobowców, położonych wśród malowniczych krajobrazów w osiemnastu miejscach na terenie Republiki Korei. Wznoszone przez ponad pięć wieków, od 1408 do 1966 roku, grobowce mają upamiętniać wybitne osiągnięcia przodków i rodziny królewskiej oraz chronić duchy zmarłych przed niebezpieczeństwami. Oprócz samego grobu, na grobowiec królewski składa się miejsce obrzędowe i wejście. Poza kurhanem grobowym, integralną część grobowca stanowiły przylegające do niego budynki: drewniana kaplica w kształcie litery T, pomieszczenie na stelę, kuchnia królewska, domek strażników, spiczasta czerwona brama i pomieszczenie opiekuna grobu. Obszar grobowca ozdobiony jest na zewnątrz ułożonymi z kamieni postaciami ludzi i zwierząt. Wcześniej na Listę Światowego Dziedzictwa wpisane zostały dwa inne seryjne obiekty znajdujące się na Półwyspie Koreańskim: Historyczny Obszar Gyeongju (Republika Korei) i Zespół Grobowców Koguryo (Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna).

Historyczne wsie Hahoe i Yangdong

(Kryt. III, IV / 2010)

Hahoe i Yangdong, założone w XIV i XV wieku, są najbardziej reprezentatywnymi przykładami wsi klanowych w Korei. Osłonięte zalesionymi górami, położone nad rzeką na wprost rozległych pól uprawnych, wsie są odzwierciedleniem arystokratycznej kultury konfucjańskiej z początków dynastii Joseon (1392-1910). Ich umiejscowienie pozwalało na czerpanie z otoczenia pokarmu zarówno fizycznego, jak i duchowego. Wpis obejmuje rezydencje panujących rodów, drewniane domostwa pozostałych członków klanu, a także pawilony, akademie konfucjańskie i grupy jednopiętrowych lepianek krytych strzechą, niegdyś przeznaczonych dla służby. Piękno krajobrazu wsi wraz z górami, drzewami i wodą, a także z panoramą obejmującą pawilony i samotnie, było opiewane przez poetów w XVII i XVIII wieku.

Namhansanseong

(Kryt. II, IV / 2014)

Miasto Namhansanseong było zastępczą stolicą dynastii Jozonów, panującej w latach 1392-1910. Leży w górach, w odległości 25 km na południowy wschód od Seulu. Twierdza została wzniesiona tu przez buddyjskich mnichów-żołnierzy, którzy zapewniali jej obronę. Jednocześnie mogła pomieścić 4 tysiące osób. Pełniła ważne funkcje administracyjne i militarne. Jej najstarsze zabytki pochodzą z VII w., ale była kilkakrotnie przebudowywana, najbardziej gruntownie na początku XVII w. w celu odparcia spodziewanego ataku ze strony chińsko-mandżurskiej dynastii Qing. Twierdza stanowi syntezę inżynieryjnych koncepcji budowli obronnych z tego okresu, opartych na wpływach chińskich i japońskich oraz zmian w sztuce fortyfikacji wywołanych sprowadzeniem z Europy broni palnej. W mieście-twierdzy, które było zawsze zamieszkałe i które przez długi okres było stolicą prowincji zachowały się różnorodne zabytki militarne, świeckie i religijne. Jest ono dziś symbolem suwerenności Korei.

Pozostałości starożytnego królestwa Peldze (Baekje)

(Kryt. II, III / 2015)

Obszar wpisany na Listę światowego dziedzictwa leży w górzystym regionie środkowo-zachodniej części Korei Południowej. Składa się z ośmiu stanowisk archeologicznych, datowanych na lata 475–660 n.e. Są to: twierdza Gongsanseong i grobowce królewskie w Songsan-ri związane ze stolicą Ungjin (obecnie Gongju), twierdza Busosanseong i budynki administracyjne w Gwanbuk-ri, świątynia Jeongnimsa, królewskie grobowce w Neungsan-ri, mury miejskie Naseong związane ze stolicą Sabi (obecnie Buyeo), pałac królewski w Wanggung-ri i świątynia Mireuksa w Iksa, pochodząca z epoki drugiej stolicy Sabi. Łącznie stanowiska te reprezentują późny okres królestwa Peldze (Baekje), jednego z trzech pierwszych królestw na półwyspie koreańskim (18 r.p.n.e.– 660 r.n.e.), w czasie którego istniała intensywna wymiana technologiczna, religijna (w ramach religii buddyjskiej), kulturalna i artystyczna między starożytnymi królestwami Wschodniej Azji na terenie Korei, Chin i Japonii.

Sansa, buddyjskie klasztory górskie w Korei

(Kryt. III / 2018)

Sansa to buddyjskie klasztory górskie rozrzucone w południowych prowincjach Półwyspu Koreańskiego. Plan przestrzenny wszystkich objętych wpisem siedmiu klasztorów z VII–IX w. ma wspólne cechy, charakterystyczne dla Korei. Otwarty dziedziniec („madang”) otaczają cztery budynki (Sala Buddy, pawilon, czytelnia i dormitorium). Znajduje się tam szereg niezwykłych - każda w swoim rodzaju - konstrukcji, a także przedmiotów, dokumentów i świątyń. Klasztory górskie są obiektami sakralnymi, które przetrwały do dziś jako żywe ośrodki wiary i codziennej praktyki religijnej.

Seowon, neokonfucjańskie akademie koreańskie

(Kryt. III / 2019)

Dobro obejmuje dziewięć akademii neo-konfucjańskich zwanych seowon, które działały od XV do XIX wieku za panowania dynastii Joseon w środkowej i południowej części Republiki Korei. Podstawowe funkcje akademii, do jakich należała nauka, oddawanie czci erudytom i kontakt z przyrodą znajdowały odzwierciedlenie w formie zabudowy. Seowon zakładano w pobliżu gór i źródeł wody, co sprzyjało afirmacji natury oraz pielęgnowaniu umysłu i ciała. Budynki miały formę pawilonów w celu zapewnienia łączności z przyrodą. Seowon są ilustracją procesu historycznego, w którym neokonfucjanizm z Chin został przystosowany do warunków koreańskich.

Getbol, wybrzeża koreańskie

(Kryt. X / 2021)

Dobro światowego dziedzictwa, składające się z czterech komponentów: Seocheon Getbol, Gochang Getbol, Shinan Getbol i Boseong-Suncheon Getbol, leży na wschodnim wybrzeżu Morza Żółtego, na południowo-zachodnich i południowych krańcach Republiki Korei. Jednoczesne występowanie specyficznych warunków geologicznych, morskich i klimatycznych doprowadziło do powstania różnych systemów osadów przybrzeżnych. Poszczególne komponenty ilustrują typy wybrzeża przy ujściu rzeki, przy otwartych wodach zatoki, na archipelagu i przy mierzei. Odnotowuje się tu 2150 gatunków flory i fauny, w tym 22 gatunki zagrożone lub bliskie zagrożeniu w skali światowej, co oznacza bardzo wysoki stopień różnorodności biologicznej. Obszar ten jest siedliskiem 47 gatunków morskich bezkręgowców endemicznych, w tym 5 zagrożonych, a także 118 gatunków ptaków migrujących, dla których stanowi żerowisko o witalnym znaczeniu. Do endemicznej fauny należy ośmiornica Octopus minor i detrytofagi, takie jak różne gatunki krabów morsko-lądowych: Macrophtalmus japonica, Uca lactea, Ocypode stimpsoni, a także wieloszczety i małże. Miejsce zaświadcza o związkach między georóżnorodnością i różnorodnością biologiczną, a także o powiązaniu różnorodności kulturowej i działalności człowieka ze środowiskiem naturalnym.

Tumulusy z czasów Konfederacji Gaya

(Kryt. III / 2023)

Na seryjne dobro składają się cmentarzyska archeologiczne z kopcami grzebalnymi, pochodzące z czasów, gdy państewka na południu Półwyspu Koreańskiego tworzyły Konfederację Gaya, której rozkwit przypadł na okres od I do VI w. n.e. Położenie geograficzne i cechy krajobrazowe, a także rodzaje miejsc pochówku i ich wyposażenie stanowią świadectwo specyficznego systemu politycznego, w którym poszczególne państwa, jako odrębne jednostki, cieszyły się autonomią i równością, a jednocześnie miały ze sobą wiele wspólnego pod względem kulturowym. Wprowadzenie nowej formy grobowców i zaznaczenie hierarchii przestrzennej w miejscach, w których występują tumulusy odzwierciedla przemiany strukturalne w społeczeństwie Gaya na przestrzeni dziejów.