Kirgistan

Święta Góra Sulaimana Too

(Kryt. III, VI / 2009)

Położona w Dolinie Fergany, u zbiegu najważniejszych dróg Jedwabnego Szlaku Centralnej Azji, Góra Suleimana Too przez tysiąclecia stanowiła dla podróżnych rodzaj świętego znaku nawigacyjnego. Na pięciu wierzchołkach i zboczach góry znajdują się liczne starożytne ośrodki kultu, jaskinie oraz zrekonstruowane w XVI wieku dwa meczety. Ściany jaskiń zdobi ponad sto petroglifów przedstawiających ludzi, zwierzęta oraz formy geometryczne. Wierzono, że czczeni bogowie mają zbawczą moc leczenia niepłodności, uporczywych bólów głowy i pleców oraz mogą zapewnić długowieczność.

Jedwabny Szlak: sieć dróg w korytarzu Chang’an – Tienszan

(Kryt. II, III, V, VI / 2014)

Chiny, Kazachstan, Kirgistan

Wpisany odcinek rozległej sieci dróg Jedwabnego Szlaku biegnie na długości 5 tys. km od Chang’anu/Luoyangu, dawnej stolicy Chin za panowania dynastii Han i Tang, do Siedmiorzecza w Azji Środkowej. Powstawał on od II p.n.e. do I w. n. e. i był wykorzystywany na przestrzeni stuleci aż do XVI w. Jedwabny Szlak przybliżał różne cywilizacje i ułatwiał wymianę handlową między odległymi od siebie obszarami, ale również był drogą przenikania wpływów kulturowych – wierzeń religijnych, wiedzy naukowej, innowacji technologicznych, praktyk kulturowych i artystycznych. Pośród 33 miejsc objętych wpisem znajdują się ważne ośrodki miejskie i dworskie z czasów imperiów i chanatów, osady handlowe, świątynie buddyjskie wykute w grotach, starożytne drogi, zajazdy pocztowe, przełęcze, wieże strażnicze, odcinki Wielkiego Muru, fortyfikacje, grobowce i budowle sakralne.

Zachodni Tienszan

(Kryt. X / 2016)

Kazachstan, Kirgistan, Uzbekistan

Ten transgraniczny obszar rozciąga się na jednym z największych pasm górskich na świecie. W Tienszanie Zachodnim wysokość szczytów górskich waha się od 700 do 4.503 m, krajobrazy są bardzo zróżnicowane, a fauna i flora wyjątkowo bogata. Znaczenie miejsca w skali światowej polega na tym, że stąd pochodzą niektóre uprawne gatunki drzew owocowych, występuje duże zróżnicowanie lasów i unikalne krzyżówki roślinne.