Zjednoczone Emiraty Arabskie

Sokolnictwo
Kraj(e) członkowski(e): Arabia Saudyjska / Austria (od 2012 r.) / Belgia / Czechy / Francja / Hiszpania / Katar / Maroko / Mongolia / 
Republika Korei / Syria / Węgry / Zjednoczone Emiraty Arabskie

Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2010 r.

Sokolnictwo jest tradycyjną formą działalności, polegającą na hodowaniu i układaniu sokołów i innych ptaków drapieżnych do polowania na zwierzynę w jej naturalnym środowisku. Początkowo sokolnictwo było nastawione na zdobywanie pożywienia, ale obecnie jest bardziej związane z duchem koleżeństwa i wspólnie podejmowanych działań. Jest zajęciem uprawianym głównie wzdłuż szlaków i korytarzy migracyjnych ptaków. Zajmują się nim osoby w różnym wieku, amatorsko lub zawodowo. Sokolnicy nawiązują bliską relację z podopiecznymi: aby sokoła wyhodować, wyszkolić, wytresować i nauczyć latania potrzebne jest silne zaangażowanie emocjonalne. Sokolnictwo jest przekazywane z pokolenia na pokolenia jako tradycja kulturowa w rozmaity sposób, w tym poprzez naukę, przysposobienie w rodzinie czy bardziej formalne szkolenie w klubach. Na przykład w Mongolii, Maroku, Katarze, Arabii Saudyjskiej i Zjednoczonych Emiratach Arabskich sokolnicy zabierają na pustynię swoje dzieci i uczą je, jak oswajać ptaki. Sokolników pochodzących z różnych krajów łączą wspólne wartości, tradycje i praktyki podobne na całym świecie, w tym zwłaszcza metody szkolenia ptaków, sposób zajmowania się nimi i nawiązywania więzi emocjonalnej, a także wykorzystywany sprzęt. W związku z sokolnictwem powstało szersze dziedzictwo kulturowe, które obejmuje stroje, tradycje kulinarne, śpiew, muzykę, poezję, tańce oraz zwyczaje pielęgnowane przez społeczności i kluby, które zajmują się tą formą polowania.

©2010 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO

Al Sadu, tradycyjna sztuka tkacka
Kraj(e) członkowskie: Zjednoczone Emiraty Arabskie

Wpis na Listę niematerialnego dziedzictwa Kulturowego wymagającego pilnej ochrony, w 2011 r.

Al Sadu to tradycyjne rzemiosło tkania materiałów uprawiane przez Beduinki w wiejskich regionach Zjednoczonych Emiratów Arabskich. W ten sposób wytwarzane są miękkie meble oraz elementy dekoracyjne, którymi przystrajane są konie i wielbłądy. Mężczyzni w plemionach beduińskich strzygą owce, wielbłądy i kozy, a uzyskiwana w ten sposób wełna jest oczyszczana i przygotowywana jako materiał tkacki przez kobiety. Przędza jest nawijana na ręczne wrzeciono, barwiona, a następnie wyplatana na ręcznym warsztacie tkackim z zastosowaniem prostego splotu płóciennego. Wąskie paski tradycyjnych kolorów: czarnego, białego, brązowego, beżowego i czerwonego układają się w charakterystyczne geometryczne wzory. Przędzenie i tkanie często odbywa się w małych grupach i jest dla kobiet okazją do wymiany rodzinnych wiadomości, wspólnego śpiewania albo recytowania poezji. Takie spotkania są też tradycyjną formą przekazywania tajników rzemiosła: dziewczęta uczą się obserwując pracę tkaczek, następnie wykonując stopniowo przydzielane im są samodzielne zadania, od sortowania wełny, aż do złożonej sztuki wyrobu tkanin. Jednak szybki rozwój gospodarczy, wywołany odkryciem złóż ropy naftowej i towarzyszące mu przemiany społeczne spowodowały gwałtowny spadek zainteresowania Al Sadu. Beduińskie społeczności uległy rozproszeniu, wybierając coraz częściej osiadły tryb życia w miastach, a młode kobiety coraz chętniej pracują poza domem. Przekaźniczkami tradycji Al Sadu są dziś przede wszystkim stare kobiety, których liczba ze zrozumiałych powodów maleje.

©2011 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO

Al-Taghrooda, tradycyjna beduińska poezja śpiewana
Kraj(e) członkowskie: Zjednoczone Emiraty Arabskie/Oman

Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Tradycyjną poezję śpiewaną Beduinów Al-taghrooda tworzą i śpiewają mężczyźni przemierzający na wielbłądach pustynne obszary Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Sułtanatu Omanu. Beduini są przeświadczeni, że śpiew jest ważny dla jeźdźców jako rozrywka i dla zwierząt jako bodziec do poruszania się w jednakowym rytmie. Poematy liczą siedem lub mniej wersów. Są improwizowane i powtarzane przez dwie grupy jeźdźców, często w formie śpiewu antyfonowego. Na ogół główny śpiewak z jednej grupy intonuje pieśń, którą podchwytuje druga grupa jeźdźców. Pieśni są śpiewane również przy ognisku, na weselach, w czasie świąt plemiennych i narodowych, a zwłaszcza w czasie wyścigów wielbłądów. Poezję tworzą i śpiewają również kobiety, jeśli uczestniczą we wspólnych zajęciach. Istotne są więzi społeczne, którym sprzyja wspólny śpiew. Słowa pieśni mogą być skierowane do ukochanych, bliskich, przyjaciół czy do przywódców plemienia. Tworzenie pieśni jest okazją dla jej autora do komentowania bieżących wydarzeń. Pieśni służą także przezwyciężaniu konfliktów między osobami czy plemionami, przywoływaniu wydarzeń historycznych, prezentowaniu aktualnych tematów, takich jak odpowiednie zachowanie lub sprawy zdrowotne. Czerpie się z nich wiedzę o historii i o tradycyjnym sposobie życia. Sztuka tworzenia i śpiewania pieśni przekazywana jest w rodzinie i przez starszyznę w ramach społeczności.

© 2012 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO

Ay-Ayyala, tradycyjna sztuka widowiskowa w Sułtanacie Omanu i w Zjednoczonych Emiratach Arabskich
Kraj(e) członkowskie: Zjednoczone Emiraty Arabskie/Oman

Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2014 r.

Al-Ayyala jest ekspresyjną praktyką kulturową, popularną w północno-zachodnim Omanie i na terenie całych Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Łączy poezję śpiewaną, grę na bębnach i taniec pozorujący bitwę. Naprzeciwko siebie stoi w dwóch rzędach po dwudziestu mężczyzn. Trzymane przez nich cienkie bambusowe laski symbolizują lance lub miecze. Muzycy grający na małych i dużych bębnach, tamburynach i mosiężnych cymbałach zajmują miejsce między rzędami. Mężczyźni ustawieni w rzędach wykonują ruchy głowy i wymachują laskami w rytmie gry na bębnach, śpiewając poetyckie pieśni. Wokół nich chodzą inni mężczyźni trzymający miecze i strzelby, od czasu do czasu podrzucając je do góry i chwytając. W Zjednoczonych Emiratach Arabskich na przodzie stoją młode kobiety, potrząsając włosami. Melodia składa się z nieregularnie powtarzających się siedmiu tonów, a tematy poetyckich pieśni są dobierane stosownie do okazji. Zgodnie z tradycją, widowisko odbywa się tradycyjnie na weselach i w czasie różnych uroczystości w Sułtanacie Omanu i w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Uczestniczą w nim osoby różnego pochodzenia i w różnym wieku. Prowadzący ceremonię na ogół dziedziczy swoją funkcję i ma za zadanie kształcenie kolejnych wykonawców. Al-Ayyala łączy osoby w różnym wieku, różnej płci i z różnych klas społecznych.

© 2014 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO

Madżlis, przestrzeń kulturowa i społeczna
Kraj(e) członkowski(e): Arabia Saudyjska/Katar/Oman/Zjednoczone Emiraty Arabskie

Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa ludzkości w 2015 r.

Madżlis, dosłownie „miejsca do zasiadania”, to miejsca, w których gromadzą się członkowie wspólnoty, by omówić aktualne wydarzenia i lokalne problemy, wymieniać się wiadomościami, przyjmować gości czy się bawić. Każda lokalna wspólnota ma takie miejsce spotkań, w którym dyskutuje się i rozwiązuje problemy, składa kondolencje czy organizuje wesela. Na ogół jest to duża przestrzeń wyłożona kobiercami i poduszkami opartymi o ściany. Znajduje się tam zazwyczaj kuchenka czy palenisko, by można było przyrządzić kawę czy inne gorące napoje. Może tam przyjść każdy: członkowie rodzin czy plemienia, mieszkańcy tej samej dzielnicy czy innych dzielnic. Za prawdziwych depozytariuszy uważane są osoby starsze, zwłaszcza te, które wyróżniają się szeroką wiedzą o świecie, znajomością genealogii i historii plemienia. Ważną rolę odgrywają sędziowie i przywódcy religijni, gdyż do nich należy rozstrzyganie sporów, objaśnianie prawa i sprawowanie funkcji o charakterze politycznym, społecznym i religijnym. Kobiety mają własne miejsca spotkań. Niektóre z nich, zwłaszcza kobiety o wysokim statusie społecznym, uczęszczają również do miejsc spotkań kręgów intelektualnych i literackich. Madżlis odgrywają ważną rolę w przekazywaniu dziedzictwa ustnego, takiego jak baśnie, popularne piosenki i poezja nabatejska. Dzięki temu, że do miejsc tych przychodzą wszyscy niezależnie od wieku, wiedza jest przekazywana nieformalnie. Dzieci towarzyszące dorosłym poznają zwyczaje i zasady etyczne obowiązujące we wspólnocie. Uczą się argumentować, słuchać innych i szanować ich opinie.

© 2015 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO

Zwyczaje związane z przyrządzaniem kawy po arabsku jako symbolu gościnności
Kraj(e) członkowski(e): Arabia Saudyjska/Katar/Oman/Zjednoczone Emiraty Arabskie

Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa ludzkości w 2015 r.

Podawanie kawy jest ważnym zwyczajem przy przyjmowaniu gości i stanowi symbol arabskiej gościnności. Kawę zazwyczaj przyrządza się w obecności gości. Starannie dobrane ziarna lekko praży się na żeliwnej płaskiej patelni na ogniu podsycanym węglem drzewnym. Uprażone ziarna rozdrobnione tłuczkiem w mosiężnym moździerzu zalewa się wrzątkiem w mosiężnym naczyniu. Tak zaparzoną kawę przelewa się do mniejszego imbryka, z którego rozlewa się ją do małych filiżanek. Filiżanki napełniane są tylko do jednej czwartej objętości. Podawanie kawy rozpoczyna się od gościa najwyższego rangą lub najstarszego. Filiżanki mogą być ponownie napełniane, zawsze tylko do jednej czwartej objętości. Zwyczaj każe, by gość wypił co najmniej jedną filiżankę kawy, ale nigdy więcej niż trzy. We wszystkich warstwach społecznych kawę przyrządzają zarówno mężczyźni, jak i kobiety. Za głównych depozytariuszy tradycji uważani są szejkowie, wodzowie plemienni, starszyzna plemion beduińskich i właściciele sklepików z kawą. Znajomości zwyczajów związanych z przyrządzaniem i podawaniem kawy nabywa się w rodzinie. Młodzi często towarzyszą starszym przy zakupach na targu, by nauczyć się wybierać najlepsze ziarna.

© 2015 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO

Al-Razfa, tradycyjna sztuka widowiskowa
Kraj(e) członkowski(e): Oman/Zjednoczone Emiraty Arabskie

Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa ludzkości w 2015 r.

Al-Razfa jest rodzajem sztuki widowiskowej popularnym w Zjednoczonych Emiratach Arabskich i Sułtanacie Omanu. Wykonywana jest przez mężczyzn z wszystkich klas społecznych w czasie takich wydarzeń jak wesela czy święta państwowe. Między dwoma rzędami śpiewaków tworzącymi dwa chóry występują tancerze. Chóralnym śpiewem na dwa głosy, przy wtórze bębnów i innych instrumentów muzycznych, kieruje główny solista. Treść wielu pieśni czerpie z dawnej poezji nabatejskiej, starannie dobieranej stosownie do okoliczności. Tancerze poruszają się w rytm muzyki, trzymając drewniane repliki strzelb. W niektórych widowiskach do tańca dołączają dziewczęta, zarzucając włosami w rytm muzyki. Sztuka Al-Razfa była początkowo formą świętowania zwycięstwa, która z czasem przerodziła się w bardzo popularną formę rozrywki. Oprawa muzyczna była przystosowywana do upodobań młodych ludzi, ale dawne formy wyrazu i tradycje ustne związane z tą sztuką zachowały się. Każdy, poczynając od głowy państwa, a na małych dzieciach kończąc, może na równi uczestniczyć w widowisku. Dzisiaj tradycje związane z Al-Razfa są przekazywane w rodzinie dzięki uczestnictwu w widowisku i naśladownictwu. Indywidualni wykonawcy uczą się, stopniowo nabierając doświadczenia. Dziewczęta uczy matka i starsze siostry.

©2015 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO

Al Azi, sztuka poetycka opiewająca chwałę, dumę i siłę ducha
Kraj(e) członkowski(e): Zjednoczone Emiraty Arabskie
Wpis na Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony, w 2017 r.

Al Azi jest sztuką wspólnego recytowania poematu bez akompaniamentu muzyki czy instrumentów perkusyjnych. Rymowany poemat wywodzi się z tradycyjnej poezji. Jego wersy są niekiedy przeplatane aforyzmami i przysłowiami. Depozytariuszami tego elementu dziedzictwa są: poeta, recytator, chór i publiczność. Zwyczaj wspólnego recytowania poematu umacnia więzi i łączy się z wiedzą i praktykami związanymi z przyrodą. Al Azi praktykowano regularnie do połowy XX wieku, później ten zwyczaj zaczął stopniowo zanikać. Rozwój kraju spowodował przenoszenie się tysięcy mieszkańców z obszarów pustynnych do miast. Wraz z rozwojem gospodarczym w latach 1970–1990 zaczęto porzucać tradycyjne zajęcia, zaniedbując związaną z nimi kulturę i sztukę. Dodatkowym czynnikiem było wprowadzenie prawa krajowego w miejsce tradycyjnych zwyczajów plemiennych. W ciągu ostatnich dwóch dekad gwałtownie zmalała liczba poetów. Mimo tych trudności sztuka Al Azi jest nadal uprawiana dzięki wielu osobowościom twórczym i zespołom sztuki tradycyjnej. Kilka lat temu nastąpiła odnowa tej praktyki społecznej. Włączona do obchodów wydarzeń krajowych, sztuka Al Azi była wystawiana na scenie i zyskała liczną publiczność. Była również upowszechniana przez media, wzbudzając zainteresowanie tworzeniem poematów.

© 2017 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO

Wiedza, umiejętności, tradycje i praktyki związane z palmą daktylową
Kraj(e) członkowski(e):
Arabia Saudyjska/Bahrajn/Egipt/Irak/Jemen/Jordania/Kuwejt/ Maroko/Mauretania/Oman/Palestyna/Sudan/Tunezja/Zjednoczone Emiraty Arabskie

Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2019 r.

Od wieków palma daktylowa była związana z życiem ludności krajów, które wspólnie wystąpiły z wnioskiem o wpis. Dostarczała materiału niezbędnego w kilku gałęziach rzemiosła, przy wykonywaniu licznych zawodów, pielęgnowaniu różnych tradycji, zwyczajów i praktyk społeczno-kulturalnych, a także była ważnym źródłem pożywienia. Daktylowiec jest drzewem o trwałych liściach i korzeniach, które mogą czerpać wilgoć z dużej głębokości, typowym dla klimatu suchego. Do depozytariuszy i praktyków należą właściciele plantacji daktylowców, rolnicy, którzy sadzą, pielęgnują i nawadniają palmy, rzemieślnicy, którzy wykonują tradycyjne wyroby z różnych części daktylowca, handlarze daktyli, twórcy i artyści, którzy recytują ludowe opowieści i poematy. Wiedza, umiejętności, tradycje i praktyki związane z daktylowcem zaważyły na stosunku mieszkańców wyżej wymienionych krajów do ziemi, gdyż to drzewo pozwoliło im przezwyciężyć trudności, jakie napotyka się w środowisku pustynnym. Historyczne relacje łączące cały region z tym elementem kultury zaowocowały bogatym dziedzictwem, obejmującym do dziś stosowane praktyki, wiedzę i umiejętności. Rozwój na przestrzeni wieków i znaczenie kulturowe tego elementu tłumaczą, dlaczego społeczności lokalne  angażują się w jego ochronę, uczestnicząc w różnych działaniach dotyczących palmy daktylowej, urządzając związane z nią obrzędy świąteczne oraz podtrzymując tradycje i zwyczaje.

© 2019 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO

Afladż, tradycyjny system irygacyjny w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, tradycje ustne, wiedza i umiejętności związane z jego budową, utrzymaniem i sprawiedliwą dystrybucją wody
Kraj(e) członkowski(e): Zjednoczone Emiraty Arabskie

Wpis na Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości, wymagającego pilnej ochrony, w 2020 r.

Tradycje ustne, praktyki i wiedza związana z budową, utrzymaniem i sprawiedliwą dystrybucją wody za pomocą tradycyjnego systemu nawadniającego zwanego afladż (Al Aflaj) są powodem do dumy dla społeczności będących depozytariuszami tego elementu niematerialnego dziedzictwa kulturowego. System polega na budowie podziemnych tuneli, umożliwiających przesyłanie wody na duże odległości, od podziemnego źródła do ogólnego basenu dostępnego dla całej społeczności. Woda spływa po schodkowym zboczu, z wysokich płaskowyżów na równiny, przemieszczając się podziemnym tunelem, co zapobiega jej parowaniu. Afladż obejmuje również sieć kanałów powierzchniowych, które rozprowadzają wodę do lokalnych gospodarstw. Rozwiązanie to opiera się na praktyce i wiedzy przekazywanej z pokolenia na pokolenie, związanej z naturą i wszechświatem, na tradycyjnych metodach lokalizowania wody m.in. na podstawie rodzajów roślinności w danym miejscu, a także na zwyczajowych technikach wiercenia otworów w gruncie w celu właściwego utrzymania systemu irygacyjnego i zapewnienia sprawiedliwej dystrybucji wody. Członkowie społeczności pomagają w odpowiednim utrzymaniu systemu afladż, m.in. przez oczyszczanie tuneli z błota. Wiedza i praktyki związane z tym elementem dziedzictwa przekazywane są z pokolenia na pokolenie od 3000 lat. Dziś służą temu także inne formy edukacji, na przykład specjalne wycieczki organizowane dla dzieci i młodzieży szkolnej. Przez wieki system służył do dostarczania wody pitnej dla ludzi i zwierząt oraz do nawadniania pół uprawnych w tym wyjątkowo suchym regionie ziemi, stając się przykładem kreatywności społeczeństw, borykających się na co dzień z problemem niedoboru wody i warunkami życia w pustynnym środowisku.

© 2020 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO

Wyścigi wielbłądów, praktyka społeczna i dziedzictwo obchodów świątecznych związanych z wielbłądami
Kraj(e) członkowski(e): Zjednoczone Emiraty Arabskie / Oman

Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2020 r.

Wyścigi wielbłądów to praktyka społeczna i popularne święto w krajach Zatoki Perskiej i Omańskiej. Przygotowanie do zawodów składa się z kilku etapów. Wielbłądy są wybierane według rodzaju, pochodzenia i wieku, a także specjalnie karmione. Trenują na torze wyścigowym w grupach i są szkolone do startu w zawodach, które odbywają się na odpowiednio przygotowanych boiskach, pod nadzorem komitetów społecznych. Zwykle w każdej rundzie występuje od piętnastu do dwudziestu zwierząt, a dystans, jaki muszą pokonać, dostosowany jest do ich wieku. Praktyka wyścigów jest regulowana tradycją, zwyczajami i normami organizującej je społeczności, a komitet przygotowawczy jest dodatkowo odpowiedzialny za weryfikację pochodzenia każdego zwierzęcia wyścigowego. Przekaz wiedzy i praktycznych umiejętności związanych z tym elementem dziedzictwa odbywa się dzięki wspólnym wysiłkom przedstawicieli społeczności, instytucji rządowych, wyspecjalizowanych ośrodków oraz federacji wyścigów i klubów. Dzieci i młodzież stopniowo zdobywają wiedzę i umiejętności związane z tą praktyką poprzez obserwację, naśladownictwo i osłuchanie ze specjalistycznym słownictwem. Wyścigi wielbłądów to nieodłączny element koczowniczego stylu życia społeczności beduińskich i jednocześnie źródło twórczej inspiracji dla poezji i śpiewu. Znaczenie i ciągłość tej tradycji są wynikiem powszechnej obecności i znaczącej roli wielbłądów w środowisku pustynnym.

© 2020 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO

Kaligrafia arabska
Kraje członkowskie: Algieria/Arabia Saudyjska/Bahrajn/Egipt/Irak/Jemen/Jordania/Kuwejt/ Liban/Maroko/Mauretania/Oman/Palestyna/Sudan/Tunezja/Zjednoczone Emiraty Arabskie

Wpis na Reprezentatywna listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2021 r.

Kaligrafia arabska to artystyczna praktyka odręcznego, ozdobnego pisania alfabetem arabskim,  wyrażająca harmonię, wdzięk i piękno. Pismo składa się z 28 liter alfabetu arabskiego zapisywanych kursywą, z prawej do lewej strony. Sztukę kaligrafii opanowuje się poprzez naukę formalną lub nieformalną. Pierwotnie kaligrafia służyła czytelnemu przepisywaniu tekstów, z czasem stając się sztuką związaną z islamem, stosowaną w dziełach tradycyjnych i współczesnych. Płynność zapisu w języku arabskim stwarza niezliczone możliwości, nawet w pojedynczym słowie, gdyż litery mogą być dowolnie ścieśniane i przekształcane, tworząc różne motywy. W tradycyjnych technikach stosuje się materiały naturalne, takie jak na przykład łodygi trzciny lub bambusa, służące do wykonania przyboru do pisania – qalam. Do sporządzenia tuszu używa się miodu, sadzy i szafranu. Papier wykonywany jest ręcznie i nasycany krochmalem, białkiem kurzym i ałunem. W nowoczesnej kaligrafii powszechnie stosuje się flamastry i barwniki syntetyczne, a do wykonywania kalligrafitti na murach, znakach i budynkach używa się farb w sprayu. Rzemieślnicy i projektanci posługują się kaligrafią arabską dla wzmocnienia efektu artystycznego na przykład w rzeźbie z marmuru i drewna, w hafcie i w wyrobach z metalu. Kaligrafia arabska jest szeroko stosowana w krajach arabskich i poza nimi. Sztukę tę uprawiają mężczyźni i kobiety, niezależnie od wieku. Umiejętności są przekazywane nieformalnie lub formalnie – w szkołach lub poprzez terminowanie.

© 2021 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO

Alheda’a, tradycje ustne związane z pędzeniem stad wielbłądów
Kraj(e) członkowski(e): Arabia Saudyjska, Oman, Zjednoczone Emiraty Arabskie

Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2022 r.

Alheda'a to polifoniczna forma  ekspresji ustnej, której towarzyszą gesty lub gra na instrumentach muzycznych, służąca pasterzom do komunikowania  się z wielbłądami. Rytmiczna  forma wyrazu jest inspirowana poezją. Pasterz wykorzystuje  niepowtarzalny zestaw dźwięków rozpoznawanych przez wielbłądy, aby kierować stada przez pustynię lub pastwiska do wodopojów, miejsc karmienia lub dojenia zwierząt. Alheda’a bywa także wykorzystywana do szybkiego przywołania zwierząt w przypadku nagłego zagrożenia, takiego jak nadciągająca burza piaskowa. Pasterze uczą wielbłądy rozróżniania komend dotyczących prawej i lewej strony, otwierania pyska na żądanie i klękania, aby można je było dosiąść. Praktyka ta tworzy silną więź między stadem a pasterzem, a także między samymi pasterzami. Jest przekazywana w ramach rodzin i społeczności, a dzieci towarzyszą dorosłym członkom rodziny w codziennych wyprawach.

© 2022 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO

Al Talli, umiejętności związane z tradycyjnym haftem w Zjednoczonych Emiratach Arabskich
Kraj(e) członkowskie(e): Zjednoczone Emiraty Arabskie

Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2022 r.

Talli to tradycyjny haft zdobiący kobiece stroje, wykonywany w różnych  regionach Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Obecnie popyt na wyroby rękodziełaTalli jest najwyższy przed świętami religijnymi (Eids) i sezonem ślubów przypadającym na lato. Znany również pod nazwą Alseen, haft Talli jest zwykle wykonywany z wykorzystaniem sześciu bawełnianych nici oddzielonych srebrną nitką pośrodku. Z ich pomocą wyplatane są kolorowe wzory o symbolicznym znaczeniu, nawiązującym do życia na pustyni i na morzu. Talli to czasochłonne rzemiosło; umiejętności z nim związane przekazywane są nieformalnie córkom przed matki, a także formalnie podczas kursów i warsztatów organizowanych w szkołach, na uniwersytetach i w centrach ochrony dziedzictwa. Pokazy sztuki haftu odbywają się podczas wydarzeń kulturalnych, festiwali i konkursów. Wspólne wykonywanie prac hafciarskich przez kobiety gromadzące się w domach i w grupach sąsiedzkich ma wymiar społeczny, ponieważ staje się okazją do  kontaktu i wymiany wiedzy na temat tajników tego rękodzieła. Ma również wymiar kulturowy, gdyż przy tych zajęciach kobiety snują opowieści ludowe, przytaczają porzekadła i posługują się różnymi nnymi werbalnymi formami niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

© 2022 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO

Palma daktylowa, wiedza, umiejętności, tradycje i praktyki
Kraj(e) członkowski(e): Zjednoczone Emiraty Arabskie, Bahrajn, Egipt, Irak, Jordania, Kuwejt, Mauretania, Maroko, Oman, Palestyna, Katar, Arabia Saudyjska, Tunezja i Jemen

Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2022 roku.

Zwykle występująca na pustyni i w suchym, umiarkowanym klimacie, palma daktylowa jest wiecznie zieloną rośliną, której korzenie głęboko penetrują ziemię w poszukiwaniu wilgoci. Palmy daktylowe rosną w oazach na obszarach pustynnych o odpowiednim poziomie wody, umożliwiającym nawadnianie. Od wieków wiele populacji było związanych z palmą daktylową, sprzyjającą  budowaniu cywilizacji w regionach pustynnych. Historyczny związek między regionem arabskim a palmą daktylową zaowocował bogatym dziedzictwem kulturowym, przekazywanym z pokolenia na pokolenie. Obecnie społeczności, grupy i osoby zamieszkujące obszary, na których rozprzestrzeniła się palma daktylowa, nadal zachowują  związane z nią praktyki, wiedzę i umiejętności. Obejmują one pielęgnację i uprawę palmy daktylowej oraz wykorzystywanie jej liści i włókien w rzemiośle tradycyjnym i w praktykach społecznych. Palma daktylowa jest opisywana w poezji i pieśniach. Od wieków związana z regionem, stanowi istotne źródło pożywienia. Ze względu na swoje wielowiekowe znaczenie dla regionu, palma daktylowa jest wysoko ceniona przez lokalne społeczności i agencje rządowe, co prowadzi do zauważalnego rozwoju jej upraw, a dzięki temu także do zwiększenia liczby nowych miejsc pracy.

© 2022 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO

Danie Harees: wiedza, umiejętności i praktyki

Kraje członkowskie: Oman, Arabia Saudyjska, Zjednoczone Emiraty Arabskie

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2023 r.

Harees to popularne tradycyjne danie przygotowywane z ziaren pszenicy, mięsa i ghee [masło klarowane]. Zazwyczaj spożywane na śniadanie i kolację, danie jest zwykle przygotowywane w dużych ilościach ze względu na wysiłek wymagany do oczyszczenia i zmielenia ziarna. Jest podawane na dużych nauczyniach, dzielonych przez kilka osób, które spożywają posiłek przy użyciu kciuka i palca wskazującego, siedząc na jednym kolanie. Chociaż harees jest przygotowywany na wiele okazji, szczególnie popularny jest podczas Ramadanu, aby uhonorować gości i na imprezach towarzyskich, takich jak wesela. Jest również popularny w sezonie pielgrzymkowym ze względu na prostotę składników oraz możliwość przygotowania i serwowania go w dużych ilościach. W Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Omanie i Arabii Saudyjskiej harees występuje w wielu elementach życia społecznego i kulturalnego, takich jak opowieści ludowe, przysłowia i poezja. Związane z nim umiejętności i wiedza są przekazywane w rodzinach z matek na córki, w instytucjach edukacyjnych, restauracjach i hotelach, a także za pośrednictwem mediów i oficjalnych instytucji. Przygotowywanie i serwowanie harees jest postrzegane jako oznaka gościnności i hojności. Jako sposób na promowanie więzi społecznych, praktyka ta wzmacnia relacje między ludźmi i społecznościami, jednocześnie wzmacniając spójność kulturową w praktykujących społecznościach.