Oman
Muzyka i taniec Al-Bar’ah z omańskich dolin Dhofari
Kraj(e) członkowski(e): Oman
Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2010 r.
Al-Bar’ah to beduińska tradycja muzyczna z górskiego regionu Dhorfan na południu Omanu. Przybiera ona formę tańca wojennego, wykonywanego z akompaniamentem bębnów i recytacji poetyckiej w lokalnym języku plemiennym. Al-Bar’ah wykonywane jest przez stojącą w półkolu grupę dziesięciu do trzydziestu kobiet i mężczyzn, którzy śpiewają i klaszczą w dłonie, podczas gdy dwóch mężczyzn z kandżarami wykonuje ściśle określone ruchy taneczne, wymachując bronią na wysokości ramion. Same ruchy taneczne są nieskomplikowane, jednak ich skoordynowanie z ruchami pozostałych tancerzy i z muzyką wymaga znacznych umiejętności. Każde plemię ma własną charakterystyczną formę al-Bar’ah z towarzyszącym jej innym rytmem bębnów i układem ruchów tanecznych. Akompaniament muzyczny wykonywany jest na bębnach al-kasir, al-rahmani i ad-daff oraz na fujarce al-qassaba. Taniec wykonywany jest na świeżym powietrzu, z okazji ślubów, uroczystości obrzezania lub religijnych. Podobnie jak w przypadku innych omańskich tańców beduińskich, różnice klasowe są tu całkowicie zatarte i przywódcy plemienni tańczą obok osób stojących najniżej w społecznej hierarchii. Tradycja al-Bar’ah jest uosobieniem cnót beduińskich: ducha rycerskości, siły, odwagi, hojności i gościnności. Taniec jest także poetyckim przedstawieniem tematów miłości i flirtu. W regionie Dhofar ma on wielu wykonawców, dzięki którym możliwe jest przetrwanie tej formy sztuki i przekazanie bogactwa jej form poetyckich kolejnym pokoleniom.
©2010 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Al-Taghrooda, tradycyjna beduińska poezja śpiewana
Kraj(e) członkowskie: Zjednoczone Emiraty Arabskie/Oman
Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.
Tradycyjną poezję śpiewaną Beduinów Al-taghrooda tworzą i śpiewają mężczyźni przemierzający na wielbłądach pustynne obszary Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Sułtanatu Omanu. Beduini są przeświadczeni, że śpiew jest ważny dla jeźdźców jako rozrywka i dla zwierząt jako bodziec do poruszania się w jednakowym rytmie. Poematy liczą siedem lub mniej wersów. Są improwizowane i powtarzane przez dwie grupy jeźdźców, często w formie śpiewu antyfonowego. Na ogół główny śpiewak z jednej grupy intonuje pieśń, którą podchwytuje druga grupa jeźdźców. Pieśni są śpiewane również przy ognisku, na weselach, w czasie świąt plemiennych i narodowych, a zwłaszcza w czasie wyścigów wielbłądów. Poezję tworzą i śpiewają również kobiety, jeśli uczestniczą we wspólnych zajęciach. Istotne są więzi społeczne, którym sprzyja wspólny śpiew. Słowa pieśni mogą być skierowane do ukochanych, bliskich, przyjaciół czy do przywódców plemienia. Tworzenie pieśni jest okazją dla jej autora do komentowania bieżących wydarzeń. Pieśni służą także przezwyciężaniu konfliktów między osobami czy plemionami, przywoływaniu wydarzeń historycznych, prezentowaniu aktualnych tematów, takich jak odpowiednie zachowanie lub sprawy zdrowotne. Czerpie się z nich wiedzę o historii i o tradycyjnym sposobie życia. Sztuka tworzenia i śpiewania pieśni przekazywana jest w rodzinie i przez starszyznę w ramach społeczności.
© 2012 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Al’azi –poezja śpiewana i związane z nią zwyczaje
Kraj(e) członkowskie: Oman
Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.
Al’azi jest rodzajem poezji śpiewanej popularnym w północnych rejonach sułtanatu Omanu i typowym dla miejscowej kultury. Poezja ta jest przedmiotem swoistych zawodów, w których wykonywaniu pieśni towarzyszy pochód z mieczami, a poecie odpowiada chór. W zawodach może uczestniczyć wiele osób, cała wioska lub wszyscy członkowie plemienia pod kierunkiem poety, który śpiewa po arabsku zaimprowizowane i zapamiętane pieśni. Pozostali śledzą jego ruchy i słowa pieśni, reagując odpowiednimi ruchami i słowami. Pieśni wyrażają dumę z przynależności do wspólnoty, są hołdem ku czci plemienia lub ważnych osobistości, przywołują wydarzenia historyczne. Al’azi wzbogaca wspólnotę pod względem intelektualnym i kulturowym, dzięki twórczej reinterpretacji istniejących pieśni i przyczynia się do zachowania dziedzictwa. Jest czynnikiem jednoczącym i ułatwiającym porozumienie dzięki nastawieniu na przezwyciężanie konfliktów. Towarzyszy wszystkim obchodom o charakterze narodowym i społecznym, będąc symbolem jedności, siły i dumy całej społeczności. Obecnie Al’azi wykonuje ponad sto zespołów.
© 2012 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Ay-Ayyala, tradycyjna sztuka widowiskowa w Sułtanacie Omanu i w Zjednoczonych Emiratach Arabskich
Kraj(e) członkowskie: Oman/Zjednoczone Emiraty Arabskie
Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2014 r.
Al-Ayyala jest ekspresyjną praktyką kulturową, popularną w północno-zachodnim Omanie i na terenie całych Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Łączy poezję śpiewaną, grę na bębnach i taniec pozorujący bitwę. Naprzeciwko siebie stoi w dwóch rzędach po dwudziestu mężczyzn. Trzymane przez nich cienkie bambusowe laski symbolizują lance lub miecze. Muzycy grający na małych i dużych bębnach, tamburynach i mosiężnych cymbałach zajmują miejsce między rzędami. Mężczyźni ustawieni w rzędach wykonują ruchy głowy i wymachują laskami w rytmie gry na bębnach, śpiewając poetyckie pieśni. Wokół nich chodzą inni mężczyźni trzymający miecze i strzelby, od czasu do czasu podrzucając je do góry i chwytając. W Zjednoczonych Emiratach Arabskich na przodzie stoją młode kobiety, potrząsając włosami. Melodia składa się z nieregularnie powtarzających się siedmiu tonów, a tematy poetyckich pieśni są dobierane stosownie do okazji. Zgodnie z tradycją, widowisko odbywa się tradycyjnie na weselach i w czasie różnych uroczystości w Sułtanacie Omanu i w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Uczestniczą w nim osoby różnego pochodzenia i w różnym wieku. Prowadzący ceremonię na ogół dziedziczy swoją funkcję i ma za zadanie kształcenie kolejnych wykonawców. Al-Ayyala łączy osoby w różnym wieku, różnej płci i z różnych klas społecznych.
© 2014 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Madżlis, przestrzeń kulturowa i społeczna
Kraj(e) członkowski(e): Arabia Saudyjska/Katar/Oman/Zjednoczone Emiraty Arabskie
Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa ludzkości w 2015 r.
Madżlis, dosłownie „miejsca do zasiadania”, to miejsca, w których gromadzą się członkowie wspólnoty, by omówić aktualne wydarzenia i lokalne problemy, wymieniać się wiadomościami, przyjmować gości czy się bawić. Każda lokalna wspólnota ma takie miejsce spotkań, w którym dyskutuje się i rozwiązuje problemy, składa kondolencje czy organizuje wesela. Na ogół jest to duża przestrzeń wyłożona kobiercami i poduszkami opartymi o ściany. Znajduje się tam zazwyczaj kuchenka czy palenisko, by można było przyrządzić kawę czy inne gorące napoje. Może tam przyjść każdy: członkowie rodzin czy plemienia, mieszkańcy tej samej dzielnicy czy innych dzielnic. Za prawdziwych depozytariuszy uważane są osoby starsze, zwłaszcza te, które wyróżniają się szeroką wiedzą o świecie, znajomością genealogii i historii plemienia. Ważną rolę odgrywają sędziowie i przywódcy religijni, gdyż do nich należy rozstrzyganie sporów, objaśnianie prawa i sprawowanie funkcji o charakterze politycznym, społecznym i religijnym. Kobiety mają własne miejsca spotkań. Niektóre z nich, zwłaszcza kobiety o wysokim statusie społecznym, uczęszczają również do miejsc spotkań kręgów intelektualnych i literackich. Madżlis odgrywają ważną rolę w przekazywaniu dziedzictwa ustnego, takiego jak baśnie, popularne piosenki i poezja nabatejska. Dzięki temu, że do miejsc tych przychodzą wszyscy niezależnie od wieku, wiedza jest przekazywana nieformalnie. Dzieci towarzyszące dorosłym poznają zwyczaje i zasady etyczne obowiązujące we wspólnocie. Uczą się argumentować, słuchać innych i szanować ich opinie.
© 2015 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Zwyczaje związane z przyrządzaniem kawy po arabsku jako symbolu gościnności
Kraj(e) członkowski(e): Arabia Saudyjska/Katar/Oman/Zjednoczone Emiraty Arabskie
Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa ludzkości w 2015 r.
Podawanie kawy jest ważnym zwyczajem przy przyjmowaniu gości i stanowi symbol arabskiej gościnności. Kawę zazwyczaj przyrządza się w obecności gości. Starannie dobrane ziarna lekko praży się na żeliwnej płaskiej patelni na ogniu podsycanym węglem drzewnym. Uprażone ziarna rozdrobnione tłuczkiem w mosiężnym moździerzu zalewa się wrzątkiem w mosiężnym naczyniu. Tak zaparzoną kawę przelewa się do mniejszego imbryka, z którego rozlewa się ją do małych filiżanek. Filiżanki napełniane są tylko do jednej czwartej objętości. Podawanie kawy rozpoczyna się od gościa najwyższego rangą lub najstarszego. Filiżanki mogą być ponownie napełniane, zawsze tylko do jednej czwartej objętości. Zwyczaj każe, by gość wypił co najmniej jedną filiżankę kawy, ale nigdy więcej niż trzy. We wszystkich warstwach społecznych kawę przyrządzają zarówno mężczyźni, jak i kobiety. Za głównych depozytariuszy tradycji uważani są szejkowie, wodzowie plemienni, starszyzna plemion beduińskich i właściciele sklepików z kawą. Znajomości zwyczajów związanych z przyrządzaniem i podawaniem kawy nabywa się w rodzinie. Młodzi często towarzyszą starszym przy zakupach na targu, by nauczyć się wybierać najlepsze ziarna.
© 2015 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Al-Razfa, tradycyjna sztuka widowiskowa
Kraj(e) członkowski(e): Oman/Zjednoczone Emiraty Arabskie
Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa ludzkości w 2015 r.
Al-Razfa jest rodzajem sztuki widowiskowej popularnym w Zjednoczonych Emiratach Arabskich i Sułtanacie Omanu. Wykonywana jest przez mężczyzn z wszystkich klas społecznych w czasie takich wydarzeń jak wesela czy święta państwowe. Między dwoma rzędami śpiewaków tworzącymi dwa chóry występują tancerze. Chóralnym śpiewem na dwa głosy, przy wtórze bębnów i innych instrumentów muzycznych, kieruje główny solista. Treść wielu pieśni czerpie z dawnej poezji nabatejskiej, starannie dobieranej stosownie do okoliczności. Tancerze poruszają się w rytm muzyki, trzymając drewniane repliki strzelb. W niektórych widowiskach do tańca dołączają dziewczęta, zarzucając włosami w rytm muzyki. Sztuka Al-Razfa była początkowo formą świętowania zwycięstwa, która z czasem przerodziła się w bardzo popularną formę rozrywki. Oprawa muzyczna była przystosowywana do upodobań młodych ludzi, ale dawne formy wyrazu i tradycje ustne związane z tą sztuką zachowały się. Każdy, poczynając od głowy państwa, a na małych dzieciach kończąc, może na równi uczestniczyć w widowisku. Dzisiaj tradycje związane z Al-Razfa są przekazywane w rodzinie dzięki uczestnictwu w widowisku i naśladownictwu. Indywidualni wykonawcy uczą się, stopniowo nabierając doświadczenia. Dziewczęta uczy matka i starsze siostry.
©2015 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Ardhah: festiwal koni i wielbłądów
Kraj(e) członkowski(e): Oman
Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.
Alardhah (co po arabsku znaczy dzień świąteczny) organizowany jest w wielu regionach Omanu. W tym dniu, mieszkańcy tłumnie gromadzą się wokół torów wyścigowych, by podziwiać pokazy jazdy na koniach i wielbłądach, obrazujące omański kunszt oswajania i układania tych zwierząt. Pokazom towarzyszą prezentacje tradycyjnych form sztuki, na przykład recytacje narodowej poezji. Alardhah rozpoczyna się od pokazu tradycyjnych umiejętności, takich jak kładzenie koni i wielbłądów, jazda na stojąco, łączenie rąk z innymi jeźdźcami przy jeździe z dużą prędkością i inne tego rodzaju popisy. Potem następuje prezentacja koni i wielbłądów okrytych pięknymi dekoracyjnymi materiałami i przystrojonych srebrnymi ozdobami. Alardhah towarzyszy wielu wydarzeniom społecznym w Omanie, m.in. świętom narodowym i religijnym. Tradycja ta jest integralną częścią kultury tego kraju, popularną zarówno w regionach wiejskich, jak i w miastach, odzwierciedlającą niezwykłe umiejętności, ale także oddanie i głęboką troskę o towarzyszące ludziom zwierzęta. Festiwal angażuje zarówno mężczyzn, jak i kobiety, stwarzając także okazję do prezentacji talentów tradycyjnych zespołów muzycznych i lokalnych rzemieślników. Wiele społeczności lokalnych w Omanie organizuje Alardhah przy różnych towarzyskich okazjach, angażując w wydarzenia młodych ludzi. Znaczną rolę w przekazywaniu tej tradycji odgrywają także organizacje społeczne, a koła hippiczne na uczelniach wyższych przekazują studentom umiejętności związane z jazdą konną, jak również z organizowaniem festiwalu Alardhah.
© 2018 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Wiedza, umiejętności, tradycje i praktyki związane z palmą daktylową
Kraj(e) członkowski(e): Arabia Saudyjska/Bahrajn/Egipt/Irak/Jemen/Jordania/Kuwejt/ Maroko/Mauretania/Oman/Palestyna/Sudan/Tunezja/ Zjednoczone Emiraty Arabskie
Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2019 r.
Od wieków palma daktylowa była związana z życiem ludności krajów, które wspólnie wystąpiły z wnioskiem o wpis. Dostarczała materiału niezbędnego w kilku gałęziach rzemiosła, przy wykonywaniu licznych zawodów, pielęgnowaniu różnych tradycji, zwyczajów i praktyk społeczno-kulturalnych, a także była ważnym źródłem pożywienia. Daktylowiec jest drzewem o trwałych liściach i korzeniach, które mogą czerpać wilgoć z dużej głębokości, typowym dla klimatu suchego. Do depozytariuszy i praktyków należą właściciele plantacji daktylowców, rolnicy, którzy sadzą, pielęgnują i nawadniają palmy, rzemieślnicy, którzy wykonują tradycyjne wyroby z różnych części daktylowca, handlarze daktyli, twórcy i artyści, którzy recytują ludowe opowieści i poematy. Wiedza, umiejętności, tradycje i praktyki związane z daktylowcem zaważyły na stosunku mieszkańców wyżej wymienionych krajów do ziemi, gdyż to drzewo pozwoliło im przezwyciężyć trudności, jakie napotyka się w środowisku pustynnym. Historyczne relacje łączące cały region z tym elementem kultury zaowocowały bogatym dziedzictwem, obejmującym do dziś stosowane praktyki, wiedzę i umiejętności. Rozwój na przestrzeni wieków i znaczenie kulturowe tego elementu tłumaczą, dlaczego społeczności lokalne angażują się w jego ochronę, uczestnicząc w różnych działaniach dotyczących palmy daktylowej, urządzając związane z nią obrzędy świąteczne oraz podtrzymując tradycje i zwyczaje.
© 2019 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Wyścigi wielbłądów, praktyka społeczna i dziedzictwo obchodów świątecznych związanych z wielbłądami
Kraj(e) członkowski(e): Zjednoczone Emiraty Arabskie / Oman
Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2020 r.
Wyścigi wielbłądów to praktyka społeczna i popularne święto w krajach Zatoki Perskiej i Omańskiej. Przygotowanie do zawodów składa się z kilku etapów. Wielbłądy są wybierane według rodzaju, pochodzenia i wieku, a także specjalnie karmione. Trenują na torze wyścigowym w grupach i są szkolone do startu w zawodach, które odbywają się na odpowiednio przygotowanych boiskach, pod nadzorem komitetów społecznych. Zwykle w każdej rundzie występuje od piętnastu do dwudziestu zwierząt, a dystans, jaki muszą pokonać, dostosowany jest do ich wieku. Praktyka wyścigów jest regulowana tradycją, zwyczajami i normami organizującej je społeczności, a komitet przygotowawczy jest dodatkowo odpowiedzialny za weryfikację pochodzenia każdego zwierzęcia wyścigowego. Przekaz wiedzy i praktycznych umiejętności związanych z tym elementem dziedzictwa odbywa się dzięki wspólnym wysiłkom przedstawicieli społeczności, instytucji rządowych, wyspecjalizowanych ośrodków oraz federacji wyścigów i klubów. Dzieci i młodzież stopniowo zdobywają wiedzę i umiejętności związane z tą praktyką poprzez obserwację, naśladownictwo i osłuchanie ze specjalistycznym słownictwem. Wyścigi wielbłądów to nieodłączny element koczowniczego stylu życia społeczności beduińskich i jednocześnie źródło twórczej inspiracji dla poezji i śpiewu. Znaczenie i ciągłość tej tradycji są wynikiem powszechnej obecności i znaczącej roli wielbłądów w środowisku pustynnym.
© 2020 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Kaligrafia arabska
Kraje członkowskie: Algieria/Arabia Saudyjska/Bahrajn/Egipt/Irak/Jemen/Jordania/Kuwejt/ Liban/Maroko/Mauretania/Oman/Palestyna/Sudan/Tunezja/Zjednoczone Emiraty Arabskie
Wpis na Reprezentatywna listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2021 r.
Kaligrafia arabska to artystyczna praktyka odręcznego, ozdobnego pisania alfabetem arabskim, wyrażająca harmonię, wdzięk i piękno. Pismo składa się z 28 liter alfabetu arabskiego zapisywanych kursywą, z prawej do lewej strony. Sztukę kaligrafii opanowuje się poprzez naukę formalną lub nieformalną. Pierwotnie kaligrafia służyła czytelnemu przepisywaniu tekstów, z czasem stając się sztuką związaną z islamem, stosowaną w dziełach tradycyjnych i współczesnych. Płynność zapisu w języku arabskim stwarza niezliczone możliwości, nawet w pojedynczym słowie, gdyż litery mogą być dowolnie ścieśniane i przekształcane, tworząc różne motywy. W tradycyjnych technikach stosuje się materiały naturalne, takie jak na przykład łodygi trzciny lub bambusa, służące do wykonania przyboru do pisania – qalam. Do sporządzenia tuszu używa się miodu, sadzy i szafranu. Papier wykonywany jest ręcznie i nasycany krochmalem, białkiem kurzym i ałunem. W nowoczesnej kaligrafii powszechnie stosuje się flamastry i barwniki syntetyczne, a do wykonywania kalligrafitti na murach, znakach i budynkach używa się farb w sprayu. Rzemieślnicy i projektanci posługują się kaligrafią arabską dla wzmocnienia efektu artystycznego na przykład w rzeźbie z marmuru i drewna, w hafcie i w wyrobach z metalu. Kaligrafia arabska jest szeroko stosowana w krajach arabskich i poza nimi. Sztukę tę uprawiają mężczyźni i kobiety, niezależnie od wieku. Umiejętności są przekazywane nieformalnie lub formalnie – w szkołach lub poprzez terminowanie.
© 2021 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Handżar(inaczej kandżar), umiejętności rękodzielnicze i praktyki społeczne
Kraj(e) członkowski(e): Oman
Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2022 roku.
Handżar lub Kandżar (Al-Khanjar) jest elementem tradycyjnego stroju, noszonego przez mężczyzn w Omanie podczas świąt narodowych i uroczystości religijnych, a także specjalnych prywatnych okazji, takich jak wesela. Ten krótki, zakrzywiony sztylet, którego wyrób wymaga znacznej wiedzy i umiejętności przekazywanych z pokolenia na pokolenie, stanowi istotny element omańskiej kultury. Na omański kandżar, mocowany tradycyjnie przy pasie, składają się: pasek, rękojeść, ostrze, pochwa i osłona, wszystkie wykonane z różnych materiałów, w tym drewna, skóry, tkanin i srebra. Grawerowane na nim unikalne wzory zawierają symboliczne odniesienia do historii i terytorium, z którego pochodzi. Kandżar jest częścią godła państwowego i odgrywa kluczową rolę w wielu omańskich zwyczajach i tradycjach. Źródła historyczne i odkrycia archeologiczne wskazują, że Omańczycy nosili go od wieków. Organizowane dzisiaj formalne warsztaty i szkolenia przyczyniają się do utrwalenia tej formy dziedzictwa. Kandżar stał się także jednym z wysoko cenionych prezentów, wręczanych oficjalnym gościom jako wyraz kulturowego związku między narodami. Wiele poematów w literaturze omańskiej opisuje i wychwala opiewa kandżar, a omańscy artyści i fotografowie od zawsze rywalizowali w dokumentowaniu tego przedmiotu i sztuki jego wytwarzania. Noszenie kandżara jest również związane z większością omańskiej twórczości ludowej. występuje w niemal całej omańskiej twórczości ludowej?
© 2022 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Alheda’a, tradycje ustne związane z pędzeniem stad wielbłądów
Kraj(e) członkowski(e): Arabia Saudyjska, Oman, Zjednoczone Emiraty Arabskie
Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2022 r.
Alheda'a to polifoniczna forma ekspresji ustnej, której towarzyszą gesty lub gra na instrumentach muzycznych, służąca pasterzom do komunikowania się z wielbłądami. Rytmiczna forma wyrazu jest inspirowana poezją. Pasterz wykorzystuje niepowtarzalny zestaw dźwięków rozpoznawanych przez wielbłądy, aby kierować stada przez pustynię lub pastwiska do wodopojów, miejsc karmienia lub dojenia zwierząt. Alheda’a bywa także wykorzystywana do szybkiego przywołania zwierząt w przypadku nagłego zagrożenia, takiego jak nadciągająca burza piaskowa. Pasterze uczą wielbłądy rozróżniania komend dotyczących prawej i lewej strony, otwierania pyska na żądanie i klękania, aby można je było dosiąść. Praktyka ta tworzy silną więź między stadem a pasterzem, a także między samymi pasterzami. Jest przekazywana w ramach rodzin i społeczności, a dzieci towarzyszą dorosłym członkom rodziny w codziennych wyprawach.
© 2022 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Palma daktylowa, wiedza, umiejętności, tradycje i praktyki
Kraj(e) członkowski(e): Zjednoczone Emiraty Arabskie, Bahrajn, Egipt, Irak, Jordania, Kuwejt, Mauretania, Maroko, Oman, Palestyna, Katar, Arabia Saudyjska, Tunezja i Jemen
Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2022 roku.
Zwykle występująca na pustyni i w suchym, umiarkowanym klimacie, palma daktylowa jest wiecznie zieloną rośliną, której korzenie głęboko penetrują ziemię w poszukiwaniu wilgoci. Palmy daktylowe rosną w oazach na obszarach pustynnych o odpowiednim poziomie wody, umożliwiającym nawadnianie. Od wieków wiele populacji było związanych z palmą daktylową, sprzyjającą budowaniu cywilizacji w regionach pustynnych. Historyczny związek między regionem arabskim a palmą daktylową zaowocował bogatym dziedzictwem kulturowym, przekazywanym z pokolenia na pokolenie. Obecnie społeczności, grupy i osoby zamieszkujące obszary, na których rozprzestrzeniła się palma daktylowa, nadal zachowują związane z nią praktyki, wiedzę i umiejętności. Obejmują one pielęgnację i uprawę palmy daktylowej oraz wykorzystywanie jej liści i włókien w rzemiośle tradycyjnym i w praktykach społecznych. Palma daktylowa jest opisywana w poezji i pieśniach. Od wieków związana z regionem, stanowi istotne źródło pożywienia. Ze względu na swoje wielowiekowe znaczenie dla regionu, palma daktylowa jest wysoko ceniona przez lokalne społeczności i agencje rządowe, co prowadzi do zauważalnego rozwoju jej upraw, a dzięki temu także do zwiększenia liczby nowych miejsc pracy.
© 2022 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Danie Harees: wiedza, umiejętności i praktyki
Kraje członkowskie: Oman, Arabia Saudyjska, Zjednoczone Emiraty Arabskie
Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2023 r.
Harees to popularne tradycyjne danie przygotowywane z ziaren pszenicy, mięsa i ghee [masło klarowane]. Zazwyczaj spożywane na śniadanie i kolację, danie jest zwykle przygotowywane w dużych ilościach ze względu na wysiłek wymagany do oczyszczenia i zmielenia ziarna. Jest podawane na dużych nauczyniach, dzielonych przez kilka osób, które spożywają posiłek przy użyciu kciuka i palca wskazującego, siedząc na jednym kolanie. Chociaż harees jest przygotowywany na wiele okazji, szczególnie popularny jest podczas Ramadanu, aby uhonorować gości i na imprezach towarzyskich, takich jak wesela. Jest również popularny w sezonie pielgrzymkowym ze względu na prostotę składników oraz możliwość przygotowania i serwowania go w dużych ilościach. W Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Omanie i Arabii Saudyjskiej harees występuje w wielu elementach życia społecznego i kulturalnego, takich jak opowieści ludowe, przysłowia i poezja. Związane z nim umiejętności i wiedza są przekazywane w rodzinach z matek na córki, w instytucjach edukacyjnych, restauracjach i hotelach, a także za pośrednictwem mediów i oficjalnych instytucji. Przygotowywanie i serwowanie harees jest postrzegane jako oznaka gościnności i hojności. Jako sposób na promowanie więzi społecznych, praktyka ta wzmacnia relacje między ludźmi i społecznościami, jednocześnie wzmacniając spójność kulturową w praktykujących społecznościach.