Wanuatu

Rysunki na piasku w Wanuatu
Kraj(e) członkowski(e): Wanuatu

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2008 r. (Proklamacja 2003)

Archipelag Wanuatu, usytuowany w południowej części Pacyfiku, około 2000 km na północny wschód od Sydney, zdołał zachować swoją wyjątkową, złożoną tradycję rysunku na piasku. To pełniące różnorodne funkcje społeczne „pisanie” jest czymś więcej niż tylko lokalną pradawną formą ekspresji artystycznej. Stanowi także element wielu obrzędów, występuje często w kontekście kontemplacyjnym i komunikacyjnym. Rysunki są tworzone przez wykształconych specjalistów bezpośrednio na ziemi, w piasku, popiele wulkanicznym lub glinie. Używając tylko jednego palca, rysujący żłobi ciągłą, wijącą się linię na niewidzialnej kanwie, tworząc eleganckie, często symetryczne kompozycje wzorów geometrycznych. Ta bogata i dynamiczna tradycja graficzna rozwinęła się jako środek komunikacji pomiędzy reprezentantami 80 różnych grup językowych, zamieszkujących środkową i północną część wysp Wanuatu. Rysunki często pełnią rolę mnemonicznego zapisu oraz środka przekazu obrzędów, mitologicznych tradycji ludowych, a także bogactwa informacji na temat dziejów społeczności, jej kosmologii, więzów pokrewieństwa, technik uprawy roli, wzorów architektonicznych i rękodzielniczych oraz układów choreograficznych. Większość rysunków na piasku spełnia kilka funkcji i jest wieloznaczna. Mogą one być „odczytywane” jako dzieła artystyczne, zapisy informacji, ilustracje towarzyszące opowiadaniu, podpisy lub po prostu wiadomości i tematy do rozmyślań. Ponieważ rysunki na piasku nie są jedynie obrazkami, lecz stanowią delikatne pajęczyny powiązanych ze sobą wzajemnie pieśni, opowiadań i wiedzy o wymiarze sacrum i profanum, mistrz takiego rysunku musi posiadać nie tylko gruntowną wiedzę na temat wzorów graficznych, lecz również głębokie zrozumienie ich znaczenia. Dodatkowo, musi posiąść umiejętność interpretacji rysunków, których znaczenie objaśnia widzom.