Indie
Kudijattam: teatr Sanskrytu
Kraj(e) członkowski(e): Indie
Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2008 r. (Proklamacja 2001)
Kudijattam, teatr Sanskrytu ze stanu Kerala, jest najstarszą żywą tradycją teatru w Indiach. Sztuka ta jest tradycyjnie wystawiana w Kuttampalmas – teatrach mieszczących się w świątyniach hinduistycznych. Kudijattam liczy sobie ponad 2000 lat i odzwierciedla unikatową kombinację sanskryckiego klasycyzmu i lokalnych tradycji Kerala (szczególnie teatru komicznego w języku malajalam). Ekspresja twarzy (zwłaszcza oczu), ruchy i gesty tworzą dokładnie skodyfikowany język. Dostęp do przedstawień był początkowo ograniczony ze względu na ich sakralny charakter, lecz stopniowo stawał się coraz bardziej otwarty dla publiczności. Rola aktora zachowała jednak swój sakralny wymiar, z obrzędami oczyszczenia przed rozpoczęciem spektaklu oraz lampą oliwną na scenie, symbolizującą bożą obecność podczas występu. Męscy aktorzy (ze społeczności Chakyar) przekazują z mistrza na ucznia niezwykle precyzyjne podręczniki gry, które do niedawna pozostawały wyłączną własnością wybranych rodzin. Opowiadana historia, najczęściej stanowiąca akt z klasycznej sztuki sanskryckiej, jest tak bardzo szczegółowa, że całe przedstawienie może trwać nawet 40 dni. Kudijattam jest jedyną formą teatru w Indiach, w którym mężczyźni (ze społeczności Chakyar) i kobiety (ze społeczności Nangiar) występują razem przy akompaniamencie perkusistów (ze społeczności Nambiar).
Nazwa Teatru Kudijattam w języku malajalam (rodzimym języku Kerali) znaczy „gra zespołowa.”
© 2008 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Tradycja recytacji wedyjskiej
Kraj(e) członkowski(e): Indie
Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2008 r. (Proklamacja 2003)
Obrzędy i obchody świąt Opis Wedy obejmują ogromny zbiór tekstów poezji sanskryckiej, dialogu filozoficznego, mitu oraz rytualnych zaklęć. Zostały napisane przez Aryjczyków w Indiach ponad 3500 lat temu. Uważane przez Hindusów za podstawowe źródło wiedzy oraz za święte podstawy ich religii, Wedy uosabiają jedną z najstarszych na świecie żywych tradycji kulturowych. Nazwa Weda pochodzi z sanskryckiego słowa vid oznaczającego wiedzę. Dziedzictwo wedyjskie obejmuje wiele tekstów i interpretacji zebranych w cztery Wedy, powszechnie nazywane „Księgami wiedzy”, choć w rzeczywistości przekazywane były ustnie. Rygweda jest antologią świętych hymnów; Samaweda przedstawia muzyczne aranżacje hymnów z Rygwedy i innych źródeł; Jadźurweda obfituje w modlitwy i formuły ofiarne używane przez kapłanów, a Atharwaweda zawiera zaklęcia. Wedy ukazują również historyczną panoramę hinduizmu i oferują wgląd w początki rozwoju kilku fundamentalnych pojęć artystycznych, naukowych i filozoficznych, takich jak np. pojęcie zera. Wyrażone w wytwornym języku wedyjskim, który wywodzi się z klasycznego sanskrytu, wersy Wed były tradycyjnie recytowane podczas świętych obrzędów i ceremonii oraz wypowiadane codziennie w społecznościach wedyjskich. Mimo, że teksty te jako źródła wiedzy zostały spisane piętnaście wieków temu, po dziś dzień przekazywane są głównie ustnie. Nadzwyczajna wartość tradycji wedyjskiej leży nie tylko w bogactwie treści literatury przekazywanej ustnie, ale także w unikatowych technikach konserwacji tekstu, stosowanych przez bramińskich kapłanów, dzięki którym dziedzictwo to udało się zachować w stanie nienaruszonym przez ponad tysiąc lat. Aby mieć pewność, że dźwięk każdego słowa pozostał niezmieniony, przyszłych artystów od dzieciństwa kształci się w złożonych technikach recytacji. Te stare jak świat techniki oparte są na akcentach tonicznych, na unikalnym sposobie wymawiania każdej litery i na specyficznych konstrukcjach językowych.
© 2008 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Ramlila: Tradycyjny spektakl Ramajana
Kraj(e) członkowski(e): Indie
Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2008 r. (Proklamacja 2005)
Ramlila (dosłownie „widowisko Ramy”) jest przedstawieniem eposu Ramajana w formie serii występów obejmujących piosenkę, narrację, recital i dialog. Epos wystawiany jest co roku w całych północnych Indiach podczas festiwalu Dussehra, organizowanego zgodnie z kalendarzem rytualnym, w okolicach października i listopada. Najbardziej spektakularne wystawienia Ramlila to Ajodja, Ramnagar i Benares, Wrindawan, Almora, Sattna i Madubani. Wystawienia Ramajany opierają się na Ramaczaritmanas, jednej z najpopularniejszych form opowiadań na północy kraju. Ten święty tekst ku chwale Ramy, bohatera Ramajany, został skomponowany w XVI wieku przez indyjskiego poetę Tulsidasa, w dialekcie zbliżonym do hindi, po to, by sanskrycką epikę uczynić dostępną i powszechnie zrozumiałą. Większość Ramlily odtwarza epizody z Ramaczaritmanas metodą serii przedstawień, trwających średnio 10-12 dni. Niektóre, takie jak Ramnagar, mogą trwać nawet cały miesiąc. W każdej osadzie, miasteczku lub wsi organizuje się setki festiwali w czasie sezonu festiwalu Dussehra upamiętniającego powrót Ramy z banicji. Ramlila, skupiająca się przede wszystkim na przypominaniu bitwy pomiędzy Ramą a Rawaną, składa się z serii dialogów pomiędzy bogami, mędrcami i wiernymi. Siła dramatyczna Ramlily wynika z ukazywania się kolejno ikon przedstawiających punkt kulminacyjny każdej sceny. Publiczność jest stale zachęcana do śpiewania i brania udziału w narracji. Cykl zabaw kończy się festiwalem światła Diwali – momentem, kiedy dokonuje się spalenia podobizny Rawany, co symbolizuje zwycięstwo dobra nad złem. Ramlila zbliża do siebie przedstawicieli całej społeczności, niezależnie od przynależności do kasty, religii czy wieku. Charakterystyczna dla tych spektakli jest również spontaniczność, z którą mieszkańcy biorą w nich udział, odgrywają role i uczestniczą w przygotowywaniu masek, kostiumów, makijaży, kukieł, świateł itd. Jednak popularność tej tradycji w młodym pokoleniu maleje ze względu na znikome uznanie dla artystów i jedynie symboliczne wynagrodzenie. Rosnąca popularność środków masowego przekazu stopniowo ogranicza zainteresowanie publiczności przedstawieniami Ramilia, odbierając im podstawową rolę jednoczącą przedstawicieli różnych kast społecznych.
© 2008 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Ramman, festiwal religijny i rytualny teatr z Uttarakhand, Himalaje Garhwal
Kraj(e) członkowski(e): Indie
Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2009 r.
Każdego roku, pod koniec kwietnia, w bliźniaczych wioskach Saloor i Dungra w stanie Uttarakhand (północne Indie) organizowany jest Ramman, wielki festiwal ku czci lokalnego boga Bhumiyal Devta. Większość festiwalowych wydarzeń ma miejsce w świątyni poświęconej temu bóstwu. Wydarzenie to składa się z wielu złożonych rytuałów: recytacji epopei Rama i lokalnych legend, prezentacji pieśni, przedstawień i tańców z maskami. Festiwal organizowany jest przez mieszkańców wiosek, a każda z grup i kast pełni w nim określone role. Spektakle prezentują najczęściej młodsi i starsi mieszkańcy wiosek, podczas gdy Bramini kierują modlitwami i obrzędami w świątyni, a jedynie przedstawiciele miejscowej kasty Kshatriya mają prawo nosić święte maski reprezentujące boga Narashima, przedstawianego w postaci półczłowieka i półlwa. Festiwal łączy w sobie teatr, muzykę, przedstawianie historycznych wydarzeń oraz tradycyjne opowieści, mówione lub śpiewane. Ramman jest wielowymiarowym wydarzeniem religijnym i kulturalnym, które odzwierciedla miejscowe wyobrażenia o świecie, duchowy i kulturowy porządek społeczny oraz wzmacnia poczucie lokalnej tożsamości.
©2009 tłumaczenia na język polski: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Novruz, Nowrouz, Nooruz, Navruz, Nauroz, Nevruz
Kraj(e) członkowski(e): Azerbejdżan/Indie/Iran/Kirgistan/Uzbekistan/Pakistan/Turcja
Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2009 r.
Święto Novruz (Nowrouz, Nooruz, Navruz, Nauroz, Nevruz) oznacza Nowy Rok i nadejście wiosny. Obchodzone jest 21 marca na rozległym obszarze geograficznym, obejmującym m.in. Azerbejdżan, Indie, Iran, Kirgistan, Pakistan, Turcję i Uzbekistan. Ze świętem związanych jest wiele lokalnych tradycji, jak przywoływanie postaci Jamszida, mitycznego króla perskiego oraz wiele innych lokalnych opowieści i legend. Obrzędy, które towarzyszą świętu, mogą różnić się w zależności od miejsca i lokalnych tradycji – od skakania przez ogień lub wodę w Iranie, poprzez rozpalanie ogni u wejścia do domu, po tradycyjne zapasy i wyścigi konne w Kirgistanie. We wszystkich regionach świętu towarzyszą pieśni i tańce oraz uroczyste rodzinne lub wioskowe uczty. Podczas obchodów obdarowuje się przede wszystkim dzieci, które biorą czynny udział w wielu przygotowaniach do święta, np. w dekorowaniu gotowanych na twardo jajek. Wiodącą rolę w przygotowaniu do święta i jego zachowaniu dla przyszłych pokoleń odgrywają kobiety. Navruz wzmacnia związki między pokoleniami i w obrębie rodzin oraz więzi sąsiedzkie, dzięki czemu wpływa na kulturową różnorodność i przyjazne relacje między przedstawicielami odmiennych grup.
©2009 tłumaczenia na język polski: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Mudiyettu – teatr obrzędowy i dramat taneczny z regionu Kerala
Kraj(e) członkowski(e): Indie
Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2010 r.
Mudiyettu jest dramatem rytualnym z regionu Kerala wyrażanym poprzez taniec. Opiera się na zaczerpniętym z mitologii motywie walki między boginią Kali i demonem Darika. W obrzędzie uczestniczy cała wioska. Po zebraniu letnich plonów mieszkańcy udają się wczesnym rankiem do świątyni. Wykonawcy dramatu oczyszczają się poprzez post i modlitwy, a następnie, za pomocą kolorowego proszku rysują na ziemi olbrzymi portret bogini zwany kolam w celu przywołania jej ducha. Jest to przygotowanie do żywego widowiska, w którym boski mędrzec Narada prosi boga Siwę, by powstrzymał demona Darika, wobec którego człowiek jest bezsilny. Siwa nakazuje, by Darika zginął z rąk bogini Kali. Dramat Mudiyettu odgrywany jest co roku w „Bhagavati Kavus” – świątyniach bogini, położonych w różnych wioskach nad brzegami rzek Chalakkudy Puzha, Periyar i Moovattupuzha. Współpraca i zbiorowe uczestnictwo wszystkich kast w tym obrzędzie inspiruje i umacnia poczucie tożsamości i więzi w obrębie społeczności. Odpowiedzialność za przekazywanie tej tradycji spoczywa na starszych osobach i na najstarszych aktorach, którzy w wykonywanie obrzędu angażują uczniów z młodszego pokolenia. Mudiyettu to ważny sposób przekazywania następnym pokoleniom tradycyjnych wartości, zasad etycznych, kodeksów moralnych i norm estetycznych wspólnoty, zapewniający ich ciągłość i aktualność w czasach współczesnych.
©2010 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Śpiew i tańce ludowe społeczności Kalbelia w Radżastanie
Kraj(e) członkowski(e): Indie
Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2010 r.
Śpiew i taniec są wyrazem tradycyjnego trybu życia społeczności Kalbelia. Jej przedstawiciele zajmujący się w przeszłości poskramianiem węży wyrażają swoje dawne zajęcie poprzez muzykę i taniec, uzyskując nowe i twórcze formy. Obecnie kobiety w długich czarnych spódnicach tańczą i wirują, naśladując ruchy węża. Akompaniują im mężczyźni na instrumencie perkusyjnym khandjari i na fujarce poongi, której tradycyjnie używano podczas chwytania węży. Tancerki mają tatuaże o tradycyjnych motywach, noszą biżuterię i stroje bogato zdobione kawałkami lusterek oraz haftem wyszywanym srebrną nicią. Śpiew, inspirowany mitologią, jest jednocześnie sposobem przekazywania wiedzy o niej. Niektóre specjalne tradycyjne tańce są wykonywane z okazji Holi, święta kolorów. Śpiew świadczy również o zdolnościach poetyckich przedstawicieli społeczności Kalbelia, znanych z tego, że potrafią spontanicznie układać słowa i improwizować muzykę podczas przedstawień. Śpiewy i tańce przekazywane z pokolenia na pokolenie wpisują się w tradycję ustną, która nie jest udokumentowana w żadnym opracowaniu czy podręczniku. Dla członków społeczności Kalbelia śpiew i taniec są źródłem dumy i wyznacznikiem tożsamości w czasach, gdy zanika ich tradycyjny wędrowny tryb życia i rola, jaką odgrywali w społecznościach wiejskich. Są dowodem wysiłków czynionych dla ożywienia dziedzictwa kulturowego i przystosowania go do zmian społeczno-gospodarczych.
©2010 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Taniec Ćhau
Kraj(e) członkowski(e): Indie
Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2010 r.
Taniec Ćhau jest tradycją we wschodnich Indiach inspirującą się epizodami z epopei, w tym Mahabharaty i Ramajany, lokalną kulturą i tematami abstrakcyjnymi. Jego trzy odrębne style wywodzą się z trzech regionów: Seraikella, Purulia i Mayurbhanj. W dwóch pierwszych przypadkach jest to taniec z maskami. Taniec Ćhau jest sciśle związany z regionalnymi świętami, zwłaszcza ze świętem wiosny, Chaitra Parva. Wywodzi się zapewne z rodzimych form tańca i praktyk wojennych. Słownictwo dotyczące ruchów tanecznych obejmuje techniki symulowania walki, stylizowane naśladownictwo ptaków i zwierząt oraz codzienne zajęcia domowe wiejskich kobiet. Nauka tańca Ćhau przeznaczona jest wyłącznie dla mężczyzn pochodzących z rodzin artystów lub ze społeczności lokalnych. Taniec wykonywany jest nocą na świeżym powietrzu przy dźwiękach tradycyjnych i ludowych melodii granych na instrumentach stroikowych, mohuri i shehnai. Rytm wybijany na bębnach dominuje nad akompaniamentem muzycznym. Taniec Ćhau jest integralną częścią kultury tych społeczności. Łączy ludzi o różnym pochodzeniu społecznym i etnicznym, o odmiennych zwyczajach i wierzeniach, uprawiających różne zawody i mówiących odmiennymi językami. Jednakże postępujące uprzemysłowienie, presja ekonomiczna i inny rodzaj rozrywki lansowany przez współczesne media, powodują coraz silniejsze oderwanie społeczności od ich korzeni kulturowych, wpływając na spadek zainteresowania uczestnictwem w tradycyjnych formach kultury.
©2010 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Śpiew buddyjski w Ladakh: recytacja świętych tekstów buddyjskich w regionie Ladakh w Himalajach, w stanie Kaszmir
Kraj(e) członkowskie: Indie
Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.
W klasztorach i wioskach regionu Ladakh buddyjscy lamowie recytują święte teksty ilustrujące ducha, filozofię i nauki Buddy. W regionie występują dwie postaci buddyzmu – mahayana i vajrayana. Działają tu cztery duże sekty: Nyngma, Kagyund, Shakya i Geluk. Każda sekta posługuje się kilkoma odmianami śpiewu, wykonywanego w czasie obrzędów, związanych z cyklem życia i ważnymi dniami w kalendarzu buddyjskim i prac rolnych. Śpiew ma umacniać stan ducha i morale narodu, przynosić oczyszczenie i wewnętrzną równowagę, by odpędzić złe duchy lub pomóc uzyskać błogosławieństwo różnych wcieleń Buddy, bodhisattwów, bóstw i rinpoczów. Śpiew wykonywany jest zespołowo, w świątyni, w pozycji siedzącej albo, z towarzyszeniem tańca, na dziedzińcu klasztoru lub prywatnego domu. Mnisi noszą specjalne stroje i wykonują gesty rąk (mudras), które wyobrażają boską istotę Buddy, a instrumenty takie jak dzwonki, bębny, cymbały i trąbki nadają śpiewom rytm i melodyjność. Adepci uczą się pod kierunkiem wymagających starszych mnichów, śpiewając święte teksty tak długo, póki nie wyuczą się ich na pamięć. Śpiewy wykonywane są codziennie w sali zgromadzeń klasztoru, pełniąc rolę modlitw o pokój na świecie i o rozwój indywidualny mnichów.
©2012 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Sankirtan, rytualny śpiew, muzyka i taniec z Manipur
Kraj(e) członkowski(e): Indie
Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2013 r.
Sankirtan obejmuje zespół sztuk, których wykonywanie towarzyszy obchodom niektórych świąt religijnych i rytuałom przejścia w życiu wyznawców wisznuizmu w regionie Manipur. Życie i czyny Kriszny opiewane są za pomocą muzyki, śpiewu i tańca. Zazwyczaj obrzędy odprawia dwóch muzyków, grających na bębnach i około dziesięciu tańczących śpiewaków w dużym pomieszczeniu albo na dziedzińcu świątyni, w otoczeniu siedzących wiernych. Podniosły nastrój i wyjątkowa energia emanująca ze sztuki i religii wywołują u publiczności łzy wzruszenia. Zgromadzenia takie odbywają się w czasie świąt w ciągu całego roku, co przyczynia się do cementowania więzów łączących ludzi i całą wspólnotę z okazji uroczystości związanych z cyklem życia. Sankirtan jest uważany za objawienie Boga. Sankirtan z Manipur cechuje wyjątkowa witalność i żywa obecność w życiu miejscowej społeczności. Poprzez troskę o zachowanie wiedzy i pielęgnowanie specjalnych umiejętności, przekazywanych w relacji mistrz-uczeń, cała społeczność przyczynia się do trwania tych tradycji, które cechuje jedność z przyrodą, obecną w wielu obrzędach.
©2013 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Tradycja wyrobu mosiężnych i miedzianych naczyń w Jandiala Guru w Pendżabie
Kraj(e) członkowskie: Indie
Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2014 r.
Rękodzieło rzemieślników należących do społeczności Thatheras w Jandiala Guru w Pendżabie to mosiężne i miedziane naczynia, wykonywane tradycyjną techniką. Stosowane materiały – miedź, mosiądz i niektóre stopy są tam uważane za dobroczynne dla zdrowia. Ze sztab metalu wykuwa się cienkie płytki, a z nich czarki, talerze, dzbany na wodę lub mleko, kuchenne naczynia i inne przedmioty. Przy nadawaniu formy metal musi być stale podgrzewany, co wymaga precyzyjnego kontrolowania temperatury. Jest to możliwe dzięki zagłębionym w ziemi i opalanym drewnem piecykom z ręcznymi miechami. Wykute naczynia są ręcznie polerowane za pomocą materiałów tradycyjnych, piasku i soku z tamaryszku. Wzory są wykuwane na gorąco, w formie niewielkich zagłębień. Naczynia pełnią funkcje obrzędowe lub użytkowe. Są przeznaczone do użytku indywidualnego lub wspólnego w czasie np. wesel lub w świątyniach. Znajomość wyrobu naczyń jest przekazywana z ojca na syna. Obróbka metalu to nie tylko zajęcie zapewniające środki do życia. Tradycja ta rzutuje na strukturę rodziny i więzy pokrewieństwa oraz na etykę zawodową i status społeczny w mieście.
© 2014 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Joga
Kraj(e) członkowski(e): Indie
Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2016 r.
Dawna indyjska praktyka, którą jest joga, miała wpływ na różne aspekty życia społeczeństwa Indii oraz na jego funkcjonowanie, w tym w takich dziedzinach, jak zdrowie, medycyna, edukacja czy sztuka. Opierające się na idei jedności umysłu, ciała i duszy dla uzyskania lepszego samopoczucia psychicznego, umysłowego i fizycznego, wartości jogi stanowią główną część etosu społeczności. Na jogę składają się określone pozycje ciała, medytacja, kontrola oddechu, śpiew oraz inne techniki wpływające na proces samorealizacji, łagodzenie bólu i osiągnięcie stanu wyzwolenia. Jogę praktykują młodzi i starzy, bez względu na płeć, klasę społeczną i wyznanie, nie tylko w Indiach, ale także w innych częściach świata, gdzie joga stała się popularna. W przeszłości umiejętności związane z tą praktyką były przekazywane przez mistrzów jogi, zwanych guru w relacji mistrz-uczeń. Guru byli głównymi depozytariuszami wiedzy i umiejętności związanych z tą tradycją. Obecnie aśramy dają zainteresowanym dodatkowe możliwości zapoznania się z tradycyjnymi praktykami. Wiedzę o jodze można również zdobywać w szkołach, domach kultury, na uczelniach i przy pomocy mediów społecznościowych. Dawne manuskrypty i zapiski, jak również obszerna literatura współczesna są wykorzystywane obecnie podczas nauczania i praktykowania jogi.
© 2016 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Kumbhamela
Kraj(e) członkowskie: Indie
Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2017 r.
Kumbhamela (uroczystości świętego dzbana) są największym zgromadzeniem pokojowym pielgrzymów na świecie. Miliony osób przybywają tu spontanicznie, by wykąpać się lub zanurzyć w świętej rzece. Wierzący obmywają się z grzechów, mając nadzieję na wyzwolenie po kąpieli w Gangesie z niekończącego się cyklu reinkarnacji Są wśród nich święci, mistrzowie duchowi, wędrowni asceci sadhu, ubiegający się o miano kalpavãsi, a także turyści. Święto, obchodzone co cztery lata, na przemian w miejscowościach Allahabad, Haridwar, Ujjain i Nashik, gromadzi ludzi bez względu na kastę, wiarę czy płeć. Główni depozytariusze są jednak związani z akharami, aśramami, organizacjami religijnymi lub żyją z jałmużny. Kumbhamela jest wydarzeniem duchowym w skali całego kraju i przyciąga uwagę zwykłych Indusów. Łącząc astronomię, astrologię, duchowość, tradycje obrzędowe, zwyczaje i praktyki kulturowo-społeczne, kumbhamela wiąże się z bogatą wiedzą. Święto organizowane w czterech różnych miastach indyjskich, któremu towarzyszą wydarzenia społeczne i kulturalne, cechuje różnorodność kulturowa. Przekazywanie wiedzy i umiejętności związanych z tą tradycją zapewniają dawne manuskrypty religijne, tradycje ustne, opowieści podróżników i teksty wybitnych historyków. Najważniejszym sposobem przekazywania i ochrony wiedzy związanej z kumbhamela pozostaje jednak relacja uczeń-nauczyciel w aśramach i akharach.
© 2017 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Durgapudźa w Kalkucie
Kraj(e) członkowski(e): Indie
Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2021 roku.
Durgapudźa jest dorocznym świętem, obchodzonym we wrześniu lub w październiku, przede wszystkim w Kalkucie w zachodniej części Bengalu indyjskiego, ale również w innych częściach Indii i wśród diaspory bengalskiej. Oznacza trwające dziesięć dni modły do hinduskiej bogini-matki Durga. W czasie miesięcy poprzedzających święto, w warsztatach rzemieślniczych, z niepalonej gliny czerpanej z Gangesu wykonywane są podobizny bogini i jej rodziny. Modlitwy rozpoczynają się w święto Mahalaya, w dniu rozpoczynającym uroczystości i wtedy na glinianych wizerunkach bogini domalowywane są oczy, by w wizerunek tchnąć życie. Uroczystości kończą się dziesiątego dnia, kiedy podobizny bogini są zanurzane w rzece, z której pochodziła glina. Święto oznacza również „powrót do domu” lub cykliczny powrót do korzeni. Święto Durgapudźa jest uważane za dobry przykład publicznego widowiska związanego z religią i sztuką i stanowi okazję do współpracy między artystami i projektantami. W miastach powstają wtedy duże instalacje i pawilony, rozbrzmiewa muzyka wykonywana na tradycyjnych bengalskich bębnach, odbywają się obrzędy ku czci bogini. W tłumach widzów podziwiających wzniesione z tej okazji instalacje zanikają podziały na kasty, społeczności religijne i etniczne.
© 2021 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Garba z Gudżaratu
Kraj członkowski: Indie
Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2023 r.
Garba to rytualny i pełen oddania taniec wykonywany z okazji hinduskiego festiwalu Navaratri, który poświęcony jest czczeniu kobiecej energii lub „Shakti“. Taniec odbywa się wokół perforowanego glinianego naczynia oświetlonego lampą naftową lub wizerunku bogini matki Amby. Tancerze poruszają się wokół centrum w okręgu w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, wykonując proste ruchy, śpiewając i klaszcząc w dłonie. Zaczynając od powolnych ruchów okrężnych, tempo powoli wzrasta do szaleńczego wirowania. Praktycy i depozytariusze Garby to szerokie grono osób, od tancerzy po muzyków, grupy społeczne, rzemieślników i postacie religijne zaangażowane w uroczystości i przygotowania. Garba jest przekazywana z pokolenia na pokolenie na obszarach miejskich i wiejskich poprzez praktykę, występy, naśladownictwo i obserwację. Wiele szkół i uniwersytetów oferuje profesjonalne kursy i warsztaty w zakresie tańca, muzyki, projektowania kostiumów i ozdób, planowania krajobrazu, projektowania dźwięku i światła, z których wszystkie przyczyniają się do tworzenia Garby. Praktyka ta jest również przekazywana przez organizacje pozarządowe, agencje rządowe, choreografów, muzyków i media. Garba wzmacnia społeczną równość poprzez rozmycie podziałów społeczno-ekonomicznych, płciowych i religijnych. Obejmuje różnorodne i zmarginalizowane społeczności, wzmacniając w ten sposób więzi społeczne.