Akt Unii Lubelskiej z 1569 roku jest przechowywany w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie. Wpisany dokument to egzemplarz wystawiony przez stronę litewską stronie polskiej. Po II wojnie światowej nieznane są losy egzemplarza wystawionego przez Koronę Wielkiemu Księstwu Litewskiemu. Akt Unii Lubelskiej został wpisany na międzynarodową Listę jako unikalne świadectwo unii powstałej w czasach wczesnonowożytnych w rezultacie negocjacji i porozumienia dwóch równych stron, przy istotnej roli parlamentu w procesie negocjacji, a następnie funkcjonowania unii. Wieńcząc tradycję polityczną wielokulturowej, wielonarodowej monarchii Jagiellońskiej i wcześniejszych unii polsko-litewskich, dzięki swojemu oddziaływaniu Unia Lubelska przyczyniała się do umacniania obywatelskich, republikańskich i demokratycznych tendencji w praktyce politycznej swych czasów.
Dokumenty polskiego wywiadu radiowego z okresu Bitwy Warszawskiej 1920 roku są przechowywane w Centralnym Archiwum Wojskowym. Stanowią nowy typ źródła historycznego i wyjątkowe, pierwsze świadectwo istotnego znaczenia zastosowania techniki wywiadowczej, opartej na nasłuchu radiowym z użyciem zaawansowanych metod dekryptażu, dla rozstrzygnięcia jednej z decydujących bitew w dziejach świata.
Wpisany na międzynarodową Listę Pamięci Świata Raport Jürgena Stroopa „Es gibt keinen jüdischen Wohnbezirk – in Warschau mehr! (Żydowska dzielnica mieszkaniowa w Warszawie już nie istnieje!)” to jeden z dwóch znanych oryginałów. Przechowywany jest w archiwum Instytutu Pamięci Narodowej. Raport stanowi jedno z najważniejszych źródeł do historii Holokaustu. Jest urzędowym sprawozdaniem dotyczącym niemieckiej akcji tłumienia powstania w getcie warszawskim wiosną 1943 roku i Zagłady getta – największego wydzielonego, zamkniętego obszaru mieszkalnego dla ludności żydowskiej na terytoriach okupowanej przez III Rzeszę Europy. Przedstawia Holokaust z punktu widzenia oprawcy, a nie ofiary, przez co – wbrew intencji twórcy, nie gloryfikuje niemieckiej „odwagi, siły i ofiarności”, a staje się aktem oskarżenia i dowodem zbrodni popełnionej na ludności żydowskiej; zamiast wychwalać zasługi żołnierzy bezwzględnie wykonujących rozkazy, jest hołdem złożonym ich niewinnym ofiarom. Jest przestrogą o uniwersalnym znaczeniu – nie pozwala zapomnieć o obecnym okrucieństwie i brutalności, upamiętnia heroiczną walkę ludzi o godność i człowieczeństwo, która toczy się od zawsze, we wszystkich częściach świata.
Program Pamięć Świata (Memory of the World) powstał w 1992 roku. Jego podstawowe cele to prowadzenie i wspieranie działań służących zachowaniu analogowego i cyfrowego dziedzictwa dokumentacyjnego, zwiększaniu jego dostępności, oraz budowaniu świadomości dotyczącej jego znaczenia.
Tworzona od 1997 roku Międzynarodowa Lista Pamięci Świata jest najbardziej spektakularnym instrumentem oddziaływania programu. Co dwa lata Dyrektor Generalny UNESCO, na wniosek Międzynarodowego Komitetu Doradczego wpisuje na nią kolejne obiekty dziedzictwa dokumentacyjnego o szczególnym, ogólnoświatowym znaczeniu. Aby zostały wpisane, muszą spełniać kryteria określone w podstawowym dokumencie Programu Pamięć Świata: Memory of the World: General Guidelines. Po 13. Spotkaniu Lista obejmuje 427 pojedynczych dokumentów i kolekcji z wielu krajów świata i organizacji. Siedemnaście z nich reprezentuje polskie dziedzictwo dokumentacyjne. Prace nad polskimi propozycjami na międzynarodową Listę koordynuje utworzony w 1996 roku Polski Komitet Programu Pamięć Świata, współdziałając z Polskim Komitetem do spraw UNESCO, instytucjami dziedzictwa i ekspertami
(W opisach dokumentów wykorzystano formularze nominacyjne trzech wpisanych na Listę polskich obiektów; są one dostępne na stronach UNESCO, prezentujących międzynarodową Listę Pamięci Świata.