14 listopada 2023 r. w Warszawie organizatorzy oraz partnerzy polskiego programu L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki uroczyście ogłosili nazwiska sześciu utalentowanych polskich naukowczyń, które otrzymały stypendia w ramach 23. edycji programu w Polsce.
Partnerami programu, organizowanego przez L’Oréal Polska, są: Polski Komitet ds. UNESCO, Ministerstwo Edukacji i Nauki, Polska Akademia Nauk oraz UN Global Compact Network Poland. Polski program powstał w 2001 r. jako pierwsza inicjatywa lokalna w ramach międzynarodowego partnerstwa UNESCO-L’Oréal.
Promowanie osiągnięć naukowych utalentowanych polskich badaczek, zachęcanie ich do kontynuacji prac zmierzających do rozwoju nauki, wsparcie finansowe, a także promocja różnorodności i równości w nauce to główne założenia polskiego programu L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki. Wyboru stypendystek co roku dokonuje Jury pod przewodnictwem prof. dr hab. Ewy Łojkowskiej, w którego skład wchodzi 17 wybitnych przedstawicielek i przedstawicieli polskiej nauki. Prof. dr hab. Ewa Bartnik (genetyka, biologia molekularna), prof. dr hab. Zdzisław Krawczyk (biologia molekularna, onkologia) oraz prof. dr hab. Maciej Nałęcz (biochemia) są członkami Jury z ramienia Polskiego Komitetu ds. UNESCO.
W wyniku 23. edycji konkursu grono stypendystek programu w Polsce wzrosło do 123 badaczek. Po szczegółowej, trzyetapowej analizie, spośród najlepszych aplikacji Jury wybrało 6 projektów badawczych, przyznając ich autorkom: 3 stypendia habilitacyjne po 40 000 zł, 2 stypendia doktoranckie po 35 000 zł i stypendium magistranckie w wysokości 25 000 zł.
W tym roku do programu aplikowało rekordowo dużo kandydatek – wpłynęły łącznie 274 prace w trzech kategoriach: 134 – w kategorii habilitacyjnej, 117 – doktoranckiej, 23 – magisterskiej.
Międzynarodowy program For Women in Science w 2023 r. obchodzi 25. lecie istnienia. Powstał w 1998 roku, dzięki nawiązaniu partnerstwa pomiędzy firmą L’Oréal a UNESCO. Celem programu jest wspieranie pracy naukowej kobiet i zachęcanie ich do kontynuacji badań, propagowanie wiedzy o ich wybitnych osiągnieciach naukowych, a dzięki temu zwiększanie ich reprezentacji i pozycji w życiu naukowym i przyczynianie się do pełniejszego rozwoju nauki. Podczas uroczystości prof. Michał Kleiber, Przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO, podkreślił, że również „Partnerstwo UNESCO z L’Oréal doskonale służy promocji nauki, a więc zadaniu niezwykle istotnemu w świecie dezinformacji i mis-informacji oraz – z jednej strony wielkiego rozwoju i oddziaływania wiedzy i nauki, a z drugiej – dramatycznego kryzysu zaufania do nich. Nagłaśnianie wybitnych osiągnięć badawczych, nie raz przyczyniających się do ratowania życia, ma ogromne znaczenie z punktu widzenia budowania zaufania do nauki i przezwyciężania dezorientacji spowodowanej fragmentacją wiedzy”.
Obecnie na globalną strukturę programu For Women in Science składają się:
- 52 programy lokalne (krajowe) w ponad 110 państwach na całym świecie, w ramach których łącznie co roku wybieranych jest ponad 250 stypendystek. Do tej pory, w ciągu 25 lat, 4100 utalentowanych kobiet uzyskało stypendia w celu kontynuowania obiecujących projektów badawczych.
- Nagroda International Rising Talents – wyróżnienie przyznawane od 2014 roku, do którego nominowane są stypendystki krajowych edycji. Do tej pory nagrodę tę otrzymały cztery Polki: dr hab. Bernadeta Szewczyk (2016), dr hab. Joanna Sułkowska (2017) oraz dr Agnieszka Gajewicz (2018); dr Karolina Mikulska-Rumińska (2021).
- Programy regionalne, w ramach których rocznie na całym świecie przyznawanych jest ponad 250 stypendiów. W prace zaangażowanych jest ponad 50 instytucji naukowych z całego świata i 500 współpracujących naukowczyń i naukowców.
- Międzynarodowe wyróżnienie L’Oréal-UNESCO Award, co roku przyznawane 5 laureatkom, których odkrycia dostarczają odpowiedzi na kluczowe problemy ludzkości. Do tej pory 127 naukowczyń otrzymały nagrody For Women in Science. Spośród nich 7 zostało laureatkami naukowej Nagrody Nobla: Christiane Nüsslein-Volhard (Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny w 1995 r.), Ada Yonath (Nagroda Nobla w dziedzinie chemii w 2009 r.), Elizabeth H. Blackburn (Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny w 2009 r.), Emmanuelle Charpentier (Nagroda Nobla w dziedzinie chemii w 2020 r.), Jennifer A. Doudna (Nagroda Nobla w dziedzinie chemii w 2020 r.) oraz, w 2023, Katalin Karikó (fizjologia i medycyna), za pracę, która umożliwiła opracowanie szczepionek mRNA przeciwko Covid-19 i Anne L'Huillier (fizyka) za metody eksperymentalne, które generują attosekundowe impulsy światła do badania dynamiki elektronów w materii.
Więcej informacji na temat polskiego konkursu oraz współpracy UNESCO-L’Oréal na stronie internetowej.
STYPENDYSTKI 23. EDYCJI POLSKIEGO PROGRAMU L'ORÉAL-UNESCO DLA KOBIET I NAUKI:
W kategorii magistranckiej:
Natalia Sauer, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu
Temat pracy naukowej: Wpływ nanosekundowych impulsów elektrycznych na ekspresję markerów powierzchniowych LAG-3 i PD-1 na komórkach czerniaka barwnikowego (A375) i bezbarwnikowego (C32)
W kategorii doktoranckiej:
mgr inż. Angelika Andrzejewska-Romanowska, Instytut Chemii Bioorganicznej, Polska Akademia Nauk w Poznaniu
Temat pracy naukowej: Charakterystyka dynamiki strukturalnej i funkcjonalnej genomów RNA aktywnych retrotranspozonów LTR
mgr inż. Elżbieta Wątor, Małopolskie Centrum Biotechnologii, Uniwersytet Jagielloński
Temat pracy naukowej: Molekularne podstawy deoksyhypuzynacji
W kategorii habilitacyjnej:
dr inż. Marta Pacia, Jagiellońskie Centrum Rozwoju Leków, Uniwersytet Jagielloński
Temat pracy naukowej: Nowe aspekty patofizjologii kropel lipidowych w zapaleniu izolowanego naczynia krwionośnego
dr Aleksandra Rutkowska, Centrum Chorób Mózgu, Gdański Uniwersytet Medyczny
Temat pracy naukowej: Opracowywanie metod stymulacji potencjału regeneracyjnego mieliny w terapii stwardnienia rozsianego
dr Magdalena Zdrowowicz-Żamojć, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański
Temat pracy naukowej: Radiouwrażliwianie poprzez skojarzone działanie modyfikowanych nukleozydów i inhibitorów naprawy DNA w celu poprawy skuteczności radioterapii.