31 października br. podczas Światowej Konferencji na temat Edukacji (Global Education Meeting) w mieście Fortaleza w Brazylii zaprezentowany został nowy Raport UNESCO na temat stanu edukacji na świecie (Global Education Monitoring Report 2024/5) zatytułowany „Przywództwo w edukacji: Przewodzić dla uczenia się” (Leadership in education: Lead for learning). Spotkanie to uznano za milowy krok w globalnym dążeniu do osiągnięcia równości w edukacji i poprawy finansowania procesu nauczania.
Raport oparty o dane uzyskane z 211 krajów analizuje wymogi dobrego przywództwa w edukacji oraz bada, jak różnią się one w poszczególnych krajach i jak zmieniają się na przestrzeni czasu. Dokument poświęca także uwagę wizjom i celom, które są czynnikiem motywującym przywództwo w procesie nauczania oraz przedstawia praktyki, dzięki którym działania liderów przyczyniają się do uzyskania lepszych efektów edukacyjnych.
Do kluczowych wniosków Raportu należy spostrzeżenie, że edukacyjni liderzy są kimś więcej niż tylko osobami zarządzającymi procesem nauczania. Dokument podkreśla, iż są oni także kreatorami zmian, a skuteczne przywództwo wymaga od władz oświatowych stosowania uczciwych praktyk w sferze zatrudniania, budowania zaufania i zapewniania dyrektorom możliwości rozwoju. Autorzy Raportu zwracają uwagę, że od dyrektorów szkół oczekuje się często osiągania sukcesów bez zapewnienia im odpowiednich zasobów. Zauważają także, że większa liczba kobiet na stanowiskach kierowniczych może mieć pozytywny wpływ na edukację, a dzielenie się przywództwem i współpraca liderów są czynnikami pozytywnie wpływającymi na kształt szkolnictwa.
W zawartych w Raporcie zaleceniach dotyczących poprawy przywództwa w edukacji podkreślono rolę zaufania i wzmacniania autonomii dyrektorów szkół oraz potrzebę pogłębiania ich profesjonalnych umiejętności. Wskazano na znaczenie odpowiedniej rekrutacji i na zapewnienie możliwości rozwoju zawodowego dyrektorów placówek edukacyjnych oraz udzielania im wsparcia podczas pełnienia ich funkcji. Raport zachęca do ustalenia i wdrażania standardów dobrych praktyk kierowniczych, promowania przywództwa opartego na współpracy i kulturze współdziałania w szkołach, a także do rozwijania umiejętności urzędników oświatowych niezbędnych do pełnienia przez nich roli liderów systemu.
Podczas konferencji, w której udział wzięło ponad 650 uczestników, w tym ponad 50 ministrów z całego świata, przyjęta została „Deklaracja z Fortaleza – Uwolnienienie potencjału transformacyjnej mocy edukacji na rzecz pokojowej, sprawiedliwej i zrównoważonej przyszłości“ (Fortaleza Declaration – Unlocking the transformative power of education for peaceful, equitable and sustainable future).
Deklaracja podkreśla konieczność wprowadzenia innowacyjnych strategii edukacyjnych, które priorytetowo traktują równość i inkluzywność procesu nauczania. Wzywa również do dalszej poprawy finansowania edukacji dla zapewnienia, by żadne dziecko nie zostało pozostawione poza procesem nauczania (no child is left behind).
Odnosząc się do przyjętej Deklaracji Stefania Giannini, Zastępca Dyrektor Generalnej UNESCO ds. Edukacji stwierdziła: „Jeśli naszym celem jest osiągnięcie 4 Celu Zrównoważonego Rozwoju [SDG4], to Deklaracja z Fortalezy jest naszym kompasem”. Podkreśliła także, że dokument jest „wezwaniem do podjęcia pilnych działań, innowacyjnego finansowania i zbiorowej woli potwierdzających, że wysokiej jakości edukacja jest prawem człowieka i dobrem publicznym dla każdego”.
→ Strona Raportu w portalu UNESCO
→ 2024 Global Education Meeting, 31 października – 1 listopada 2024, Fortaleza, Brazil