Kategorie:
Kultura

Nowe wpisy na Listach niematerialnego dziedzictwa i w Rejestrze dobrych praktyk

Podczas tegorocznej sesji w Asunción, stolicy Paragwaju, Międzyrządowy Komitet ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego wpisał: 2 elementy na Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony; 61 elementów na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości (w tym 3 przeniesione z Listy niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony); 3 praktyki do Rejestru dobrych praktyk w zakresie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Wpisy z 2024 roku stanowią pierwsze w historii wpisy dla Brunei Darussalam, Ghany, Mjanmy, Rwandy i Somalii.

Listy niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO liczą obecnie 788 elementów z 150 krajów.

Lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony (2024)

  1. Rytuał Wosana i związane z nim praktyki
    Kraj(e) członkowski(e): Botswana
  2. Reog Ponorogo – sztuka widowiskowa
    Kraj(e) członkowski(e): Indonezja

 Lista reprezentatywna niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości (2024)

  1. Kawa po arabsku jako symbol gościnności
    Kraj(e) członkowski(e): Zjednoczone Emiraty Arabskie – Oman – Katar – Arabia Saudyjska – Jordania
    [do wpisu międzynarodowego z 2015 r. dołączyła Jordania]
  2. Sztuka wyrobu i gry na instrumencie rubab/rabab
    Kraj(e) członkowski(e): Afganistan – Iran (Republika Islamska) – Tadżykistan – Uzbekistan
  3. Sztuka suchej zabudowy: wiedza i techniki
    Kraj(e) członkowski(e): Chorwacja – Cypr – Francja – Grecja – Włochy – Słowenia – Hiszpania – Szwajcaria – Andora – Austria – Belgia – Irlandia – Luksemburg
    [do wpisu międzynarodowego z 2018 r. (Sztuka budowania suchego muru: wiedza i techniki) dołączyły: Andora, Austria, Belgia, Irlandia i Luksemburg]
  4. Kultura związana z asturyjskim cydrem
    Kraj(e) członkowski(e): Hiszpania
  5. Betashar, tradycyjny rytuał ślubny
    Kraj(e) członkowski(e): Kazachstan
  6. Śniadaniowa kultura w Malezji: kulinarne doświadczenie w wieloetnicznym społeczeństwie
    Kraj(e) członkowski(e): Malezja
  7. Ceremonia Mehregan z okazji jesiennych zbiorów
    Kraj(e) członkowski(e): Tadżykistan – Iran (Islamska Republika)
  8. Przygotowanie i spożywanie Mulgi puder, tradycyjnego puree ziemniaczanego z jęczmieniem w regionie Mulgimaa, Estonia
    Kraj(e) członkowski(e): Estonia
  9. Technika wyrobu mydła Aleppo Ghar
    Kraj(e) członkowski(e): Syryjska Arabska Republika
  10. Technika wyrobu tkanin Kente
    Kraj(e) członkowski(e): Ghana
  11. Tradycja węgierskiego tańca czardasz
    Kraj(e) członkowski(e): Węgry
  12. Praktyki kulturowe i ekspresja związane z instrumentami balafon i kolintang w Mali, Burkina Faso, Wybrzeżu Kości Słoniowej i Indonezji
    Kraj(e) członkowski(e): Mali – Burkina Faso – Wybrzeże Kości Słoniowej – Indonezja
    [do wpisu międzynarodowego z 2012 r. (Balafon – praktyka i ekspresja kulturowa) dołączyła Indonezja]
  13. Praktyki kulturowe i ekspresja związane z kramą, tradycyjną tkaniną w Kambodży
    Kraj(e) członkowski(e): Kambodża
  14. Praktyki kulturowe związane z różami Taif
    Kraj(e) członkowski(e): Arabia Saudyjska
  15. Tradycja koreańskiego stroju: wiedza, umiejętności i praktyki społeczne w Koreańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej 
    Kraj(e) członkowski(e): Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna
  16. Procesja Durbar w Kano
    Kraj(e) członkowski(e): Nigeria
  17. Sztuka jeździecka w Portugalii
    Kraj(e) członkowski(e): Portugalia
  18. Festiwal bogini Bà Chúa Xứ na Górze Sam
    Kraj(e) członkowski(e): Wietnam
  19. Uroczysty taniec fonelamvonglao (lamvonglao)
    Kraj(e) członkowski(e): Laos
  20. Kultura wesołych miasteczek
    Kraj(e) członkowski(e): Belgia – Francja
  21. Guarania, dźwięk paragwajskiej duszy
    Kraj(e) członkowski(e): Paragwaj
  22. Henna: obrzędy, praktyki artystyczne i społeczne
    Kraj(e) członkowski(e): Zjednoczone Emiraty Arabskie – Algieria – Bahrajn – Egipt – Irak – Jordania – Kuwejt – Mauretania – Maroko – Oman – Państwo Palestyny – Katar – Arabia Saudyjska – Sudan – Tunezja – Jemen
  23. Tradycyjny taniec Intore
    Kraj(e) członkowski(e): Rwanda
  24. K’cimi – tradycyjny taniec mieszkańców Tropojë
    Kraj(e) członkowski(e): Albania
  25. Kebaya: wiedza, umiejętności, tradycje i praktyki
    Kraj(e) członkowski(e): Brunei Darussalam – Indonezja – Malezja – Singapur – Tajlandia
  26. Wiedza, wierzenia i praktyki związane z przygotowywaniem koreańskiej pasty jang
    Kraj(e) członkowski(e): Republika Korei
  27. Żywe obrazy z miasta Galeras, w departamencie Sucre
    Kraj(e) członkowski(e): Kolumbia
  28. Taniec Mangwengwe
    Kraj(e) członkowski(e): Zambia
  29. Ręczne bicie w dzwony
    Kraj(e) członkowski(e): Hiszpania – Włochy
    [do wpisu z 2022 r. dołączyły Włochy]
  30. Święto Messosporitissa (Święto Matki Bożej Siewnej), Obchody Święta Matki Bożej w Starożytnych Ruinach
    Kraj(e) członkowski(e): Grecja
  31. Migracje mongolskich nomadów i związane z nimi praktyki
    Kraj(e) członkowski(e): Mongolia
  32. Tradycyjny birmański festiwal noworoczny Atā Thingyan
    Kraj(e) członkowski(e): Mjanma (Birma)
  33. Malarstwo „naiwne” z miasta Kovačica
    Kraj(e) członkowski(e): Serbia
  34. Nawrouz, Novruz, Nowrouz, Nawrouz, Nawrouz, Nauryz, Nooruz, Nowruz, Navruz, Nevruz, Nowruz, Navruz
    Kraj(e) członkowski(e): Afganistan – Azerbejdżan – Indie – Iran (Islamska Republika) – Irak – Kazachstan – Kirgistan – Uzbekistan – Pakistan – Tadżykistan – Turcja – Turkmenistan – Mongolia
    [do wpisu międzynarodowego z 2016 r. dołączyła Mongolia]
  35. Ngondo, kult wodnych wyroczni i związane z nim tradycje kulturowe kameruńskiej społeczności Sawa
    Kraj(e) członkowski(e): Kamerun
  36. Sztuki widowiskowe grupy pieśniarzy-poetów Twāyef z plemienia Ghbonten
    Kraj(e) członkowski(e): Tunezja
  37. Pielgrzymka do świętego miejsca Watt Town
    Kraj(e) członkowski(e): Jamajka
  38. Pisanka, ukraińska tradycja i sztuka zdobienia jaj wielkanocnych
    Kraj(e) członkowski(e): Ukraina – Estonia
  39. Festiwal noworoczny Qiang
    Kraj(e) członkowski(e): Chiny
    [od 2009 r. na Liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony]
  40. Semsemiah: wyrób i gra na instrumencie
    Kraj(e) członkowski(e): Egipt – Arabia Saudyjska
  41. Sevdalinka, tradycyjna miejska pieśń ludowa
    Bośnia i Hercegowina
  42. Shakespeare Mas’, tradycyjny element corocznego karnawału w Carriacou
    Kraj(e) członkowski(e): Grenada
  43. Umiejętności dekarzy i zdobników paryskich cynkowanych dachów
    Kraj(e) członkowski(e): Francja
  44. Umiejętności związane z przygotowywaniem dania attiéké w Wybrzeżu Kości Słoniowej
    Kraj(e) członkowski(e): Wybrzeże Kości Słoniowej
  45. Święto wiosny, praktyki społeczne związane z obchodami chińskiego nowego roku
    Kraj(e) członkowski(e): Chiny
  46. Letnie rolnictwo w szwedzkich gospodarstwach fäbod i norweskich seter: wiedza, tradycje i praktyki związane z wypasem na terenach oddalonych oraz rzemieślniczą produkcją żywności
    Kraj(e) członkowski(e): Szwecja – Norwegia
  47. Technika wyrobu pieców tandyr i pieczenia chleba w Azerbejdżanie
    Kraj(e) członkowski(e): Azerbejdżan
  48. Technika wyrobu ogromnych latawców w Santiago Sacatepéquez i Sumpango
    Kraj(e) członkowski(e): Gwatemala
  49. Epopeja o Sambie Gueladio
    Kraj(e) członkowski(e): Mauretania
  50. Kobiecy ubiór ceremonialny we wschodniej Algierii: wiedza i umiejętności związane z procesami tworzenia i ozdabiania strojów „Gandoury” i „Melehfy”
    Kraj(e) członkowski(e): Algieria
  51. Zupa Tomyum Kung
    Kraj(e) członkowski(e): Tajlandia
  52. Tradycja wyrobu mydła Nabulsi w Palestynie
    Kraj(e) członkowski(e): Państwo Palestyna
  53. Wyrób i gra na tradycyjnej dudzie (gayda/tulum)
    Kraj(e) członkowski(e): Północna Macedonia – Turcja
  54. Tradycyjne stroje w Norwegii, rzemiosło i praktyka społeczna
    Kraj(e) członkowski(e): Norwegia
  55. Projektowanie i budowa chińskich mostów łukowych
    Kraj(e) członkowski(e): Chiny
    [od 2009 r. na Liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony]
  56. Tradycyjna wiedza i praktyki związane z wyrabianiem i spożywaniem chleba z manioku
    Kraj(e) członkowski(e): Kuba – Dominikana – Haiti – Honduras – Wenezuela (Republika Boliwariańska Wenezueli)
  57. Tradycyjna wiedza i umiejętności wytwarzania sake z użyciem pleśni koji w Japonii
    Kraj(e) członkowski(e): Japonia
  58. Tradycyjne techniki włókiennicze grupy etnicznej Li: przędzenie, farbowanie, tkanie i haftowanie
    Kraj(e) członkowski(e): Chiny
    [od 2009 r. na Liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony]
  59. Tradycyjne metody wytwarzania rzemieślniczego sera Minas w stanie Minas Gerais
    Kraj(e) członkowski(e): Brazylia
  60. Wycinanka, tradycyjna sztuka wycinania papieru na Białorusi
    Kraj(e) członkowski(e): Białoruś
  61. Xeer Ciise: niepisane prawa zwyczajowe społeczności Somali-Issa w Etiopii, Dżibuti i Somalii
    Kraj(e) członkowski(e): Etiopia – Dżibuti – Somalia

Rejestr dobrych praktyk w zakresie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego (2024)

  1. Program szkoleniowego statku żaglowego dla młodzieży Omanu na rzecz pokoju i zrównoważonego dialogu kulturowego
    Kraj(e) członkowski(e): Oman
  2. Program ochrony tradycji kobzy i liry korbowej
    Kraj(e) członkowski(e): Ukraina
  3. Szkoła Rzemiosła ÚĽUV
    Kraj(e) członkowski(e): Słowacja