W dniach 10-25 września 2023 r. w Rijadzie (Arabia Saudyjska) odbywa się 45. sesja Komitetu Światowego Dziedzictwa, międzyrządowego organu, działającego w ramach Konwencji UNESCO w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego.
Tegoroczna sesja została przedłużona, gdyż rozpatrywane są również sprawy, które miały być przedmiotem obrad Komitetu w 2022 roku.
Do głównych zadań Komitetu Światowego Dziedzictwa należy rozpatrzenie stanu zachowania wybranych dóbr, w tym dóbr wpisanych na Listę światowego dziedzictwa w zagrożeniu oraz podjęcie decyzji w sprawie dóbr proponowanych do wpisu na Listę światowego dziedzictwa w roku 2022 i 2023, a także do wpisu na Listę światowego dziedzictwa w zagrożeniu.
Komitet rozpatrzył raporty na temat stanu zachowania 260 miejsc światowego dziedzictwa i przyjął wynikające z nich decyzje. W przypadku 26 obiektów decyzje przyjęto w wyniku debaty. Bez debaty przyjęto m.in. decyzje dotyczące dóbr światowego dziedzictwa w Polsce: Puszczy Białowieskiej (dobra transgranicznego), Pradawnych i pierwotnych lasów bukowych w Karpatach i innych regionach Europy (dobra seryjnego w 18 krajach), Auschwitz Birkenau, niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady (1940-1945), Hali Stulecia we Wrocławiu, Tarnowskich Gór, Kopalni rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi oraz Krzemionkowskiego regionu pradziejowego górnictwa krzemienia pasiastego.
W związku z zagrożeniami wynikającymi z agresji Rosji na Ukrainę, na Listę światowego dziedzictwa w zagrożeniu wpisano Sobór Mądrości Bożej wraz z budowlami klasztornymi i Ławrę Peczerską w Kijowie oraz Zespół staromiejski Lwowa. Z Listy wycofano Groby królów Bugandy w Kasubi (Uganda).
Komitet Światowego Dziedzictwa rozpatrzył 50 kandydatur i podjął decyzję o wpisie na Listę światowego dziedzictwa 42 nowych dóbr oraz o rozszerzeniu 5 wcześniejszych wpisów (według kolejności rozpatrywania):
- Masyw leśny Odzala-Kokoua, Republika Konga (kryt. IX i X)
- Tropikalne lasy suche Andrefana, Madagaskar (rozszerzenie i renominacja wpisu pn. Ścisły rezerwat przyrody Tsingy de Bemaraha, 1990), (kryt. VIII, IX, X)
- Zatoka Ha-Long – Archipelag Cat Ba (rozszerzenie i renominacja wpisu pn. Zatoka Ha-Long, 1994, 2000), Wietnam (kryt. VII i VIII)
- Wulkany i lasy w masywie Montagne Pelée oraz szczyty górskie w północnej Martynice, Francja (kryt. VIII i X)
- Starożytne Jerycho/Tell es – Sultan, Palestyna (kryt. III i IV)
- Jedwabne szlaki: korytarz Zarafszan – Karakum, Tadżykistan/Turkmenistan/Uzbekistan (kryt. II, III, V)
- Krajobraz kulturowy w strefie Gedeo, Etiopia (kryt. III i V)
- Kutammaku, kraina ludu Batammariba, (rozszerzenie wpisu Togo o tej samej nazwie z 2004 r.), Benin, Togo (kryt. V i VI)
- Koh Ker: stanowisko archeologiczne dawnej stolicy Lingapura/Chok Gargyar, Kambodża (kryt. II i IV)
- Kamienne struktury z wizerunkami jeleni i związane z nimi miejsca z epoki brązu, Mongolia (kryt. I i III)
- Tumulusy z czasu królestwa Gaya, Republika Korei (kryt. III)
- Krajobraz kulturowy pradawnych gajów herbacianych w górach Jingmai w Pu’er, Chiny (kryt. III i V)
- Santiniketan, Indie (kryt. IV i VI)
- Karawanseraj perski, Iran (kryt. II i III)
- Tr’ondëk-Klondike, Kanada (kryt. IV)
- Warownie pierścieniowe z epoki Wikingów, Dania (kryt. III i IV)
- Średniowieczne dziedzictwo żydowskie w Erfurcie, Niemcy (kryt. IV)
- Stare miasto w Kuldydze, Łotwa (kryt. V)
- Modernistyczne Kowno z architekturą o wymowie optymistycznej, 1919 –1939, Litwa (kryt. IV)
- Gordion, Turcja (kryt. III)
- Žatec i krajobraz związany z uprawą gatunku chmielu Saaz, Czechy (kryt. III, IV, V)
- Stanowiska prehistoryczne na talajockiej Minorce, Hiszpania (kryt. III i IV)
- Krajobraz kulturowy związany z ludnością chinalugijską i szlak pasterski „Köç Yolu”, Azerbejdżan (kryt. III i V)
- Archeologiczny Park Narodowy Tak’alik Ab’aj, Gwatemala (kryt. II i III)
- Park Narodowy Bale, Etiopia (kryt. VII, X)
- Dżerba, świadectwo typu osadnictwa wyspiarskiego, Tunezja (kryt. V)
- Lasy hyrkańskie (rozszerzenie wpisu Iranu o tej samej nazwie z 2019 r.), Azerbejdżan, Iran (kryt. IX)
- Hojsalskie zespoły sakralne, Indie (kryt. I, II, IV)
- Kosmologiczna oś Yogyakarty i związane z nią obiekty historyczne, Indonezja (kryt. II i III)
- Obserwatoria astronomiczne Kazańskiego Uniwersytetu Federalnego, Federacja Rosyjska (kryt. II i IV)
- Maison Carrée w Nîmes, Francja (kryt. IV)
- Historyczne centrum w Guimarães wraz z dzielnicą Couros (rozszerzenie wpisu z 2001 r.), Portugalia (kryt. II, III i IV)
- Dawne miasto Si Thep i związane z nim zabytki z czasu królestwa Dwarawati, Tajlandia (kryt. II i III)
- Planetarium Eisingi we Franeker, Holandia (kryt. IV)
- Drewniane meczety hipostylowe średniowiecznej Anatolii, Turcja (kryt. II i IV)
- Ceremonialne budowle ziemne kultury Hopewell, USA (kryt. I i III)
- Ewaporatowe formacje krasowe i jaskinie w Apeninach Północnych, Włochy (kryt. VIII)
- Stanowisko archeologiczne w Jodensavanne: osada Jodensavanne i cmentarz Cassipora Creek, Surinam (kryt. III)
- Krajobraz kulturowy Zagorochorii, Grecja (kryt. V)
- Anticosti, Kanada (kryt. VIII)
- Muzeum i Miejsce Pamięci ESMA, dawne tajne miejsce kaźni, Argentyna (kryt. VI)
- Park Narodowy Nyungwe, Rwanda (kryt. X)
- Pustynie turańskie o chłodnych zimach, Kazachstan/Turkmenistan/Uzbekistan (kryt. IX i X)
- ‘Uruq Bani Ma’arid , Arabia Saudyjska (kryt. VII i IX)
- Tugaje (roślinność nadbrzeżna) w rezerwacie przyrody Tigrovaya Balka, Tadżykistan (kryt. IX)
- Miejsca związane z ludobójstwem: Nyamata, Murambi, Gisozi i Bisesero, Rwanda (kryt. VI)
- Miejsca pochówku i upamiętnienia ofiar walk na froncie zachodnim w czasie I wojny światowej, Belgia i Francja (kryt. VI)
Obecnie na Liście światowego dziedzictwa znajduje się 1199 dóbr, w tym 933 dóbr kultury, 227 dóbr przyrodniczych i 39 dóbr mieszanych. Lista światowego dziedzictwa w zagrożeniu liczy 56 dóbr.
Obrady będą kontynuowane do 25 września. Komitet Światowego Dziedzictwa m.in. uchwali zmiany w „Wytycznych operacyjnych”, w tym zmiany dotyczące posługiwania się logo.