Międzynarodowy Dzień Edukacji obchodzony będzie po raz piąty 24 stycznia 2023 roku, pod hasłem „Inwestować w ludzi, priorytetowo traktować edukację”. UNESCO dedykuje tegoroczne obchody afgańskim dziewczętom i kobietom, pozbawionym przez rządy Talibów wszelkich praw do uczestnictwa w edukacji.
Nawiązując do ustaleń wrześniowego Szczytu ONZ poświęconego Przekształceniom Edukacji, tegoroczne obchody będą służyły podtrzymaniu silnej mobilizacji politycznej wokół celów edukacyjnych, koncentrując się na szukaniu sposobów przełożenia zobowiązań i globalnych inicjatyw na konkretne działania. Edukacja musi być traktowana priorytetowo, aby przyspieszyć postęp w realizacji wszystkich celów zrównoważonego rozwoju, szczególnie w kontekście globalnej recesji, rosnących nierówności, nawracającej pandemii COVID-19 i kryzysu klimatycznego.
Trzy światowe konferencje, zorganizowane przez UNESCO w 2022 r. na temat opieki nad małym dzieckiem i edukacji wczesnodziecięcej, edukacji dorosłych oraz szkolnictwa wyższego, określają wspólną wizję i zobowiązania dotyczące wspierania rozwoju edukacji w następnej dekadzie.
Tylko edukacja przez całe życie, rozpoczęta w najwcześniejszych latach, może przerwać cykl ubóstwa, poprawić wyniki zdrowotne, przygotować ludzi do godnej pracy z możliwością przekwalifikowania się i podwyższania kwalifikacji oraz pomóc im znaleźć sposoby złagodzenia kryzysu klimatycznego.
Realizacja powszechnego prawa do edukacji wymaga odważnych działań w obszarach nakreślonych w Naszym Wspólnym Planie Działań – wizji Sekretarza Generalnego ONZ zapewnienia włączającego, integracyjnego, bezpiecznego środowiska uczenia się dla wszystkich, wzmocnienia pozycji nauczycieli, wykorzystania rewolucji cyfrowej z korzyścią dla edukacji publicznej oraz inwestowania w bardziej sprawiedliwy i efektywny sposób. Jedynie przygotowując młodzież na wyzwania przyszłości, możemy tę przyszłość zmienić.
Rzeczywistość jednak jest taka, że edukacja na świecie od lat pozostaje w sytuacji kryzysowej: 6 na 10 dzieci w wieku 10 lat nie potrafi przeczytać ze zrozumieniem prostej historii; 244 mln dzieci i młodzieży nie chodzi do żadnej szkoły, a liczba pracujących młodych ludzi spadła w 2020 r. o 34 mln, co procentowo oznacza wskaźnik o wiele wyższy niż w przypadku dorosłych. Poziom niedoinwestowania edukacji zagraża naszej wspólnej przyszłości.
W perspektywie planowanego w roku 2024 Szczytu Przyszłości ONZ, również tegoroczny Międzynarodowy Dzień Edukacji poświęcony będzie działaniom służącym zaangażowaniu całej społeczności międzynarodowej i każdego społeczeństwa w realizację celów edukacyjnych. Wśród głównych założeń obchodów Dnia w tym roku znalazły się m.in.:
- Zapewnienie widoczności zagadnieniom edukacyjnym, zarówno na poziomie globalnym, jak i lokalnym, dla podkreślenia konieczność priorytetowego traktowania inwestycji w edukację i transformację edukacyjną jako warunku realizacji celów zrównoważonego rozwoju.
- Formułowanie krajowych deklaracji zaangażowania w realizację celów edukacyjnych i mobilizacja wsparcia politycznego i finansowego dla ich praktycznej realizacji
- Popularyzacja – na poziomie krajowym – globalnych inicjatyw, służących promocji edukacji ekologicznej, edukacji cyfrowej, edukacji w zakresie równouprawnienia w dostępie do wszystkich poziomów szkół i zapewnienia ciągłości uczenia się w sytuacjach nadzwyczajnych i przedłużających się kryzysów.
- Wspieranie inicjatyw służących zwiększeniu nakładów finansowych na edukację, w tym z wykorzystaniem innowacyjnych źródeł
- Zapewnienie młodzieży platformy, za pośrednictwem której będzie mogła przekazywać swoje żądania i prezentować inicjatywy i innowacyjne pomysły służące promocji prawa do edukacji, zgodnie z Deklaracją Młodzieży przyjętą na Szczycie ONZ we wrześniu 2022 r.
- Zaangażowanie wpływowych osób na całym świecie w działania wspierające rozwój edukacji globalnej i aktywizujące światowych liderów do realizacji podjętych w tym zakresie zobowiązań oraz skłaniające ich do priorytetowego traktowania inwestycji w edukację i transformację edukacyjną
Tradycyjnie, w Międzynarodowym Dniu Edukacji planowana jest także prezentacja najnowszego Raportu nt. stanu edukacji na świecie (Global Education Monitoring Report), zawierającego zarówno aktualne dane w skali całego globu, jak i w odniesieniu do poszczególnych krajów, dotyczące ich zaawansowania w realizacji Celu 4. Agendy 2030.
Międzynarodowy Dzień Edukacji ustanowiony został w 2018 r. rezolucją nr A/RES/73/25 Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych, dla podkreślenia roli edukacji w budowaniu równowagi rozwojowej i pokoju na świecie.