Obchodzony od 1973 r. Światowy Dzień Środowiska w bieżącym roku świętowany będzie po raz 50. Proklamowany został w grudniu 1972 r. Rezolucją ONZ ES/2994 dla podkreślenia znaczenia stanu środowiska przyrodniczego dla dobrostanu ludzi i rozwoju ekonomicznego Planety. Decyzję podjęto w następstwie ustaleń Konferencji Narodów Zjednoczonych na temat Środowiska, która obradowała 5 czerwca tego samego roku w Sztokholmie i na której zwrócono uwagę na alarmujący stan zanieczyszczenia i degradacji środowiska przyrodniczego, a także zdecydowano o utworzeniu Programu Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska (UNEP).
Coroczne obchody Dnia stały się istotnym narzędziem kształtowania świadomości działań społeczności międzynarodowej na rzecz środowiska oraz promowania postępów w zakresie środowiskowych wymiarów celów zrównoważonego rozwoju.
W tym roku obchody poświęcone są problemowi zanieczyszczenia środowiska plastikowymi odpadami oraz rozważaniom na temat skutecznych metod ich utylizacji i recyklingu #BeatPlasticPollution.
Gospodarzem głównych wydarzań jest Wybrzeże Kości Słoniowej – kraj, który prawie dekadę temu zakazał używania plastikowych toreb, przechodząc całkowicie na opakowania wielokrotnego użytku. Największe miasto, Abidżan, stało się również centrum startupów, wdrażających nowoczesne rozwiązania problemu zanieczyszczeń środowiska tworzywami sztucznymi.
„Plaga zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi jest problemem dotykającym każdą społeczność na całym świecie” — powiedział Jean-Luc Assi, minister środowiska i zrównoważonego rozwoju Wybrzeża Kości Słoniowej. „Jako gospodarz Światowego Dnia Środowiska 2023 zapraszamy wszystkie sektory, od rządów i przedsiębiorstw po społeczeństwo obywatelskie, do wspólnego poszukiwania rozwiązań”.
W obchody Dnia silnie zaangażowany jest także rząd Holandii – kraju, podejmującego ambitne działania w dziedzinie recyklingu plastikowych opakowań i będącego też sygnatariuszem Nowego Globalnego Porozumienia w sprawie Plastiku, podpisanego w Nairobi w 2022 r. (New Plastics Economy Global Commitment), a także aktywnym członkiem międzynarodowej koalicji, wzywającej do stworzenia silnego, wiążącego międzynarodowego instrumentu do walki z zanieczyszczeniem środowiska tworzywami sztucznymi. Zgodnie z wcześniejszą rezolucją, przyjętą w 2022 r. przez Zgromadzenie Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska, prace i negocjacje w sprawie tegoż instrumentu, dotyczącego zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi, w tym również środowiska morskiego, powinny zostać zakończone do 2024 roku, a sam instrument ma opierać się na podejściu kompleksowym, uwzględniającym pełny cykl życia tworzyw sztucznych.
„Wybrzeże Kości Słoniowej i Holandia znajdują się w gronie krajów, które podejmują to wyzwanie i czerpią korzyści z gospodarki o obiegu zamkniętym tworzyw sztucznych. Obchody 50. Światowego Dnia Ochrony Środowiska to moment, w którym wszystkie rządy, firmy, grupy społeczne i osoby prywatne mogą przyłączyć się do tej akcji” - powiedział Inger Andersen, Dyrektor Wykonawczy UNEP.
Obchody Dnia wpisują się w Dekadę Narodów Zjednoczonych na rzecz Odbudowy Ekosystemów 2021-2030 (United Nations Decade on Ecosystem Restoration), mającą na celu podjęcie na masową skalę działań służących przywracaniu do życia zniszczonych ekosystemów, a jednocześnie zapobieganiu zmianom klimatycznym i budowaniu bezpieczeństwa żywnościowego oraz ochronie zasobów wodnych i bioróżnorodności Planety.
UNESCO wniesie w Dekadę wieloletnie doświadczenie w budowaniu strategii na rzecz ochrony i odbudowy różnorodności biologicznej, która opiera się na trzech filarach: przywracaniu właściwych relacji między człowiekiem a przyrodą, odbudowie zniszczonych ekosystemów i zwiększeniu zaangażowania młodych ludzi w tę tematykę. Podstawą strategii jest poszanowanie odmiennych światopoglądów i doświadczeń różnorodnych społeczności, ich zróżnicowanych form ekspresji kulturowej, języków i systemów wiedzy, zaś naturalną bazę dla budowania strategii zapewnia ponad 1000 miejsc na świecie, należących do Sieci Rezerwatów Biosfery, Światowej Sieci Geoparków lub wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa.
Każdego roku obchody Dnia stają się okazją do poszerzenia wiedzy i na tej podstawie – kształtowania postaw i zachowań poszczególnych ludzi, przedsiębiorstw i całych społeczeństw służących ochronie i poprawie stanu środowiska. Dzień służy pobudzeniu zainteresowania problemami eksploatacji zasobów naturalnych, niezrównoważonej produkcji i konsumpcji. Aktywizuje społeczność międzynarodową do podejmowania działań prośrodowiskowych, zarówno w skali globalnej, jak i w lokalnych społecznościach. Stwarza doskonałą okazję do dyskusji nad kształtowaniem kultury konsumpcyjnej jako niezbędnej dla funkcjonowania społeczeństwa zrównoważonego, zapewniającego każdemu warunki dostatniego życia, a jednocześnie Planecie – możliwość regenerowania zasobów.