Dzień proklamowany został przez UNESCO w 2005 roku w celu zwrócenia uwagi na ten rodzaj dziedzictwa i jego znaczenie dla historii oraz dla rozumienia – przez obecne i przez przyszłe pokolenia – nas samych i świata, w którym żyjemy, z całym jego bogactwem różnorodności kultur, społeczeństw i doświadczeń.
Dzień proklamowany został w wyniku wspólnej inicjatywy UNESCO i Rady Koordynacyjnej Stowarzyszeń Archiwów Audiowizualnych (CCAAA), zaś ideą, która przyświecała tej inicjatywie było uhonorowanie pracy rzesz specjalistów i instytucji zajmujących się ochroną i zachowaniem dziedzictwa audiowizualnego dla przyszłych pokoleń.
Dzień wpisuje się także w zapisaną w Konstytucji UNESCO misję Organizacji promowania „swobodnego obiegu myśli w słowie i obrazie”.
Hasło przewodnie tegorocznych obchodów „Twoje okno na świat” podkreśla wyjątkowe znaczenie dziedzictwa audiowizualnego. Materiały audiowizualne pozwalają nam obserwować wydarzenia, w których nie możemy uczestniczyć, wsłuchiwać się w głosy z przeszłości oraz tworzyć historie, które służą informacji i rozrywce – w tym sensie obiekty dziedzictwa dokumentalnego stanowią dla nas okno na świat, którego bez nich nie moglibyśmy otworzyć.
Data obchodów Dnia – 27 października – to dzień uchwalenia przez UNESCO w 1980 roku Zalecenia w sprawie Ochrony i Zachowania Ruchomych Obrazów – pierwszego aktu normatywnego o globalnym zasięgu, poświęconego filmowi jako dziedzictwu ludzkości. Od czasu przyjęcia tej regulacji powstały dwa kolejne instrumenty dotyczące m.in. dziedzictwa audiowizualnego: Karta w sprawie Ochrony Dziedzictwa Cyfrowego (w 2003 roku) i przyjęte w 2015 roku, przy znaczącym zaangażowaniu Polski, Zalecenie w sprawie zachowania i dostępu do dziedzictwa dokumentacyjnego, w tym dziedzictwa cyfrowego. Dzień stanowi także okazję dla państw członkowskich UNESCO do oceny swoich działań w zakresie wdrażania Zalecenia z 2015 r. w sprawie ochrony dziedzictwa dokumentacyjnego i dostępu do niego, w tym w formie cyfrowej.
Zachowanie tego dziedzictwa i zapewnienie jego powszechnej dostępności dla obecnych i przyszłych pokoleń to ważne zadanie dla wszystkich instytucji strzegących pamięci, ale także dla ogółu społeczeństwa. Mając to właśnie na uwadze, Archiwa UNESCO zainicjowały w 2015 r. projekt Digitalizacja naszej wspólnej historii UNESCO.
Zadanie ochrony materiałów audiowizualnych, filmów, fotografii i nagrań fonograficznych należy do szczególnie pilnych zadań w dzisiejszych cyfrowych czasach. Nieustannie giną ogromne zasoby materiałów istniejących wyłącznie w postaci cyfrowej. Dużym wyzwaniem w dzisiejszych warunkach jest również zapewnienie dostępności dziedzictwa analogowego – digitalizacja i cyfrowa rekonstrukcja, które są warunkiem jego przetrwania w pamięci społecznej.
Strona Dnia w witrynie Stowarzyszenia Archiwów Audiowizualnych - CCAAA