Czarnogóra

Kotor – region przyrodniczy i kulturowo-historyczny

(Kryt. I, II, III, IV / 1979)

Port naturalny Czarnogóry, na wybrzeżu adriatyckim, stanowił w średniowieczu istotny ośrodek handlowy i artystyczny, słynący ze szkoły budowlanej oraz malarstwa ikonowego. Niektóre zabytki, m. in. cztery romańskie kościoły oraz mury obronne, zostały poważnie uszkodzone w wyniku trzęsienia ziemi w 1979 r., ale miasto zostało odrestaurowane, głównie dzięki pomocy UNESCO.

Park Narodowy Durmitor

(Kryt. VII, VIII, X / 1980, 2000)

Malowniczy Park Narodowy Dumitor został ukształtowany przez lodowce i poprzecinany jest podziemnymi rzekami i potokami. Wśród gęstych lasów iglastych, rozciągających się wzdłuż najgłębszego wąwozu Europy, w którym płynie rzeka Tara, znajdują się liczne jeziora o przejrzystej wodzie. W parku występują liczne okazy flory endemicznej.

Średniowieczne cmentarze z kamieniami nagrobnymi zwanymi stećci

(Kryt. III, VI / 2016)

Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Czarnogóra, Serbia

Wpis seryjny składający się z 28 miejsc, znajdujących się w Bośni i Hercegowinie, w zachodniej Serbii, w zachodniej Czarnogórze oraz w środkowej i południowej Chorwacji, obejmuje cmentarze i różniące się między sobą zależnie od regionu średniowieczne kamienne nagrobki zwane stećci. Kamienie nagrobne datowane na okres od XII do XVI w. są ułożone w rzędach, zgodnie ze zwyczajem powszechnie przyjętym w Europie od czasów średniowiecza. Większość stećci wykuto w wapieniu. Znajdujące się na nich liczne motywy dekoracyjne i inskrypcje są świadectwem zarówno ciągłości w ikonografii średniowiecznej Europy, jak i zróżnicowania lokalnych tradycji.

Fortyfikacje weneckie z XV-XVII w.: Stato da Terra i zachodnia część Stato da Mar

(Kryt. III, IV / 2017)

Chorwacja, Czarnogóra, Włochy

Transgraniczny wpis fortyfikacji weneckich we Włoszech, Chorwacji i Czarnogórze obejmuje 15 obiektów znajdujących się na obszarze o długości tysiąca kilometrów, leżącym między Lombardią a wschodnim wybrzeżem Morza Adriatyckiego. Fortyfikacje Stato da Terra miały na celu ochronę Republiki Weneckiej na północnym zachodzie przed mocarstwami europejskimi, a fortyfikacje Stato da Mar – ochronę prowadzących na Wschód szlaków morskich i portów na Adriatyku. Były niezbędne dla utrzymania jej potęgi i dalszej ekspansji. Wynalezienie prochu strzelniczego przyczyniło się do znaczących zmian w technice i architekturze militarnej, co znalazło odzwierciedlenie w projektowanych alla moderna fortyfikacjach bastionowych, które upowszechniły się w całej Europie.